Norwich - Vikipedi

Norwich
"Şehir" ve "Metropoliten-Olmayan Bölge"
Arma
Norfolk ve İngiltere içinde Norwich
Ülke	Birleşik Krallık
Kurucu Ülke	İngiltere
Bölge	Doğu İngiltere
Kontluk	Norfolk
Metropoliten-Olmayan Bölge	Norwich Non-Metropoliten Bölgesi
Yüzölçümü
• "Şehir" ve "Metropoliten-Olmayan Bölge"	39.02 km²
Nüfus  (2016)Nüfus tahmini
• Kent	141,800
• Kent yoğunluğu	5.500/km² (14.000/mil²)
• Metropol	367,035
Zaman dilimi	UTC±00.00 (BAS)
• Yaz (YSU)	UTC+01.00 (BAYS)
Resmî site http://www.norwich.gov.uk/

Norwich, Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesindeki Doğu İngiltere'nin "East Anglia" coğrafi bölgesinde "Wensum Irmağı" kıyılarında kurulmuş bulunan, 1195'ten beri "şehir" olma statüsü de taşıyan bir kentsel yerleşkedir. "East Anglia" bölgesi ve "shire" tipi kontluk tipte yerel idare birimi olan Norfolk Kontluğu'nun merkezi şehridir. Orta Çağlarda ve ta İngiltere'de 1760'lı yıllarda Sanayi Devrimi başlayıncaya kadar Norwich, başkent olan Londra'dan sonra, İngiltere Krallığı içinde gayet önemli ikinci büyük şehirdi.

Norwich 6. yüzyılın ikinci yarısında Britanya adasına göç eden Angl'lara tarafından zamanında büyük bir Romalı-Britanya şehri olan ama bakımsızlıktan harabeye dönüşen "Icenorum Venta" (harabenin şimdiki adı "Caister Saint Edmund") yakınlarında kurulmuştur. 9. yüzyılda Viking Danimarkalılar döneminde gelişti. Saksonlar döneminde kendi darphanesi olduğu için gelişti; Kral Athelstan döneminde üzeri "Norvich" baskılı sikkeler Avrupa'da geçer olmuştu. 1066'da Normanların İngiltere fethettiklerinde Norwich İngiltere'nin en büyük şehriydi. Şehirden geçen Wensum Irmağı, Yare Nehri yoluyla Avrupa'ya açılmayı sağladığı için Norwich önemli bir ticaret limanı niteliği taşımaktaydı. 1096'da Norwich Katedrali yapılmaya başlayınca yapı taşları deniz yolu ile Fransa'da Normandiya'daki Caen'dan gelmekteydi. Norwich için ilk Şehir olma beratı 1158'de İngiltere Kralı II. Henry tarafından verilmiştir. 1195'te Kral "Aslan Yürekli Rişar (I. Richard)" da Norwich'e şehir olma beratı vermiştir.

Orta Çağlar sonunda İngiltere'den koyun yünü ve yünden kumaş bütün Avrupa'ya, Doğu Akdeniz'e ve hatta kuzey Anadolu kıyılarına kadar ihracat edilmekteydi. Koyun yünü ve yün kumaş ihracat merkezi ve limanı Norwich idi. Bu nedenle şehir çok zengin oldu. 14. yüzyılda inşası bitirilen Norwich şehri surları İngiltere'nin başkenti olan Londra'dan daha büyük bir araziyi surlar içinde barındırıyordu. 16. yüzyılda Fransa'da ve Katolik Flandra'da protestanlara yapılan eziyetler dolayısıyla Norwich, özellikle protestan dokumacı Fransız Hugeuenotlar tarafından, büyük bir göçe hedef oldu. Yünlü tekstil üretimi için yeni teknikleri iyi bilen bu dokumacılar Norwich'deki ticari ve sınai hayatı değiştirdiler. Bu arada Flamanlar Avrupa'dan getirdikleri sarı kanarya kuşları ile çok meşhur oldular. Günümüzde Norwich City FC futbol takımına verilen "Sarı Kanaryalar" takma adı bu zamandan geldiği söylenir.

17. yüzyıldaki İngiliz İç Savaşı'nda Norwich ve Doğu İngiltere Parlemantoculara verdiği büyük destek ile tanındı. 1789'da bir tüccar Norwich'de bir sigorta şirketi kurdu ve 2007'de satılıp isminin "Aviva"'ya değiştirilmesine kadar hala merkezi Norwich'de bulunan "Norwich Union Sigorta Şirketi" şehrin en önemli ekonomik kurumlarından biri oldu. Norwich çoktandır dokuma merkezi olmakla beraber 1780'li yıllarda şal dokuma üretimine başlayınca şal dokumasında büyük ün yaptı. Norwich yün şalları 100 yıl boyunca İskoç Paisley şalları ile rekabet yaptı. Fakat ulaşım çok zor olduğu için 19. yüzyıl başlarında Norwich'in yıldızı sönmeye başladı. Bu dönemde, Londra'dan Amesterdam'a mal göndermek veya gitmek Norwich'e gitmekten daha kolay olduğu söylenip durmuştur. Norwich'in 1840'ta İngiltere demiryolu şebekesine bağlanması Norwich'i tecrit olmaktan kurtardı. Ama İngiltere'de Sanayi Devrimi Kuzey İngiltere'de ve Midlands'da olmuş ve İngiltere'nin bu bölgeleri çok hızla gelişirken Norwich ulaşımı tecrit olması yüzünden yaya kalmıştı.

20. yüzyıla girildiği zaman Norwich bazı sanayi dallarında önemli tesislere sahipti. Bunlar arasında ayakkabı yapımı, giyim sanayii, marangozluk ve mobilya, yapısal elemanlar, uçak yapımı planlaması ve üretilmesi, yiyecek sanayi (özellikle hardal), çikolata üretimi, matbaacılık ve biracılık gelmekteydi. II. Dünya Savaşı sırasında Norwich Alman bombardımanlarından çok büyük zarar gören şehirlerin başında gelmekteydi. Şehrin sanayi üretim merkezleri ve çarşı merkezi harabeye dönmüştü. Fakat şehir harpten sonra kendini toplayıp yine sanayi merkezi olmaya devam etti. Ancak 1980'li ile 1990'lı yıllarda şehrin ve İngiltere'nin sanayi çökmeye başladı. Norwich şehri daha çok hizmet sektörüne bağlandı. Aviva ismini alan Norwich Union Sigorta şirketi yanına birçok bankacılık ve sigortacılık hizmeti veren tesisler de eklendi. Şehir turizme de önem vermeye başladı.

Norwich Şehri sınırları içinde nüfus, 2011 Nüfus Sayımı itibarıyla, toplam 132,512 kişidir.^[1]

Norwich ve etrafındaki şehirleşmiş bölge Norwich Şehri'ni içine aldığı gibi bu şehir sınırlarının dışında batıya, kuzeye ve doğuya doğru genişlemiş olarak "Costessey", "Taverham", "Hellesdon", "Bowthorpe", "Old Çatton", "Sprowston" ve "Thorpe St Andrew" adlarını taşıyan varoşları da kapsar. Bu Norwich Şehirleşmiş Bölgesi'nde nüfus, yine 2011 Nüfus Sayımı, itibarıyla 213,166 kişidir.^[2]

Norwich Şehri içinde ve etrafında bulunan iş yerlerinde çalışmakta olanların yaşamakta olduğu Norwich Şehri ve etrafındaki varoşlar ve diğer yerel yerleşkeleri ihtiva eder şekilde tanımlanan "Norwich Çalışma İşyerine Seyahat Edenler Bölgesi" için nüfus (2009 tahmini itibarıyla) takriben 282,000 kişidir.^[3]

İngiltere ülkesinin "Doğu İngiltere Bölgesi" içinde olan "Norwich Metropolitan-Olmayan Yerel İdare Konseyi"'ne bağlı olan bölge için nüfus yoğunluğu 3,480 kişi/kilometre karedir. Bu nüfus yoğunluğu ile İngiltere ülkesinin bu bölgesindeki yerel idare sınırları içinde bulunan yerel idare bölgeleri arasında dördüncü sırayı almaktadır.

Norwich şehri çok zengin mimarı eserlerine sahiptir.

• Norwich Kalesi: 12. yüzyıldan kalma. Normanlar tarafında çok süslü kazılmış taştan yapılan Norwich Kalesi önce krallar için ikametgâh ve sonra hapishane olmuştur. Günümüzde içinde, çok enteresan sergileri olan "Norwich Kalesi Müzesi ve Güzel Sanatlar Galerisi" bulunur.
• Norwich Katedrali: 9. yüzyıldan kalma Norman katedrali.
• Norwich Katedrali Kulesi: Yarı Romanesk yarı-Gothik stilde yapılmış kilise kulesi 96 metre yüksekliğe varmaktadır.
• Dragon Hall: Orta Çağ'dan kalma ama yeniden restore edilmiş borsa salonu İngiltere'de tektir. İlk defa 1430'lu yıllarda Norwich'li tüccar Robert Toppes'un uluslararası ticaret mallar deposu olarak yapılmıştır; sonradan etrafına yapılan evler ve dükkanlar içinde kaybolmuş ve ancak 20. yüzyıl sonları ve 21. yüzyıl başlarında restore edilip eski haline getirilmiştir.
• Orta Çağ'da yapılmış kiliseler: Başta "St John Maddermarket", "St Peter Mancrof", "St Stephens" gelir ama şehirde 31 kilise bulunmaktadır (ve 370 kadar pub vardır!).
• 19. yüzyıl ticaret binaları: Özellik le mimar George Skipper (1856-1948) tasarımı binalar. Surrey Street'te "Norwich Union" sigorta şirketi merkezi; "Royal Arcades" ve Hotel de Paris.
• Anglia Üniversitesi: 1964'te kurulmasından itibaren kampüste modern İngiliz mimarisi yapılmış binalar bulunmaktadır. Bunlar arasında Denys Lasdun, Norman Foster, Rick Mather gibi modern İngiliz mimarların tasarımı yapılar vardır. Kampüs'da Norman Foster tasarımı Sainsbury Centre for Visual Art (Görsel Sanat İçin Sainsbury Centre)'de Sainsbury süpermarketlerinin sahibi ailenin güzel sanatlar koleksiyonu sergilenmektedir.
• Forum: 2004'te yapılan modern çelik ve cam yapımı kültür merkezinde yerel idare kütüphanesi, güzel sanatlar ve enformasyon merkezi, BBC yerel merkezi ve yörel tarih ve kültür sergisi olan Origins bulunmaktadır.

Norwich'in şu resmî kardeş şehir anlaşmaları vardır:^[4]

• Koblenz, Almanya
• Rouen, Fransa
• Novi Sad, Sırbistan
• El Viejo, Nicaragua

Norwich

• 
  Norwich Şehir Yerel İdare Konağı
• 
  Norwich Kalesi
• 
  Norwich Katedrali içerisi
• 
  Norwich pazarı
• 
  Norwich Forum: Millenium Kütüphanesi ve BBC yörel haber merkezi
• 
  Norwich "Theatre Royal" Tiyatrosu
• 
  Carrow Road Norwich City FC Stadı
• 
  Norwich Tren Garı
• 
  Norwich Otobüs İstasyonu

• Doğu İngiltere
• Norfolk

• Bu madde kismen Ingilizce Wikipedia "Norwich" maddesi kaynaklidir. Online:[1] 2 Kasım 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)

Wikimedia Commons'ta Norwich, Norfolk ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

• Norwich Şehri yerel idaresi resmi websitesi1 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Norwich resmî turizm sitesi19 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)

Vikigezgin'de Norwich ile ilgili gezi rehberi bulunmaktadır.

(İngilizce)