Afet - Vikipedi

1906 San Francisco depremi sonucu şehrin aldığı hal.

Afet; insanlar için fiziksel, ekonomik ve sosyal kayıplar ortaya çıkaran, insanın normal yaşantısını ve eylemlerini durduracak veya kesintiye uğratacak, imkânların yetersiz kaldığı olaylara verilen genel bir isimdir. Büyük oranda veya tamamen insanların kontrolü dışında gerçekleşen afetler, kitlesel bir can ve mal kaybına neden olur.

Bir olayın afet olarak nitelendirilebilmesi için insanları veya insanların yaşamını sürdürdüğü çevreyi etkili biçimde etkileyecek kadar büyük olmalıdır. Buradan yola çıkarsak afet bir olaydan ziyade bir olayın doğurduğu sonuçtur.

Afetlerin doğurduğu sonuçlara bakıldığında; en başta can ve mal kaybına neden oldukları görülür. Can kayıpları insan ve hayvanların ölmesi; mal kayıpları ise eşya bina ve tarım alanlarının zarar görmesidir. Kayıpların bir kısmı doğrudan hemen afetle birlikte ortaya çıkarken bir kısmı ise belirli bir süre sonra ortaya çıkabilir. Örneğin sel sırasında can ve mal kaybı meydana gelmektedir. Ancak sel baskınından sonra sellerin getirdikleri moloz, kum ve çamur tarım alanlarını verimsizleştirerek dolaylı ve uzun süreli zararlar da meydana getirebilmektedirler. Bazı afet türleri, yeryüzünün belirli yerlerinde ve belirli zamanlarda daha sık ortaya çıkarlar.

Oluşma sebebine göre afetler

Doğal afetler

Brezilya'da meydana gelen bir toprak kayması.

Doğanın kendi davranışlarından kaynaklanırlar; fakat doğanın davranışları karşısındaki insan unsuru da bu tür doğal afetlerin tetikleyicisi olabilmektedir. (Dere yataklarının ıslah edilmesi, çarpık kentleşme vb.)

Beşeri (İnsan kaynaklı) afetler

ABD'nin Montana eyaletinde meydana gelen bir orman yangını.

Doğanın kendi gücü dolayısıyla değil de insanın doğaya olan etkileşiminin aşırılaşması sonucunda oluşan afetlerdir. Eğitimsizlik, bilgisizlik, dikkatsizlik, yeterli önlemlerin alınmaması gibi sebeplerden ötürü kaza veya kasıt sonucu ortaya çıkarlar.

Teknoloji kaynaklı afetler

Bu afet türleri bazı kaynaklarda^[1]^[2] insan kaynaklı afetlerle beraber, bazı kaynaklarda insan kaynaklı afetlerin alt başlığı, resmî kaynaklar^[3] dahil bazı kaynaklardaysa insan kaynaklı afetlerden ayrı bir başlık olarak incelenmektedir. Tıpkı insan kaynaklı afetler gibi eğitimsizlik, bilgisizlik, dikkatsizlik, yeterli önlemlerin alınmaması gibi sebeplerden ötürü kaza veya kasıt sonucu ortaya çıkarlar.

Afetlere müdahalede rol oynayan kuruluşlar

Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD), Federal Acil Durum Yönetim Kurumu (FEMA) gibi ulusal veya Birleşmiş Milletler'e bağlı Uluslararası Arama Kurtarma Danışma Grubu (INSARAG) gibi uluslararası afet yönetim ve koordinasyon kurumları
Valilikler ve kaymakamlıklar
İlgili bakanlıklar
Silahlı kuvvetler
Kolluk kuvvetleri
İtfaiye teşkilatları
Kızılay/Kızılhaç
Sivil toplum örgütleri
Üniversite toplulukları

Ayrıca bakınız

Kaynakça

^ "Prof. Dr. Gönül Şahin; Toksikoloji ve Afetler". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2011.
^ "Ankara Vali Yardımcısı Dr. Ahmet Şahin Özcan; Afet ve Acil Durum Yönetimi - Mahiyeti, İlgili Kurumları ve Kapsamı" (PDF). 3 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Aralık 2011.
^ "Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı'nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun'un (2.) maddesi, (b) bendi". 3 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2016.

[1] "Prof. Dr. Gönül Şahin; Toksikoloji ve Afetler". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2011.

[2] "Ankara Vali Yardımcısı Dr. Ahmet Şahin Özcan; Afet ve Acil Durum Yönetimi - Mahiyeti, İlgili Kurumları ve Kapsamı" (PDF). 3 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Aralık 2011.

[3] "Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı'nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun'un (2.) maddesi, (b) bendi". 3 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2016.

[1]

[2]

[3]