Soyuz 26 - Vikipedi

Soyuz 26 (Rusça: Союз 26) 10 Aralık 1977'de başlayan Sovyet uzay uçuşu. Uzay istasyonu Salyut 6 ile kenetlenme sağlayan ilk uçuş. Sovyetler'in uzayda neredeyse kalıcı bir varlık gösterdikleri dönemin başını oluşturur. Uçuş sırasında çeşitli rekorlar kırılmıştır. Ayrıca, Salyut 6'nın çift kapısı olması sayesinde, tarihte ilk kez üç uzay aracının birbiriyle kenetlenmesi sağlanmıştır.

Uçuşun çağrı kodu Taymir, Rusya'da bir yarımadanın ismidir.

Soyuz 27 uçuşunun başlıca iki hedefinden ilki, Salyut 6 uzay istasyonunun arka kapısını Progress yük uzayracı için boşaltmaktı. Soyuz 25'in ön kapıyla kenetlenememesi üzerine Soyuz 26 arka kapıyı kullanmıştı. Kozmonotlar bir uzay yürüyüşü yaparak ön kapıyı incelediler ve bir sorun olmadığı sonucuna vardılar. Bu durumda sorun Soyuz 25'te olmalıydı. Buna rağmen görev kontrol merkezi, Soyuz 27'nin istasyondan ayrılıp çevresinde dolanarak ön kapıdan tekrar kenetlenmesine izin verecek kadar ellerindeki teknolojiye güvenmiyordu. Bunun yerine Soyuz 27'nin ön kapıyla kenetlenmesine ve içindeki kozmonotların Soyuz 26 ile Dünya'ya dönerek arka kapıyı boşaltmalarına (böylece Progress'e yer açılmasına) karar verildi.

İkinci hedef tarihte ilk kez üç uzay aracının kenetlenmesini sağlamaktı — ki bu daha çok propaganda amacı taşıyordu. Bu, Apollo-Soyuz'dan beri iki mürettebatın ilk kez bir arada uçması ve tarihte ilk kez aynı uzayaracında bulunması anlamına da geliyordu.

Fırlatma ve kenetlenme tamamen istendiği gibiydi. Soyuz 26'nın komutanı Dzhanibekov, kenetlenme işini otomatik pilota bıraktı. Rotada küçük bir sapma olduğunu fark etse de sistemin çalışmasına izin verdi ve istasyona 7 m kala bu küçük hatayı elle düzeltti.

Kenetlenme gerçekleşince uzayaracının ağır kapısı aniden açıldı ve Makarov ile Dzhanibekov'u duvara yapıştırdı. Salyut 6'da bir aydır yalnız çalışan mürettebat ziyaretçilerini heyecanla karşılıyordu. Kozmonotlar birbirlerine sarıldı ve kontrol merkezi ile konuştu. Bu arada Sovyet lideri Leonid Brejnev gelişmeleri canlı olarak televizyondan izliyordu. Soyuz 26, istasyona mektuplar ve gazeteler de getirmişti.

Rus geleneklerine uygun olarak kozmonotlar arkadaşlık ve iyi şans adına ekmek ve tuz yediler (bunu istasyondaki bisküvileri ve tuz tabletlerini yiyerek yaptılar). Mürettebat ayrıca torbalardan votka ve vişne suyu içerek buluşmayı kutladı.

Üç araçtan oluşan istifin yapısal sağlamlığını ölçmek için dört kozmonot koşu bantlarının üzerinde sıçramaya başladılar, böylece bir titreşim oluşup oluşmayacağını görmeye çalışıyorlardı. Görüldü ki belli hızlarda koştuklarında rezonans titreşimleri oluşuyordu. Ayrıca istasyonun iki uzayaracıyla kenetlenmiş halde son derece güvenli olduğu sonucuna vardılar.

Ziyaret eden ekibin istasyondaki mürettebata hemen vermediği bir bilgi, Greçko'nun babasının on gün kadar önce ölmüş olduğuydu. Psikologlar böyle bir haberin uzayda birkaç ay geçirmekte olan bir kozmonotun iyiliğine olmayacağı görüşündeydi. Ancak Makarov ve Dzhanibekov komutan Romanenko'ya haber verdi, o da Greçko'ya dönüşte durumu anlatma sorumluluğunu üstlendi. Yıllar sonra Greçko, kendisinin de bu kararın doğru olduğunu düşündüğünü söyleyecekti.

Soyuz 26 ve 27 mürettebatları tarafından yapılan tek önemli bilimsel deney, mikroçekim altında protozoanın nasıl büyüdüğünü incelemek oldu. Bu deney sonucunda, Dünya'daki kontrol grubuyla uzaydaki arasında büyüme açısından pek bir fark olmadığı ortaya çıktı. Sadece hücrelerin metabolizmasında küçük bir fark tespit edildi.

Uzayda geçirilen beş günün sonunda kapılar kapatıldı ve Soyuz 26 istasyondan ayrıldı. Kapsül Kazakistan'da Tselinograd'ın 265 km batısına indi.

Çıkarken:

• Yuri Romanenko (1)
• Georgi Greçko (2)

İnerken:

• Vladimir Canibekov (1)
• Oleg Makarov (3)

• Periyot: 88.67 dk
• Enöte: 246 km
• Enberi: 193 km
• Eğiklik: 51.65°
• Ağırlık: 6800 kg