Râşid (Abbâsî halifesi) - Vikipedi

Râşid veya Ebu Cafer Râşid "Billah" Tam adı Ebu Cafer "Râşid Billah" el-Mansur bin el-Fadhl al-Mustarşid (Arapça: أبو جعفر الراشد بالله المنصور بن الفضل المسترشد ; Abū ja'far ar-râchid bi-llah al-mansūr ben al-fadhl al-mustarchid, (d. 1109 – ö. 6 Haziran 1138) 1135–1136 döneminde hüküm süren Bağdad Abbâsî Hâlifelerinin otuzuncusudur.

Babası halife Mustarşid'in Irak Selçuklu Devleti Sultanı Giyaseddin Mesudile yaptığı savaşı kaybedip hemen sonra bir Haşhaşı fedaisi tarafından öldürülmesi ile Râşid Bağdat'ta Abbâsî halifesi oldu.

Babası gibi, halifeliği Selçuklu'lara bağlılıktan kurtarmak için çabalara girişti. Raşid, babası bir Haşhaşî tarafından öldürülmesine rağmen, onun ölümüne Sultan Giyaseddin Mesud'un neden olduğunu inanmaktaydı ve babası Mustarşid'in ölümünün öcünü almak da istemekteydi. Bu arada sadece Įrak Selçuklu Sultanı olmakla beraber Abbasi Halifelerini bağımlı olduğu Selçuklu Sultanı olduğu kabul edilen Sultan Giyaseddin Mesud Bağdat'a elçisini göndermiş ve 1050'den itibaren Abbasi Halifesini korumak için Selçuklu sultanına verilmesi görenek haline gelmiş olan yıllık yüksek tazminatın verilmesini de istemek üzere Halife Raşid huzuruna çıkmıştı. Halife Raşid gelen bu Selçuklu elçisini ona hakaret ederek huzurundan kovdu. Sonra da halk kitlelerini kışkırtarak Selçuklu elçilerinin kaldığı konağa halkı hücum ettirip konaktaki malları talan etmelerine sebep oldu. Zengiler hükümdarı olan I. İmadeddin Zengi'in de, Sultan Giyaseddin Mesud'un Dubeys'i öldürüp yerine bir diğer emir ataması nedeni ile Sultan Giyaseddin Mesud'la arası iyi değildi. Halife Raşid bu nedenle Zengiler tarafından desteklenmekte idi.

Fakat Įrak Selçuklu Sultani Giyaseddin Mesud Halife Raşid'in hareketlerini çok ciddiye almış ve ordusu ile Bağdat'ta yönelmişti. Sultan Giyaseddin Mesud Bağdad'i kuşatmaya aldı. Bağdad nehir ve derin kanalları ile ve yüksek bakımlı surları ile bu kuşatmaya hazırlıklı idi ve karşı koymaya başladı. Ama bir müddet geçtikten sonra halife bu kuşatmadan kurtulamayacağından korkmaya başladı. Bu nedenle Raşid Bağdad'dan gizlice Musul'a Zengilerin idaresine kaçtı.

Halifenin kaçmasında sonra Bağdad şehri Sultan Giyaseddin Mesud'a teslim oldu. Selçuklu Sultanlarının 1055'ten beridir Bağdad halifeleri üzerindeki üst idareci hükümdar statüsü gene geri getirildi. Şehrin ve ülkenin ileri gelenlerinden bir danışma meclisi toplandı. Sultan Mesud'un isteklerine uyan bu mecliste Raşid'i halifelikten uzaklaştırıldı. Bu meclis kaçan Raşid yerine Bağdad Abbâsî halifesi olarak amcası (yani eski halife Mûstazhir'nın oğlu) Muktafî'yi yeni halife seçti.

Sabık halife Raşid İsfahan'a kaçtı. Fakat orada 1138'de bir Haşhaşiler fedaisi tarafından öldürüldü.

• Abbasi Halifeleri soyağacı ve listeleri

• Bu madde kısmen Fransızca Wikipedia "Ar-Rachid'" maddesi kaynaklıdır: [1] 24 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Fransızca) (Erişim tarihi: 25.4.2013)

• Üçok, Bahriye (1979) İslam Tarihi Emeviler-Abbasiler, Devlet Kitapları, Ankara: Milli Eğitim Basımevi (1.Basım:1968)
• Muir, Wiiliam (1924), The Caliphate, its rise, decline and fall, Edinburgh:John Grant Selçuklular Himâyesi altında Bağdat'ta Abbasi Halifeleri17 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) (Erişim:1.4.2013)