اقبالیه - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

اقبالیه
سلطان آباد
کشور ایران
استانقزوین
شهرستانقزوین
بخشمرکزی
نام(های) دیگرسلطان آباد
نام(های) پیشینسلطان آباد، اسلام آباد
سال شهرشدن۱۳۸۳
مردم
جمعیت۵۵،۰۶۶ نفر (۱۳۹۵) [۱]
جغرافیای طبیعی
ارتفاع۱۲۵۶
اطلاعات شهری
شهرداردکتر میکائیل سلمانی
تأسیس شهرداری۱۳۷۰/۰۹/۱۵
پیش‌شمارهٔ تلفن۰۲۸
وبگاه
اقبالیه بر ایران واقع شده‌است
اقبالیه
روی نقشه ایران
۳۶°۰۸′۰۷″شمالی ۴۹°۳۳′۱۲″شرقی / ۳۶٫۱۳۵۳°شمالی ۴۹٫۵۵۳۳°شرقی / 36.1353; 49.5533

اِقْبالیّه شهری است در بخش مرکزی شهرستان قزوین استان قزوین است .[۲] زبان مردمان بومی این شهر ترکی آذربایجانی با گویش قزوینی میباشد و به سبب مهاجرت پذیری زبان فارسی در ادارات و مراکز عمومی و دولتی نیز رواج دارد [۳][۴][۵]

این شهر پیشتر به سلطان‌آباد بعدها به اسلام‌آباد معروف شد و اکنون این شهر را با نام اقبالیه می‌شناسند.

این شهر در آخرین سر شماری در سال ۱۳۹۵ که جمعیتی ۵۵۰۶۶ نفری را دارا است یکی از شهرهای قدیمی استان قزوین می‌باشد و در ۳۶ و ۱۳ عرض شمالی و ۴۹ و ۵۵ طول شرقی واقع شده‌است و حدود ۴۷/۳ کیلومتر مربع وسعت دارد. اقبالیه دارای موقعیتی دشتی است و در دهستان اقبال غربی از بخش مرکزی شهرستان قزوین و ۵ کیلومتری جنوب غربی شهر قزوین، بر سر راه اصلی این شهر به همدان و زنجان قرار دارد.

پیشینه

[ویرایش]

این شهر که یکی از شهرهای ۱۲ گانه استان قزوین به‌شمار می‌رود پیش از این سلطان‌آباد خوانده می‌شد و پس از انقلاب به اسلام‌آباد نامگذاری شد که در ۱۳۷۰ش به نام اقبالیه درآمد.

جمعیت

[ویرایش]

در سرشماری نفوس و مسکن سال ۹۵ جمعیت اقبالیه ۵۵۰۶۶ ذکر شد. از این میان ۲۸۴۴۱ تن مرد و ۲۶۶۲۵ تن زن اعلام شد و شمار کل خانوارهای این شهر ۱۶۱۵۴ می‌باشد. زبان بومی مردم این شهر ترکی[۵] است و از زبان فارسی نیز استفاده میشود. [۴]

اقتصاد

[ویرایش]

فعالیت اقتصادی ساکنان این شهر تا یک دهه پیش عمدتاً و به ترتیب اهمیت عبارت بود از کشاورزی، باغداری و دامداری. زمین‌های کشاورزی این محل برابر ۲۰۷، ۱ هکتار بود که حدود ۶۱٪ آن (۷۳۶ هکتار) آبی و مابقی به صورت دیم بود. محصولات عمده کشاورزی عبارت بود از گندم (۳۸۴ هکتار)، جو (۱۹۲ هکتار)، چغندرقند (۲۴ هکتار)، نباتات علوفه‌ای (۴۸ هکتار)، حبوبات (۲۹ هکتار) و سیب‌زمینی (۲۴ هکتار). سیب و انگور از دیگر محصولات این منطقه بود. این منطقه در ۱۳۶۷خورشیدی دارای ۴۵۴ خانوار بهره‌بردار کشاورزی بود که از یک رشته قنات و ۷ چاه عمیق به عمق متوسط ۱۰۰ متر استفاده می‌کردند. امروزه بخش قابل توجهی از اهالی اقبالیه در فعالیت‌های صنعتی و خدماتی شرکت دارند.[۳]

گردشگری

[ویرایش]

در این شهر تپه‌ای تاریخی وجود دارد که سفال‌های یافت شده در آن را به حدود سده ۸ تا ۱۰ق نسبت داده‌اند. اقبالیه دارای ۴ پارک عمومی جمعاً به مساحت ۱۳ هزار م ۲ است. گفتنی است در این شهر کاروانسرای بود که در سال ۱۳۵۵ بدون اینکه آثاری از خرابی در آن به وجود آید توسط بعضی از اهالی تخریب شد.

تپه تاریخی این شهر اکنون تبدیل به پارک شده‌است که به علت بزرگ بودن گستره آن و نقش مرکزی داشتن آن در سطح شهر مورد توجه شهروندان و مسافران واقع شده‌است.

مصلی شهر

[ویرایش]

مصلی شهر اقبالیه در زمینی به مساحت ۵ هزار متر مربع و زیربنای ۴ هزار متر در کنار پارک ولایت این شهر قرار دارد. به گفتهٔ مرتضی روزبه استاندار سابق قزوین برای ساخت این مصلی ۴۰ میلیارد ریال در نظر گرفته شده‌است.[۶]

پارک‌ها و بوستان‌ها

[ویرایش]
  • پارک محمدعلی رجائی ورودی شهر
  • پارک مسافر در خروجی شهر به طرف تاکستان
  • پارک ولایت (تپه باستانی) در مرکز شهر جنب مصلای آیت الله خمینی
  • پارک معلم خیایان معلم[۷]
  • پارک ولیعصر

تپه باستانی و پارک ولایت

[ویرایش]

تپه اقبالیه مربوط به دوران‌های تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان قزوین، بخش مرکزی، شهر اقبالیه واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۲ مرداد ۱۳۸۴ با شمارهٔ ثبت ۱۳۲۴۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است. همچنین پارک ولایت نیز در کنار این تپه قرار دارد که به تفریحگاهی برای ساکنین این شهر تبدیل شده‌است.

منابع

[ویرایش]
  1. https://www.amar.org.ir/Portals/0/census/1395/results/population-urban-95.xlsx
  2. اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: ۱۳۸۳ خ.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ «درباره شهر اقبالیه – شهرداری اقبالیه». دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۱-۲۴.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ [۱]
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ فرهنگ جغرافیایی ایران، رزم آرا، جلد اول، صفحه ۱۱۵
  6. «اولین مصلی شهر اقبالیه در استان قزوین 80 درصد پیشرفت فیزیکی دارد. - نمایش محتوایی خبر - صدا وسیمای قزوین». qazvin.irib.ir. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۱۲-۱۱.[پیوند مرده]
  7. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ مارس ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۱۳ اکتبر ۲۰۱۹.
  • آمارنامه استان تهران (۱۳۷۵ش)، سازمان برنامه و بودجه استان تهران، تهران، ۱۳۷۶ش؛ آمارنامة استان زنجان (۱۳۷۱ش)، سازمان برنامه و بودجة استان زنجان، تهران، ۱۳۷۲ش؛ سازمان تقسیمات کشوری جمهوری اسلامی ایران، وزارت کشور، تهران، ۱۳۷۶ش؛ سرشماری عمومی نفوس و مسکن (۱۳۶۵ش)، نتایج تفصیلی، شهرستان قزوین، مرکز آمار ایران، تهران، ۱۳۶۸ش؛ سرشماری عمومی نفوس و مسکن (۱۳۷۵ش)، نتایج تفصیلی، شهرستان قزوین، مرکز آمار ایران، تهران، ۱۳۷۶ش؛ فرهنگ آبادی‌های کشور، سرشماری عمومی کشاورزی (۱۳۶۷ش)، استان زنجان، مرکز آمار ایران، تهران، ۱۳۶۹ش؛ فرهنگ اقتصادی دهات و مزارع، شهرستان قزوین، جهاد سازندگی، تهران، ۱۳۶۳ش؛ فرهنگ جغرافیایی ایران (آبادیها)، استان مرکزی، سازمان جغرافیایی کشور، تهران، ۱۳۲۹ش؛ گلریز، محمدعلی، مینودر یا باب‌الجنة قزوین، تهران، ۱۳۳۷ش؛ مفخم پایان، لطف‌الله، فرهنگ آبادی‌های ایران، تهران، ۱۳۳۹ش؛ ورجاوند، پرویز، سرزمین قزوین، تهران، ۱۳۴۹ش؛

7. کتاب اقبالیه (سید جواد پرپینچی)