بغرا خان - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

حسن بن سلیمان بغرا خان (به ترکی میانه: بغرا خان) فرمانروای پرتوان بخش باختري قراخانیان بود که اسماً زير چيرگی علی ارسلان خان فرمان می‌راند، ولی عملاً مستقل بود. او نوه ستوک بغرا خان از طریق پسر دومش سلیمان خان بود. او پس از اندکی، پیش از سال ۹۹۰، وارث سرزمين پدرش در باختر شد و پايه‌گذار شاخه حسنی خاندان قراخانی شد.^[۱]

او در سال ۹۹۹ به فراخوان مردم ناخشنود و فرماندار خراسان ابوالحسن سیمجور به قلمرو سامانیان تاخت و جنگ های قراخانی و سامانیان را آغاز کرد. بی درنگ سپاهی را که نوح دوم سامانی فرستاده بود نابود کرد^[۲] و اسپیجاب را گرفت.

فائق، فرماندار سامانی سمرقند، تسلیم بغراخان شد و سپس به سوی بخارا به راه افتاد. نوح دوم سامانی گریخت و قراخانیان در روزهای پایانی بهار ۹۹۲ به پایتخت در آمدند و توانستند ابوعلی دامغانی وزیر نوح دوم را دستگیر کنند. او در همان سال فرنام‌های سرافرازانهٔ «صاحب الدوله» و «ظهیر الدعوه» را بر خود نهاد و در ایلاق شهری در جنوب تشاکند امروزی سکه ضرب کرد.^[۳]

بغراخان پس از اندکی در بخارا بیمار شد و عموی نوح عبدالعزیز را فرمانروای دودمان سامانیان در جایگاه دست‌نشاندهٔ قراخانی به تخت نشاند و به سمرقند رفت و سپس در جاده شمال نزدیک کوچکارباشی تیان شان درگذشت.

او چند پسر داشت: یوسف قدیرخان که وارث قلمروهای او در باختر بود، علی تگین، محمد طغان خان، شهاب الدوله سلیمان که بر اوزگن حکومت می کرد و عدود الدوله حسین که بر ایلاق فرمان میراند.^[۴]

سقوط بخارا