Tampere - Vikipedi

Tampere
Şehir
Tampere şehri
Tampere'den görüntüler
Tampere bayrağı
Bayrak
Tampere arması
Arma
Finlandiya üzerinde Tampere
Tampere
Tampere
Tampere'nin Finlandiya'daki konumu
Ülke Finlandiya
BölgePirkanmaa
İdare
 • Belediye başkanıLauri Lyly (SDP)
Yüzölçümü
 • Toplam689.59 km²
Nüfus
 (2020)
 • Toplam239.076
 • Yoğunlukoto/km²
Zaman dilimiUTC+02.00 (DAS)
 • Yaz (YSU)UTC+03.00 (DAYS)
Resmî site
www.tampere.fi

Tampere (İsveççe: Tammerfors), Finlandiya'nın Pirkanmaa bölgesinin merkezi olan şehirdir. Şehir, Näsijärvi ile Pyhäjärvi göllerinin arasında yer almaktadır. Nüfusu 31 Ağustos 2017 tarihi itibarıyla 230.537 olup[2] Finlandiya'nın Büyük Helsinki dışında bulunan en büyük şehridir.

Tampere, ülkenin sanayi merkezi olup başta kerestecilik, bilişim ve havacılık gibi sanayi dalları yer almaktadır. Ayrıca büyük tiyatro ve arenaları ile kültür ve turizm alanında da oldukça gelişmiştir.

Tarihçe

[değiştir | kaynağı değiştir]

Tampere, 1775 yılında İsveç Kralı III. Gustav tarafından Tammerkoski kanalının kıyısında bir pazar yeri olarak kuruldu. 1 Ekim 1779 tarihinde şehir statüsü almıştır.[3]

Tampere, 19. yüzyılda gelişerek bir sanayi kenti haline geldi.[4]

Tampere, 20. yüzyılın başında Finlandiya'nın birçok önemli siyasi olayının merkeziydi. 1 Kasım 1905'te, genel grev sırasında ünlü Kızıl Delerasyon Keskustori'de ilan edildi.[5] Finlandiya'nın bağımsızlığını kazanmasının ardından 1918'de Tampere, Finlandiya İç Savaşı sırasında stratejik açıdan önemli yerlerden biriydi.[6]

II. Dünya Savaşı'ndan sonra Tampere bazı komşu belediyeler ile birleşerek büyüdü. Tampere, tekstil ve metal sanayileri ile bilinirken 1990'larda yerini büyük oranda bilgi teknolojisi ve telekomünikasyon endüstrisine bırakmıştır.

İklim

[değiştir | kaynağı değiştir]
 Tampere (1981–2010) iklimi 
Aylar Oca Şub Mar Nis May Haz Tem Ağu Eyl Eki Kas Ara Yıl
En yüksek sıcaklık (°C) 8,0 9,4 14,9 24,2 28,4 31,7 33,1 32,1 24,8 18,4 11,1 9,6 33,1
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) −3,4 −3,5 1,2 8,2 15,4 19,5 22,2 19,9 14,0 7,5 1,5 −1,9 8,4
Ortalama sıcaklık (°C) −6,4 −6,9 −2,8 3,3 9,7 14,1 16,9 15,0 9,8 4,6 −0,6 −4,5 4,4
Ortalama en düşük sıcaklık (°C) −9,7 −10,6 −6,6 −1,3 3,8 8,6 11,7 10,4 5,9 1,9 −3 −7,6 0,3
En düşük sıcaklık (°C) −37 −36,8 −29,6 −19,6 −7,3 −2,8 1,8 −0,4 −6,7 −14,8 −22,5 −34,2 −37
Ortalama yağış (mm) 41 29 31 32 41 66 75 72 58 60 51 42 598
Kaynak: Finlandiya Meteoroloji Enstitüsü[7]


Eğitim

[değiştir | kaynağı değiştir]

Tampere'de Tampere Üniversitesi (UTA) ve Tampere Teknoloji Üniversitesi (TUT) olmak üzere iki üniversite bulunmaktadır. Şehir aynı zamanda Tampere Uygulamalı Bilimler Üniversitesi ile Polis Meslek Yüksekokulu'na ev sahipliği yapmaktadır.

Spor

[değiştir | kaynağı değiştir]

Tampere'de spor esas olarak buz hokeyine bağlı olup buz hokeyinin Finlandiya'daki anavatanı olarak da bilinmektedir. Tampere'nin Ilves ve Tappara adlarında iki buz hokeyi takımı ile Ilves adında bir futbol takımı bulunmaktadır.

Ulaşım

[değiştir | kaynağı değiştir]

Tampere'de şehiriçi toplu ulaşım otobüsler ile gerçekleştirilmektedir. Bunun yanında şehirde 1976 yılına kadar troleybüs hattı da bulunmaktaydı.[8] Şehirde hafif raylı sistem inşa halinde olup 2020 yılında açılması planlanmaktadır.

Şehre, Tampere Ana Demiryolu İstasyonu ile Pirkkala'da yer alan Tampere-Pirkkala Havalimanı hizmet vermektedir.

Ünlü kişiler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kardeş şehirler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Pinta-alat kunnittain (Excel)" (Fince). Maanmittauslaitos. 1 Ocak 2017. 4 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2017. 
  2. ^ a b "Ennakkoväkiluku sukupuolen mukaan alueittain, elokuu 2017" (Fince). Tilastokeskus. 31 Ağustos 2017. 20 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2017. 
  3. ^ "The City Of Tampere – Tampere in brief – History". 28 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2017. 
  4. ^ Andy Symington; George Dunford (2009). Finland. Lonely Planet. ss. 224-225. ISBN 978-1-74104-771-4. 29 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2017. 
  5. ^ Gary Kaunonen (19 Şubat 2010). Challenge Accepted: A Finnish Immigrant Response to Industrial America in Michigan's Copper Country. MSU Press. s. 22. ISBN 978-1-62895-154-7. 21 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2017. 
  6. ^ The Finnish Civil War 1918: History, Memory, Legacy. BRILL. 14 Ağustos 2014. s. 100. ISBN 978-90-04-28071-7. 5 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2017. 
  7. ^ "Finlandiya Meteoroloji Enstitüsü 1981–2010 verileri" (PDF). Finlandiya Meteoroloji Enstitüsü. Erişim tarihi: 26 Nisan 2016. 
  8. ^ Alameri, Mikko. "Trolleybus City of Tampere". Raitio (Fince). Suomen Raitiotieseura. 10 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2017. 
  9. ^ "List of Twin Towns in the Ruhr District" (PDF). © 2009 Twins2010.com. 28 Kasım 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2017.  |yayıncı= dış bağlantı (yardım)
  10. ^ "Guangzhou Sister Cities [via WaybackMachine.com]". Guangzhou Foreign Affairs Office. 24 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2017. 
  11. ^ "Some 15 Finnish towns have twinned with friendship cities in China". Helsingin Sanomat International Edition. 20 Haziran 2013. 23 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2017. 
  12. ^ "Miasta partnerskie - Urząd Miasta Łodzi [via WaybackMachine.com]". Łódź şehri (Lehçe). 24 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2017. 
  13. ^ "Trondheims offisielle nettsted - Vennskapsbyer" (Norveççe). Trondheim.com. 21 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2017. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Tampere ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Tampere&oldid=31000785" sayfasından alınmıştır