Sırp Cumhuriyeti - Vikipedi
Sırp Cumhuriyeti | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Başkent |
| ||||||
En büyük | Banja Luka | ||||||
Resmî dil(ler) | Sırpça Boşnakça Hırvatça | ||||||
Etnik gruplar | |||||||
Hükûmet | Federe devlet | ||||||
| |||||||
Tarihçe | |||||||
| |||||||
Yüzölçümü | |||||||
• Toplam | 25.053 km2 | ||||||
Nüfus | |||||||
• 2020 tahminî | 1.136.274 | ||||||
• 2013 sayımı | 1.218.107 | ||||||
• Yoğunluk | 53/km2 | ||||||
GSYİH (nominal) | 2019 tahminî | ||||||
• Toplam | 6,7 milyar $ | ||||||
• Kişi başına | 6.320 $ | ||||||
İGE | 0.777 yüksek | ||||||
Para birimi | Değiştirilebilir mark (BAM) | ||||||
Zaman dilimi | UTC+1 (OAS) | ||||||
• Yaz (YSU) | UTC+2 (OAYS) | ||||||
Trafik akışı | sağ | ||||||
Telefon kodu | +387 | ||||||
ISO 3166 kodu | BA-SRP | ||||||
İnternet alan adı | rs.ba |
Sırp Cumhuriyeti (Sırpça: Република Српска / Republika Srpska), Bosna-Hersek'in iki entitesinden biri, diğeri ise Bosna-Hersek Federasyonu'dur. Ülkenin kuzeyinde ve doğusunda yer almaktadır. En büyük şehri ve idari merkezi, Vrbas nehri üzerinde yer alan Banja Luka'dır.
Sırp Cumhuriyeti, 1992 yılında Bosna Savaşı'nın başlangıcında, Bosna-Hersek Sırplarının çıkarlarını koruma niyetiyle kuruldu. Savaş, Hırvatların ve Boşnakların büyük çoğunluğunun Sırp Cumhuriyeti'nin hak iddia ettiği topraklardan sürülmesine ve Bosna-Hersek Federasyonu'ndan sürülen Sırpların akınına tanık oldu. 1995 yılında imzalanan Dayton Anlaşması'nın ardından Sırp Cumhuriyeti, Bosna-Hersek içinde bir varlık olarak tanındı. Bugün Bosna ve Hersek'in Sırp nüfusunun çoğu Sırp Cumhuriyeti'nde yaşıyor.
Sırp Cumhuriyeti, Ulusal Meclis'in taraf içinde yasama yetkisine sahip olduğu parlamenter tarzda bir hükûmettir. Sırp Cumhuriyeti, opština adı verilen 64 belediyeye bölünmüş olmasına rağmen nispeten merkezileşmiştir.
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Sırp Cumhuriyeti'nin en önemli nehirleri Sava, Drina ve Neretva nehirleridir. Sırp Cumhuriyeti'nde 63 belediye vardır.
Demografi
[değiştir | kaynağı değiştir]Sırp Cumhuriyeti nüfusu 2013 nüfus sayımına göre 1.218.107 kişidir.
Etnik gruplar
[değiştir | kaynağı değiştir]2013 sayımlarına göre en büyük nüfus %81,51 oranıyla Sırplara aittir. Sonraki dağılım; Boşnaklar, %13,99 ve Hırvatlar, %2,41.
Din
[değiştir | kaynağı değiştir]Sırp Cumhuriyeti'nde en yaygın din Sırp Ortodoks Kilisesi'ne bağlı Ortodoksluk, en yaygın ikinci din İslam'dır.
Eğitim
[değiştir | kaynağı değiştir]2013 yılı itibarıyla Sırp Cumhuriyeti'ndeki okuryazarlık oranı %96,8'dir. Eğitim 6-15 yaşları arasında zorunludur.[4] Cumhuriyet çapında 187 tane ilkokul, 11 tane müzik okulu ve öğrenme engelli çocuklara yönelik 4 eğitim merkezi var. Ortaöğretimin üç farklı türü var: üç senelik meslek okulları, dört senelik teknik okulları ve dört senelik liseler (gimnazije). On tane bağımsız lise ve diğer okullara entegre edilmiş 30 tane lise var. Müzik okulları, ilkokul sonrasında eğitime devam etmek için farklı bir opsiyon sağlar.
Sırp Cumhuriyeti'ndeki en eski ve en büyük üniversite, 1975 yılında kurulmuş Banja Luka Üniversitesi'dir.[5] Sırp Cumhuriyeti'ndeki iki devlet üniversitesinin ikincisi ise Doğu Saraybosna Üniversitesi'dir.[6] Yugoslav Savaşları sona erdikten sonra birçok özel yükseköğretim kuruluşu kuruldu; ör. Bosna-Hersek Amerikan Üniversitesi , Slobomir Üniversitesi , "Apeiron" Pan-Avrupa Üniversitesi ve Sinergija Üniversitesi . 1996 yılında kurulan Sırp Cumhuriyeti Bilim ve Sanat Akademisi, bilim ve sanat dallarının Sırp Cumhuriyeti'ndeki en yüksek seviyeli temsilci kuruluşudur.[7] Sırp Cumhuriyeti Ulusal ve Millî Kütüphanesi , Banja Luka'da bulunan millî kütüphanedir. Sırp Cumhuriyeti Çağdaş Sanat Müzesi , Yugoslav ve uluslararası sanatının bir koleksiyonunu barındırır ve Banja Luka'da bulunur.[8]
- Banja Luka Üniversitesi Ekonomi Fakültesi
- Pale şehrindeki Doğu Saraybosna Üniversitesi Ekonomi Fakültesi
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Wikimedia Commons'ta Republika Srpska ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Constitution of the Republika Srpska, Official Web Site of the Office of the High Representative". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2013.
- ^ Sarajevo, juni 2016. CENZUS OF POPULATION, HOUSEHOLDS AND DWELLINGS IN BOSNIA AND HERZEGOVINA, 2013 FINAL RESULTS (PDF). BHAS. 24 Aralık 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2016.
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 24 Aralık 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2017. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi: "popis2013.ba" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ "Republic of Srpska Government-Education". Sırp Cumhuriyeti. 24 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "About the University". www.unibl.org (İngilizce). University of Belgrade (UNIBL). 29 June 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 June 2018.
- ^ "Rethinking the Culture of Tolerance". kultor.org (İngilizce). University of East Sarajevo. 2016. 8 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 June 2018.
- ^ "Foundation, establisment, and status of the academy". www.anurs.org. Academy of Sciences and Arts of the Republika Srpska (ANURS). 29 June 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 June 2018.
- ^ "Museum of Contemporary Art of Republika Srpska". museu.ms (İngilizce). 29 June 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 June 2018.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Valilik21 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.