Arxeylər — Vikipediya

Arxeylər
Arxeylər
Elmi təsnifat
	XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Arxeylər
Beynəlxalq elmi adı
	Archaea Carl Woese, Otto Kandler & Mark Wheelis, 1990;
ITIS	935939
NCBI	2157
EOL	7920

Arxeylər — canlı orqanizmlərin 3 aləmüstündən (digərləri eukariotlar və bakteriyalar) biri, təkhüceyrəli prokariotlar qrupu. Arxeylər əvvəlcə səhvən bakteriya sayılmış və arxebakteriya adını almışdır.^[3]

Ümumi

Prokaryot və eukaryot orqanizmlərin xüsusiyyətlərini daşıyırlar. Ümumiyyətlə, ekstrim canlılar olaraq bilinirlər. Əsasən metan-sintezedici orqanizmlərdir. 1990-cı ildə kəşf olunmuşlar və bakteriyalara aid edilmişlər.^{[mənbə göstərin]}

Arxeylər, əsasən, 4 qrupa bölünür: metanogen, qalofil, termofil və psixofil olanar. Metanogen (metan sintezedici) arxeylər metan (CH₄) əmələ gətirən arxeylərdir.^{[mənbə göstərin]}

İstinadlar

↑ Woese C. R., Kandler O., Wheelis M. L. Towards a natural system of organisms: proposal for the domains Archaea, Bacteria, and Eucarya (ing.). // Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. / M. R. Berenbaum [Washington, etc.], USA: National Academy of Sciences [etc.], 1990. Vol. 87, Iss. 12. P. 4576–4579. ISSN 0027-8424; 1091-6490 doi:10.1073/PNAS.87.12.4576 PMID:2112744
↑ Göker M., Oren A. Valid publication of names of two domains and seven kingdoms of prokaryotes (ing.). // Int. J. Syst. Evol. Microbiol. Microbiology Society, 2024. Vol. 74, Iss. 1. ISSN 1466-5026; 1466-5034 doi:10.1099/IJSEM.0.006242
↑ Pace NR. "Time for a change". Nature. 441 (7091). May 2006: 289. Bibcode:2006Natur.441..289P. doi:10.1038/441289a. PMID 16710401.

Biologiya ilə əlaqədar olan bu məqalə qaralamadır. Məqalə məzmununu zənginləşdirərək Vikipediyaya kömək edin. Etdiyiniz redaktələri mənbə və istinadlarla əsaslandırmağı unutmayın.

[_a62be989a6d7a163-1] Woese C. R., Kandler O., Wheelis M. L. Towards a natural system of organisms: proposal for the domains Archaea, Bacteria, and Eucarya (ing.). // Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. / M. R. Berenbaum [Washington, etc.], USA: National Academy of Sciences [etc.], 1990. Vol. 87, Iss. 12. P. 4576–4579. ISSN 0027-8424; 1091-6490 doi:10.1073/PNAS.87.12.4576 PMID:2112744

[_4ac17f67d8ed071d-2] Göker M., Oren A. Valid publication of names of two domains and seven kingdoms of prokaryotes (ing.). // Int. J. Syst. Evol. Microbiol. Microbiology Society, 2024. Vol. 74, Iss. 1. ISSN 1466-5026; 1466-5034 doi:10.1099/IJSEM.0.006242

[3] Pace NR. "Time for a change". Nature. 441 (7091). May 2006: 289. Bibcode:2006Natur.441..289P. doi:10.1038/441289a. PMID 16710401.

[1]

[2]

[3]