Tehafut et-Tehafut el-Felasife - Vikipedi

Córdoba'daki İbn Rüşd Heykeli

Tehâfut et-Tehâfut el-Felâsife (Arapça; تهافت التهافت)‎‎ (Türkçe: Tutarsızlığın Tutarsızlığı) Endülüslü filozof İbn Rüşd'ün 12. yüzyılda yazmış olduğu eserdir. Kelamcı ve mutasavvıf Gazzâli'nin Tehâfut el-Felâsife (Filozofların Tutarsızlığı) adlı eserine karşı bir cevap, bir savunma olarak, ondan yaklaşık bir yüzyıl sonra yazılmıştır.[1]

Gazali, Yunan filozoflarından önemli ölçüde esinlenen kimi Mu'tezili kelamcıların görüşlerine tepkiyle başladığı eserinde, kendi döneminden önce İslâm Felsefesine karşı ortaya konan düşünce ve eleştirileri bir araya toplamış ve sistemleştirmiştir. İbn Rüşd ise Gazzali'ye karşı yazdığı eseriyle, felsefeyi eleştiren Gazzali'nin iddialarına cevap vermiştir.[1]

Gazali eserinde, filozofların akli olduğu iddia ettikleri bazı varsayımları eleştirmiş ve Farabi ile İbn Sina nezdinde Yunan filozoflarının metafizik çıkarımlarını (alemin ezeli olması gerektiği; tanrı tümelleri bilip, tikelleri bilmeyeceği vb. iddialarını) dayanaktan yoksun, haddi aşan tutarsızlıklar olarak tanımlamış ve bu manada İslam Felsefesi filozoflarını ve felsefelerini yermiştir.

İbn Rüşd ise eserinde, "hem aklın bilgi için yetersizliğini söylüyorsun, hem bunu söylerken mantığa başvuruyorsun" diyerek Gazali'yi eleştirmiştir. Kitapta Gazali'den alıntılar yapılmıştır ve her alıntıyı İbn Rüşd'ün eleştirisi takip eder.

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]