French
DeutschYeni Hristiyan - Vikipedi
  |
| Yahudi felsefesi Dinî metinler Kutsal Şehirler Önemli şahsiyetler Yahudi hayatı Okullar Dinî roller Dinî yapılar Etnik bölünmeler Yahudi mezhepleri Dinî objeler Diğer dinler ve Yahudilik |
| İspanya tarihi |
|---|
.svg) |
Yeni Hristiyan (İspanyolca: cristiano nuevo; Galiçyaca: cristián novo; Portekizce: cristão novo; Katalanca: cristià nou), İber Yarımadası'nda Katolikliğe geçen Sefaradlar ile Müslümanları veya onların soyundan vaftiz olanları ifade eden bir terimdir. Bu kelime, İberya'daki "Eski Hristiyanlar" tarafından, kendilerini konversolardan ayırmak için kullanmaya başladıkları bir kelimedir. Bazen Yeni Hristiyanlar için aşağılayıcı terimler olan Müslümanlara Morisko ve Yahudilere Marrano sıfatları kullanıldı.
Orta Çağ boyunca, gerek fiziksel, gerek ekonomik ve gerekse sosyal baskılar veya zorlamalar nedeniyle Yahudi ve Müslümanlar Hristiyanlığa geçti. 1391'de Sevilla ve diğer şehirlerde başlayan ayaklanmalarla 14. yüzyılda Yahudiler üzerindeki baskı arttı. Bu ayaklanmalar, Yahudi mahkemelerinin kapanmasına ve din değiştirmelere neden oldu; bu durum 15. yüzyılda da devam etti. Diğer İberya ülkelerinin aksine Portekiz, ayaklanmalardan fazla etkilenmedi. Bu ülkede Yeni Hristiyanların nüfusundaki ani artış zorunlu din değiştirmeyle gerçekleşti.
1492'de İspanya'dan ve 1497'de Portekiz'den Yahudiler kovulduktan sonra İberya'da kalan Yahudiler resmen Hristiyan oldu. Yeni Hristiyanların din değiştirmelerindeki samimiyete her zaman şüpheyle yaklaşıldı.
Kafirliğe karşı mücadele kisvesi altında hükûmetler 1478'de İspanyol Engizisyonu'nu ve 1536'da Portekiz Engizisyonu'nu yarattı. Halkın inancına göre Yeni Hristiyanların çoğu eski dinlerini gizlice icra etmeye devam ediyordu dolayısıyla bu kişiler kripto Yahudi veya kripto Müslümanlardı.
Yeni Hristanların din değiştirmedeki samimiyeti ne olursa olsun, İspanyolların "safkan" ideaolojisi Yeni Hristyanları toplumdan dışladı. Portekiz'de Sebastião José de Carvalho e Melo, 1772'de bir fetva yayınlayıp Yeni Hristiyanlar ile Eski Hristiyanlar arasındaki ayrımı yasal olarak kaldırdı.
Din değiştermeden sonra Yeni Hristiyanlar kendilerine Hristiyan isimleri edindiler. En nihayetinde bütün Eski Hristiyan isimleri Yeni Hristiyanlarca kullanılmaya başlandı.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Bibliyografi
[değiştir | kaynağı değiştir]- J. Lúcio de Azevedo (1989). História dos Cristãos Novos Portugueses. Lisboa: Clássica Editora.
- David M. Gitlitz (1996). Secrecy and deceit: the religion of the crypto-Jews. Philadelphia: Jewish Publication Society. ISBN 0-8276-0562-5.