Qalebatıqo Şupago - Vikipedi

Thamade
Dzepaşe

Qalebatıqo Şupago
Къалэбатыкъо Шупаго
Qalıbatıqo'nun tamgası
Çerkesya Konfederasyonu Lideri
Görev süresi
1807-1827
Yerine geldiği İmam Mansur
Yerine gelen İsmail Berzeg
Kişisel bilgiler
Doğum 18.yy
Natuhay, Çerkesya
Ölüm 1846
Natuhay, Çerkesya
Milliyeti Çerkes
Mesleği Asker, siyasetçi
Dini Sünni İslam
Askerî hizmeti
Bağlılığı Çerkesya Konfederasyonu
Çatışma/savaşları Rus-Çerkes Savaşı

Qalebatıqo Şupago (AdigeceКъалэбатыкъо Шупаго, romanizeQaləbatıqo Şupago), Çerkesya Konfederasyonu'nun 1807-1827 arasında de jure lideri olan Çerkes siyasetçi ve askeri kumandan.[1] Rus-Çerkes Savaşında yer almıştır. Hakkında en az bilgi olan Çerkes liderlerdendir.[1][2] James Bell'in kitabında "Kalabat-oku Hatokwoi" olarak geçer.[2][3]

Çerkesler kendi tarihlerini yazmadıkları ve tüm bilgiler Rus ve İngiliz kaynaklarından geldiği için Qalebatıqo hakkında pek bir şey kaydedilmedi. Kesin doğum tarihi bilinmemektedir. Çerkes Natuhay boyunun soylu Şupago ailesinden, askeri eğitimle büyüdü.[1] Şövalye Edouard Taitbout de Marigny de Çerkesya'ya olan seyahatler anılarında bu aileden bahseder.[4] 1802'de Karakuban yakınlarında Batı Çerkesleri Karadeniz'de bir Rus gemisini ele geçirdiler ve yaktılar. Bu sırada Çerkeslerin lideri Qalebatıqo Şupago idi.[2] Gelencik'in sahibi de oydu.[2]

1807'de, o zamana kadar biraz zenginlik ve güce sahip olan Qalebatıqo Şupago, kendisini Çerkes konfederasyonunun lideri olarak ilan etti ve Çerkesya'yı 12 büyük bölgeye ayırdı.[1]

Rus-Çerkes Savaşı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Qalawebateqo, Çerkesya'da saygı duyulan bir kişiydi ve Rus-Çerkes Savaşı'nda savaştı.[1]

1807'de, o zamana kadar biraz zenginlik ve güce sahip olan Qalebatıqo Şupago, kendisini Çerkes konfederasyonunun lideri olarak ilan etti ve Çerkesya'yı 12 büyük bölgeye ayırdı.[1][5][6] Bu bölgeler Şapsığ-Natuhay, Abzeh, Çemguy, Barakay, Bjeduğ, Kabardey-Besleney, Hatukay, Mahoş, Başilbey, Taberda, Abhazya ve Ubıhya idi.[1][5][6]

Ancak Şupago'nun çabaları boşa çıktı ve çoğu kişi onun liderliğini tanımadı. 1827'de İsmail Berzeg, Çerkes aşiretlerinin askeri konfederasyonunu resmen ilan etti. 1839'un sonunda, nüfusun önemli bir bölümünü kontrolü altında birleştirmeyi başardı.[7] Bunun sonucunda Şupago Berzeg'in otoritesini kabul etti.

Ölüm koşulları Rus, İngiliz veya Çerkes sözlü kaynaklarında kaydedilmemiştir ve bilinmemektedir.

  1. ^ a b c d e f g İsmail Hakkı Berkok (1958). Tarihte Kafkasya. İstanbul Matbaası. 12 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2023. 
  2. ^ a b c d Хотко, Самир (2014). "КАВКАЗСКАЯ ВОЙНА: УРОКИ ИСТОРИИ И СОВРЕМЕННОСТЬ". Майкоп: Материалы научной конференции, посвященной 150-летию окончания Кавказской войны. Erişim tarihi: 25 Ekim 2023. 
  3. ^ Journal of a residence in Circassia during the years 1837, 1838 and 1839. Vol. 1-2. London, 1840
  4. ^ Taitbout de Marigny, Edouard (1836). Voyages en Circassie (Fransızca). 12 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2023. 
  5. ^ a b KAFFED, Çerkes Özgürlük Meclisi
  6. ^ a b Bu bölgeler Şapsığ-Natuhay, Abzeh, Çemguy, Barakay, Bjeduğ, Kabardey-Besleney, Hatukay, Mahoş, Başilbey, Taberda, Abhazya ve Ubıhya idi.
  7. ^ Hatajuqua, Ali. "Hadji-Ismail Dagomuqua Berzeg, Circassian Warrior and Diplomat". Eurasia Daily Monitor. 7 (38).