French
DeutschVrpile Muharebesi - Vikipedi
| Vrpile Muharebesi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Osmanlı-Hırvatistan Yüzyıl Savaşı ve Avrupa'da Osmanlı savaşları | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Osmanlı İmparatorluğu |  Hırvatistan Krallığı | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| Mihaloğlu Hasan Bey | Egervárlı Ban Ladislav Bernardin Frankopan Ivan Frankopan Cetinski Mihovil Frankopan Slunjski | ||||||
| Güçler | |||||||
| 10.000-11.000[1] düzensiz hafif süvari | 1.500[2] ölü 1.500[2] esir | ||||||
Vrpile Muharebesi ya da Vrpile Gulch Muharebesi (Hırvatça: Bitka u klancu Vrpile), bilinen diğer ismiyle Birinci Krbava Muharebesi (Hırvatça: Prva krbavska bitka), Eylül 1491'de Hırvatistan Krallığı ile Osmanlı İmparatorluğu arasında, Krbava'daki Korenica yakınlarındaki Vrpile geçidinde gerçekleşen muharebedir. Egervárlı Ban Ladislav ve Knez Bernardin Frankopan önderliğindeki Hırvat ordusu, Carniola'dan Bosna Sancağı'na geri dönmekte olan Osmanlı ordusunu mağlup etti.[3]
Arka plân
[değiştir | kaynağı değiştir]Kral Matyas Corvinus'un 1490'da ölümü ile Sultan II. Bayezid ile 7 yıllık ateşkes sona erdi ve Osmanlı İmparatorluğu Hırvatistan ve güneybatı Macaristan'a akınlarını yeniledi.[1] 14. yüzyıldan beri Osmanlılar düzenli olarak Hırvat topraklarını ve daha batıdaki diğer toprakları ele geçirdiler. Düzenlenen akınlardan biri, 1491 yılında Bosna Sancağı'ndan Mihaloğlu Hasan Bey'in Una Nehri'ni geçmesi ve Akıncı olarak bilinen yaklaşık 10.000 hafif süvariden oluşan bir orduyu Hırvatistan üzerinden aşağı Carniola'ya doğru götürmesiyle başladı. Zagreb, Krško ve Novo Mesto yakınlarındaki kırsal bölgeleri tahrip ettiler.[1] Osmanlılar yaklaşık bir ayı, Carniola'da yağmalama yaparak ve esir alarak geçirdiler.[4]
Muharebe
[değiştir | kaynağı değiştir]Osmanlı ordusu Carniola'yı yağmaladıktan sonra, Vrhovine - Homoljac - Korenica - Vrpile - Krbava rotasını takip ederek Bosna Sancağı'na çok sayıda esirle birlikte dönmekteydi. Osmanlı ordusu dar Vrpile geçidinden geçmek zorunda kaldığından, Hırvatlar orada bir pusu kurmaya karar verdi. Hırvat ordusunun başında Ban Egervárlı Ladislav, Kont Bernardin Frankopan ve Mihovil Frankopan Slunjski vardı.[5] Ivan Frankopan Cetinski'de muharebeye katıldı. Hırvatlar, Osmanlı ordusunun çoğunun vadiye girmesine izin verdi ve daha sonra ordunun ana bölümünü 4 sıra halinde konuşlandırarak geçidi kapattı. Osmanlı ordusu ağır bir yenilgiye uğradı ve savaşta yaklaşık 1.500 kişi ölürken, 1.500 kişi de esir düştü.[2][5] Daha sonraki tarihi kayıtlarda 18.000 Hristiyan esirin kurtarıldığı belirtilmiştir.[6]
Sonrası
[değiştir | kaynağı değiştir]Kral II. Vladislaus, Ban Ladislav'a elde edilen zaferin ve krala gönderilen 120 Osmanlı esirinin ödülü olarak, Kordun'daki Steničnjak kasabasını verdi.[7] Bu yenilgiyle beraber Osmanlı ordusu 1492'de baskın ve saldırıları durdurmak zorunda kaldı. Osmanlılar, 1493 yılında Hadım Yakup Paşa'nın Bosna Sancak Beyi olmasıyla akınlara yeniden başladılar. Bu yenilgi, 1493'te Hırvatistan'a yapılan baskının ve 9 Eylül 1493'teki Krbava Muharebesi'nin temel sebebiydi.[4][8]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c Vjekoslav Klaić: Povijest Hrvata od najstarijih vremena do svršetka XIX. stoljeća, Knjiga četvrta, Zagreb, 1988, s. 225
- ^ a b c Vjekoslav Klaić: Povijest Hrvata od najstarijih vremena do svršetka XIX. stoljeća, Knjiga četvrta, Zagreb, 1988, s. 226
- ^ Dragutin Pavličević: Krbavska bitka i njezine posljedice 21 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 1997, s. 77
- ^ a b Ive Mažuran: Povijest Hrvatske od 15. stoljeća do 18. stoljeća, s. 38
- ^ a b Anđelko Mijatović: Bitka na Krbavskom polju 1493. godine; Školska knjiga, Zagreb, 2005, s. 41
- ^ Rudolf Horvat: Povijest Hrvatske I. (od najstarijeg doba do g. 1657.)/Hrvatska god. 1491.—1495.
- ^ Hrvoje Kekez: Bernardin Frankapan i Krbavska bitka: je li spasio sebe i malobrojne ili je pobjegao iz boja? 14 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Modruški zbornik, Vol.3 No.3, 2009, s. 79
- ^ Anđelko Mijatović: Bitka na Krbavskom polju 1493. godine; Školska knjiga, Zagreb, 2005, s. 42