Tophane Müşirliği - Vikipedi
Genel bilgiler | |
---|---|
Kuruluş tarihi | 1832 |
Kapanış tarihi | 1908 |
Sonraki kurum | |
Türü | Müşirlik |
Adres | İstanbul, Osmanlı Devleti |
Tophane Müşirliği, Osmanlı İmparatorluğu'nun 30. padişahı olan II. Mahmud tarafından 1832 yılında kurulmuştur. 1908 yılına kadar hizmet veren Tophane Müşirliği aynı yıl Tophane Nazırlığı adıyla yeniden yapılandırılmıştır.[1]
Askeri alanda birçok yeniden düzenlemeye giden II. Mahmud, 1826 yılında işlevini yitirdiğini düşündüğü Yeniçeri Ocağını kaldırarak yerine Asakir-i Mansure-i Muhammediyye adlıyla çağın gereksinimlerini karşılamaya yönelik yeni bir ordu kurmuştur. Ardından mevcut Topçu Ocağını Mir-i Miran rütbesindeki Numan Ağa yönetiminde günün koşullarına uygun olarak yeniden yapılandırmıştır. Takip eden dönemde 1832 yılında Topçu Ocağı kaldırılarak yerine Tophane Müşirliği kurulmuştur. Aynı yıl Çengeloğlu Tahir Mehmed Paşa ilk müşir olarak Kurumun başına atanmıştır.[1]
Osmanlı İmparatorluğu sınırları içerisindeki tüm savunma sanayi kuruluşları Kuruma bağlanmıştır. Bu kuruluşlar arasında Tophane, Baruthane, Fişekhane, Tüfekhane, vb. birçok kuruluş bulunmaktaydı. Aynı zamanda 1845 yılında Zaptiye Nezareti kurulana dek Beyoğlu ve Galata semtlerinin emniyetinden sorumlu tutulmuştur. Müşirliğin bir diğer önemli görevi de İstanbul ve Çanakkale boğazlarının korunmasıydı.[1]
22 Temmuz 1908 tarihinde Seraskerlik kaldırılarak yerine Harbiye Nezareti kurulmuştur. Takip eden günlerde Tophane Müşirliği kapatılmış ve yerine Harbiye Nezaretine bağlı olarak Tophane Nazırlığı kurulmuştur. Bu durum da fazla sürmemiş yaklaşık bir sene sonra İmalat-ı Harbiye Müdüriyeti Umumiyesi kurularak tüm savunma sanayi kuruluşları bahse konu yapı altında toplanmıştır.[1]
Tophane Müşirleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Tophane Müşiri olarak görev yapan müşirler sırasıyla şu şekildedir:[1]
№ | Adı | Rütbesi | Görev Başlangıcı | Görev Bitişi | Not |
---|---|---|---|---|---|
1 | Çengeloğlu Tahir Mehmed Paşa | Müşir | 1832 | 16 Kasım 1832 | 1. kez |
2 | Damat Mehmed Halil Rıfat Paşa | Müşir | 16 Kasım 1832 | 11 Kasım 1836 | |
3 | Çengeloğlu Tahir Mehmed Paşa | Müşir | 11 Kasım 1836 | 1837 | 2. kez |
4 | Gözlüklü Mehmed Reşid Paşa | Ferik | 1837 | 1844 | |
5 | Damat Mehmed Ali Paşa | Müşir | 1844 | 10 Ağustos 1845 | |
6 | Damat Ahmed Fethi Paşa | Müşir | Ağustos 1845 | 1857 | 1. kez |
7 | Ahmed Vasıf Paşa | Müşir | 1857 | 1857 | |
8 | Damat Ahmed Fethi Paşa | Müşir | 1857 | 14 Şubat 1858 | 2. kez |
9 | Mütercim Mehmed Rüşdi Paşa | Müşir | 15 Şubat 1858 | 12 Ağustos 1858 | |
10 | Mehmed Tevfik Bey | Nazır | 12 Ağustos 1858 | 12 Mart 1862 | |
11 | Halil İbrahim Paşa | Müşir | 12 Mart 1862 | 29 Mayıs 1865 | 1. kez |
12 | Hasan Rıza Paşa | Müşir | 30 Mayıs 1865 | 11 Mart 1866 | 1. kez |
13 | Mehmed Namık Paşa | Müşir | 11 Mart 1866 | 9 Nisan 1866 | 1. kez |
14 | Halil İbrahim Paşa | Müşir | 15.04.1866 | Eylül 1871 | 2. kez |
15 | Ahmed Esad Paşa | Müşir | 10 Eylül 1871 | 30 Ocak 1872 | |
16 | Halil İbrahim Paşa | Müşir | 1872 | 1872 | 3. kez |
17 | Mustafa Paşa | Müşir | 1872 | 14 Nisan 1872 | |
18 | Mehmed Yaver Paşa | Ferik | 15 Nisan 1872 | 9 Temmuz 1872 | |
19 | Mustafa Asım Paşa | Müşir | 20 Temmuz 1872 | 29 Temmuz 1872 | |
20 | Mustafa Sıtkı Paşa | Müşir | 30 Temmuz 1872 | 10 Ekim 1872 | |
21 | Halil İbrahim Paşa | Müşir | 10 Ekim 1872 | 22 Mayıs 1873 | 4. kez |
22 | Ali Saib Paşa | Ferik | 23 Mayıs 1873 | 28 Temmuz 1873 | 1. kez |
23 | Seyit Paşa | Ferik-Nazır | 29 Temmuz 1873 | 19 Nisan 1876 | |
24 | Ali Saib Paşa | Müşir | 25 Nisan 1876 | 1876 | 2. kez |
25 | Hasan Rıza Paşa | Müşir | 20 Haziran 1876 | 29 Eylül 1876 | 2. kez |
26 | Damat Mahmud Celaleddin Paşa | Müşir | 1 Ekim 1876 | 3 Ocak 1878 | |
27 | Mehmed Namık Paşa | Müşir | 3 Ocak 1878 | 12 Nisan 1878 | 2. kez |
28 | Gazi Ahmed Muhtar Paşa | Müşir | 24 Nisan 1878 | 5 Haziran 1878 | |
29 | Mehmed Rauf Paşa | Müşir | 5 Haziran 1878 | 3 Aralık 1878 | |
30 | Ali Saib Paşa | Müşir | 29 Aralık 1878 | 21 Ağustos 1891 | 3. kez |
31 | Mustafa Zeki Paşa | Müşir | 21 Ağustos 1891 | 28 Temmuz 1908 |