French
DeutschYitirmez, Gümüşhane - Vikipedi
| Yitirmez | |
|---|---|
 | |
 Gümüşhane'nin konumu | |
  Yitirmez Yitirmez'in Gümüşhane'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Gümüşhane |
| İlçe | Merkez |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 1549 m |
| Nüfus (2021) | |
| • Toplam | 54 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0456 |
| İl plaka kodu | 29 |
| Posta kodu | 29100 |
Yitirmez, Gümüşhane ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Köyün eski adı Leri'dir.[3] Esasen Leri adı, Leri Vadisindeki yerleşimleri tanımlamak amacıyla kullanılmış ve Bizans döneminde Leri adlı piskoposluk oluşturulmuştur. Yitirmez (Yetürmez Viran) ve Leri tarihte ayrı ayrı köylerdir. Tarihi Leri (Lari) köyünde; 1518 yılı Osmanlı tahririnde 15 Hristiyan nefer ve 1530 yılı tahririnde 13 Hristiyan nefer görülürken, ilerleyen yıllarda nüfus daha da artmış ve 1591 yılı tahririnde köyde 84 Hristiyan nefer kaydedilmiştir. Yetürmez Viran köyünde ise; 1518 yılı Osmanlı tahririnde 5 Hristiyan nefer görülürken 1530 yılı tahririnde köyde yaşayan nüfus kaydedilmemiştir. 1591 yılı tahririnde köyde 39 Hristiyan nefer kaydedilmiştir.[4] 1642 yılı avarız defterine göre Leri köyünde tamamı Hristiyan 24 nefer, Yetürmez Viran köyünde de 6 Hristiyan ve 2 Müslüman olmak üzere toplam 8 nefer yaşamaktadır.[5] 19. yüzyılın başından itibaren madenlerin ekonomik ömürlerini tamamlaması, Trabzon-Erzurum-İran ticaret yolunun değişmesi ve arazi yetersizliğine bağlı kıtlık nedeniyle Gümüşhane yerleşimlerinden Osmanlı sınırları içi ve dışarısına göçler başlamıştır. 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında Ruslar bölgeye hakim olmuşlar ve geri çekilirken birçok Osmanlı vatandaşı Rum'da onlarla birlikte yeni iş imkanları için Rus topraklarına yerleşmeye gitmiştir. 1839-1861 yılları arasında Yitirmez köyünden 36 Hristiyan, Leri köyünden de 102 Hristiyan'ın göç ettiği görülmektedir.[6] 1876 yılı sayımında Gümüşhane kazasının Yağmurdere nahiyesine bağlı köyler arasında Leri'den bahsedilirken Yitirmez'den bahsedilmemektedir. Bu sayımda sadece erkek nüfusa yer verilmiş olup buna göre Leri yerleşiminde 65 hanede 180 erkek yaşamaktadır.[7]
Türkiye Cumhuriyetinin kurulmasıyla da köyün Leri olan adı 1959 yılında, "yabancı kökten geldiği ve iltibasa yol yabancı açtığı" gerekçesiyle 7267 sayılı kanunla Yitirmez olarak değiştirilmiş ve 1960 yılı nüfus sayımından itibaren yeni adıyla kayıtlarda yer almaya başlamıştır.[8]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Gümüşhane merkezine 28 km uzaklıktadır.[9]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2021 | 54[2] |
| 2020 | 78[2] |
| 2019 | 94[2] |
| 2018 | 138[2] |
| 2017 | 34[2] |
| 2016 | 40[2] |
| 2015 | 38[2] |
| 2014 | 33[2] |
| 2013 | 73[2] |
| 2012 | 58[2] |
| 2011 | 62[2] |
| 2010 | 62[2] |
| 2009 | 90[2] |
| 2008 | 63[2] |
| 2007 | 45[2] |
| 2000 | 103[9] |
| 1990 | 73[9] |
| 1985 | 93[9] |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Yitirmez, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 5 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2022.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p "Gümüşhane Merkez Yitirmez Köyü Nüfusu". Nufusune.com. 6 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2022.
- ^ "Köylerimiz: 1 Mart 1968 durumu". acikerisim.tbmm.gov.tr. 1968. s. 714. 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2022.
- ^ Demir, Alpaslan (2009). "XVI. Yüzyılda Koğans Nahiyesi: Nüfus ve Yerleşme" (PDF). History Studies. 3 (2). Acarindeks. ss. 140,143. 23 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 11 Nisan 2022.
- ^ Demir, Alpaslan (2012). "1642 Tarihli Avârız Defterine Göre Koğans Kazası". Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 11 (2). DergiPark. s. 522. 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2022.
- ^ Saylan, Kemal (2016). "XIX. Yüzyılda Gümüşhane Sancağında Yaşanan Gayrimüslim Göçleri" (PDF). Karadeniz İncelemeleri Dergisi, 20. Kainder. ss. 279,280. 5 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 11 Nisan 2021.
- ^ Saylan, Kemal (2014). Gümüşhane İdari, Sosyal ve Ekonomik Tarih (1850-1918). İstanbul: Gümüşhane Üniversitesi Yayınları. s. 224. ISBN 978-605-63476-5-8.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1963). "1960 Genel Nüfus Sayımı: İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ a b c d "Yitirmez Köyü". YerelNet.org.tr. 8 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2022.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir] | Türkiye'deki bir köy ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |