Nazan Ölçer - Vikipedi

Nazan Ölçer (d. 1942, İstanbul), Türk sanat tarihçisi ve müzecidir.

Halı ve kilim alanında dünyaca tanınmış bir uzmandır. 1978–2003 yılları arasında Türk ve İslam Eserleri Müzesi müdürü olarak görev yaptı. 2003 yılından itibaren Sakıp Sabancı Müzesi müdürü olarak görev yapmaktadır.^[1]

1942 yılında İstanbul'da doğdu. Babası Azerbaycanlı dilbilimci Ahmet Caferoğlu'dur.^[2] Halı konusunda derin bilgiye sahip olan babasının yanında halı ve kilim bilgileri aldı.^[3] Ortaokul ve lise öğrenimini Sankt Georg Avusturya Kız Lisesi'nde tamamladı. 1962–1969 yılları arasında Almanya'daki Münih Ludwig Maximilian Üniversitesi'nde etnoloji, İlkçağ Tarihi, Yakın Doğu Tarih ve Kültürleri dallarındaki öğrenim gördü. Hans Joachim Kissling'in danışmanlığında doktora eğitimini tamamladı.^[2]

Üniversite öğrenimi sırasında Münih Üniversitesi Etnoloji Bölümü koleksiyonlarında müzecilik çalışmalarına başladı. Üniversite eğitimini tamamladıktan sonra Münih ve Viyana Etnoloji Müzeleri ile Berlin İslam Sanatı Müzesi'nde staj yaptı.^[3]

Türkiye'ye döndükten sonra Anadolu'nun çeşitli bölgelerinde sosyal ve kültürel değişimi kapsayan saha çalışması ve araştırmalar, kazı temsilcilikleri, Türkiye, Avusturya ve Alman Bilimsel Film Arşivleri için geleneksel el sanatlarını belgeleyen film çalışmaları ile Yıldız Üniversitesi Şehircilik Bölümü ile Sosyal Bilimler Enstitüsü'nde öğretim üyeliği yaptı.^[4]

1972 yılında Türk ve İslam Eserleri Müzesi'nde Halı ve Kilim Seksiyon Şefi çalışmaya başladı; 1974 yılında müze içinde ayrı bir bölüm olarak Etnografya Seksiyonu'nu kurdu. 1978–2003 yılları arasında kurumun müdürlüğünü yaptı. 1981 yılında, müze içinde Türkiye'nin tek Halı ve Tekstil Restorasyon Laboratuvarı'nı kurdu.^[5]Süleymaniye Camisi'nin külliyesindeki küçük bir imaret binasında hizmet veren müzeyi Sultanahmet'teki İbrahim Paşa Sarayı'na naklettirdi.^[3] Müdürlüğü döneminde müze 1984 yılında Avrupa Konseyi'nin düzenlediği yılın müzesi yarışmasında jüri özel ödülü aldı, ertesi yıl Avrupa Konseyi ve UNESCO tarafından genç kuşaklara insanlığın ortak mirasını en güzel yansıtan müze seçildi; ardından "Avrupa Konseyi Yılın Müzesi" ödülünü kazandı. Müzede Kilim Sergisi, Alman Ekspresyonizmi Sergisi, İtalyan Rönesansı Sergisi gibi önemli sergiler düzenlendi. 2005 yılında Türk ve İslam Eserleri Müzesi müdürlüğünden emekli olan Ölçer, Sakıp Sabancı Müzesi müdürü oldu.

Çalışmaları 1989 yılında Türkiye Cumhuriyeti tarafından Kültür Bakanlığı ödülü, 1991 yılında Fransa Kültür Bakanlığı tarafından Sanat ve Edebiyat dalında Şövalyelik Nişanı, 1994 yılında Almanya Cumhurbaşkanı tarafından 1. derece Liyakat Nişanı; Polonya Cumhurbaşkanı tarafından "Beyaz Kartal Nişanı", 1996 yılında İtalya Cumhurbaşkanı tarafından Şövalyelik Nişanı, 2005 yılında İtalyan Cumhurbaşkanı tarafından Ordinella della Stella ödülleri, 2006'da Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından Üstün Hizmet Ödülü,^[6] 2012 yılında Almanya Cumhurbaşkanı tarafından Yüksek Merit Liyakat Nişanı ve 2012 yılında Fransa Cumhurbaşkanı tarafından Şeref Nişanı ile ödüllendirildi.^[4] 2003 yılında İsviçre, Bern Üniversitesi tarafından "Kültürler arası diyalog çalışmalarından ve uluslararası müzecilik alanındaki büyük hizmetlerinden dolayı" şeref doktoru unvanı verildi.

Geleneksel sanatlar, kültür değişimleri, Türk sanatının değişik dalları ve müzecilik konularında çeşitli dillerde yayınları vardır. Pek çok uluslararası serginin ve sempozyumun organizasyonunda yer almış, kataloglarını yazmış ve yöneticiliğini yapmıştır.^[7]