تور (سامانه موشکی) - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

تور (سام-۱۵)
نوعسیستم موشکی سطح‌به‌هوای ارتفاع متوسط شنی‌دار
خاستگاهاتحاد جماهیر شوروی
تاریخچه خدمت
خدمت۱۹۸۶ تاکنون
تاریخچه تولید
طراحآلماز-آنتی
قیمت واحد۲۵ میلیون دلار
ویژگی‌ها
وزن۳۴ تن
طول۵٬۸ متر
وزن پوکه۱۷ کیلوگرم
موتوردیزلی ۱۲ سیلندر
۸۳۰ اسب بخار
بیشینهٔ سرعت۶۵ کیلومتر بر ساعت

تور (به روسی: Тор) -به معنی چنبره- (نام ناتو: سام-۱۵) سامانه موشکی سطح‌به‌هوای ارتفاع متوسط و پائین ساخت شوروی/روسیه است که می‌تواند انواع اهداف هواگرد از قبیل هواپیما، هلیکوپتر، موشک‌های کروز، موشک‌های بالستیک کوتاه برد و بمب‌های هدایت‌شونده را شناسایی، رهگیری و در نهایت منهدم سازد.[۱]

این سامانه در دوران شوروی با کد گراو ۹کا۳۳۱ تولید شده و از سال ۱۹۸۶ وارد ارتش سرخ شد. نام گزارشی ناتو این موشک نیز سا-۱۵ گانتلت (SA-15 Gauntlet) (به معنی دستکش آهنی زره قرون وسطی) است. مدل مخصوص نیروی دریایی این موشک با کد ۳کا۹۵ معرفی شده و نام ناتو آن نیز سا-ان-۹ است. تور نخستین سامانه دفاع هوایی دنیاست که از ابتدا به منظور شلیک به سوی بمب‌های هدایت‌شونده (به‌طور خاص بمب هدایت لیزری ای‌جی‌ام-۸۶ آمریکایی‌ها) طراحی شده است. این سیستم کار رهگیری و آتش را در مدت زمان ۵ الی ۸ ثانیه انجام می‌دهد و قادر است در یک زمان ۴۸ هدف هوائی را مورد رهگیری قرار بدهد. هدایت موشک‌های تور ام-۱ از طریق فرمان‌های رادیویی انجام می‌شود. این سامانه به راپیر انگلیسی‌ها و کروتال فرانسوی‌ها شباهتهایی هم دارد. هر سه سامانه متحرک و خودکششی هستند و البته مدل‌های ثابت و کششی آن‌ها نیز ساخته شده است. تور ام-۱ یک سامانه خودروپایه است که بر روی یک شاسی شنی‌دار سوار شده و شامل ۴ پرتابگر موشک و به همراه سامانه‌های رهگیر و هدف‌گیری است. وزن هر یک از موشک‌ها ۱۶۷ کیلو است که ۱۵ کیلوی آن مواد منفجره شدیدالانفجار ترکش‌دار است. بیشینه برد عملیاتی این سامانه ۱۲ کیلومتر و کمینه برد آن با توجه به مدل بین ۱۰۰ متر تا ۲ کیلومتر متغیر است. سقف پرواز موشک‌ها ۶ کیلومتر است و حداکثر سرعت آن‌ها به ۲٫۸ ماخ می‌رسد.

سرنگونی هواپیمای اوکراینی توسط سپاه پاسداران

[ویرایش]
مقالهٔ اصلی: پرواز شماره ۷۵۲ هواپیمایی بین‌المللی اوکراین

در دی ماه ۱۳۹۸ و پس از کشتن قاسم سلیمانی توسط دولت ایالات متحده آمریکا، جمهوری اسلامی اقدام به تهدید و حمله به پایگاه‌های آمریکا در شرق عراق نمود و چندین موشک بالستیک به پایگاه‌های آمریکا در عراق شلیک نمود. طبق گفته امیر علی حاجی‌زاده، فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، یک سامانه پدافندی از نوع TOR-M1 در نزدیکی فرودگاه امام خمینی تهران مستقر شد که پرواز شماره PS752 هواپیمایی بین‌المللی اوکراین مورد اصابت قرار گرفت و ۱۷۶ نفر سرنشین آن کشته شدند. طبق اعلام سپاه پاسداران، این سامانه ساعت ۱۲ شب در این نقطه مستقر شده بوده است و علی‌رغم وجود وضعیت جنگی آسمان به روی پروازهای مسافری و تجاری بسته نشد. جمهوری اسلامی ابتدا برخورد موشک با این هواپیما را انکار کرد[۲] اما سرانجام بعد از گذشت سه روز و تشکیل تیم‌های حقیقت یاب، حاجی زاده در ویدئویی اعلام کرد سپاه به دلیل «خطای انسانی» هواپیما را با موشک سرنگون کرده است. کماکان تحقیقات راجع به صحت این ادعا ادامه دارد.[۳][۴][۵]

موشک ها

[ویرایش]

این موشک ها برای رهگیری اهداف کوچک و دارای مانور تهاجمی ساخته شده اند. [۶]

به وزن ۱۶۷ کیلوگرم (۳۶۸ پوند) ، موشک (9M330) ۹M۳۳۰ ۳٬۰۰۰ میلیمتر (۹٫۸ فوت) است. طولانی، ۱۵ کیلوگرم (۳۳ پوند) کلاهک و حداکثر سرعت آن در حدود ماخ ۲٫۸ (۲٬۱۳۱٫۴ مایل بر ساعت؛ ۳٬۴۳۰٫۱ کیلومتر بر ساعت) است.[۷] با استفاده از هدایت فرماندهی و فیوزهای مجاورتی کنترل شده توسط رادار، موشک ها می توانند تا ۳۰g مانور دهند. و با اهدافی که تا ماخ ۲ (۱٬۵۲۲ مایل بر ساعت؛ ۲٬۴۵۰ کیلومتر بر ساعت) پرواز می کنند درگیر شوید. [۸]

9M330 (۹M330)
چهار موشک 9M330 در یکی از دو قفسه پرتاب
نوعموشک زمین به هوا
خاستگاهاتحاد جماهیر شوروی
تاریخچه خدمت
خدمت۱۸۹۶ میلادی - اکنون
استفاده‌شده توسطSee list of operators
تاریخچه تولید
طراحFakel
تاریخ طراحی۱۹۷۵
سازندهIEMZ Kupol
قیمت واحد۳۰۰،۰۰۰-۶۰۰،۰۰۰$
تاریخ تولید۱۹۸۳
گونه‌ها9M330, 9M331, 9M332, 9M338[۹]
ویژگی‌ها (9M331[۱۰])
وزن۱۶۷ کیلوگرم (۳۶۸ پوند)
طول۲٬۹۰۰ میلیمتر (۱۱۰ اینچ)
قطر۲۳۵ میلیمتر (۹٫۳ اینچ)
طول بال۶۵۰ میلیمتر (۲۶ اینچ)
سر جنگیFrag-HE (fragmentation high explosives)
وزن سر جنگی۱۵ کیلوگرم (۳۳ پوند)
سازوکار
انفجار
RF Proximity
پیشرانSolid-fuel rocket
برد
عملیاتی
۱۲ کیلومتر (۷٫۵ مایل؛ ۶٫۵ مایل دریایی)[نیازمند منبع]
سقف پرواز۶٬۰۰۰ متر (۲۰٬۰۰۰ فوت)
زمان بوستCold launch ejection for ۲۰ متر (۶۶ فوت)
بیشینهٔ سرعت۸۵۰ متر بر ثانیه (ماخ ۲٫۵)
سامانهٔ
هدایت
Radio command
سامانهٔ
فرمان
سیستم کنترل دینامیک گاز، با چهار سطح کنترل
سکوی
پرتاب
خودروی جنگی ۹A۳۳۱
حمل و نقلوسیله نقلیه ردیابی GM-۵۶۹

کاربران

[ویرایش]
کاربران فعلی در آبی و کاربران سابق در قرمز

کاربران کنونی

[ویرایش]

کاربران پیشین

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]
یک سیستم تور در کنار یک سیستم اس-۳۰۰
  1. ↑ قدیمی، علی (۲۰۲۰-۰۱-۱۵). «هواپیمای اوکراین؛ ضدهوایی تور چیست و از کجا وارد ایران شد؟». BBC Farsi. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۱-۱۶.
  2. ↑ «ببینید | واکنش رئیس سازمان هواپیمایی کشوری به شایعات دربارهٔ برخورد موشک به هواپیمای بویینگ اوکراینی - خبرآنلاین». www-khabaronline-ir.cdn.ampproject.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۱-۱۱.
  3. ↑ «کاش می‌مردم و شاهد حادثه سرنگونی هواپیمای اوکراینی نبودم/اپراتور، هواپیمای مسافربری را موشک کروز تشخیص داد/ ما یک عمر خودمان را پیش‌مرگ مردم کردیم». مشرق نیوز. ۲۰۲۰-۰۱-۱۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۱-۱۱.
  4. ↑ «پیام تسلیت رهبر انقلاب درپی جان‌باختن جمعی از هم‌میهنان در کرمان و سانحه هوایی تهران - خبرآنلاین». www-khabaronline-ir.cdn.ampproject.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۱-۱۱.
  5. ↑ https://www.irna.ir/news/83629483/سردار-حاجی-زاده-نیروهای-مسلح-و-سپاه-نمی-خواستند-این-ماجرا-را
  6. ↑ "Российские зенитные ракетные комплексы "Тор" на международной авиационно- космической выставке "Аэрошоу Чайна – 2014"". dokwar.ru. Archived from the original on 29 March 2018. Retrieved 30 April 2018.
  7. ↑ Administrator. «SA-15 TOR-M1 9A331 SA-15 Gauntlet». armyrecognition.com (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۰-۱۴.
  8. ↑ "9K330 Tor". Weaponsystems.net (به انگلیسی). Retrieved 2024-10-14.
  9. ↑ Tamir Eshel (14 November 2013). "New Missile Enhances Russian TOR-M2 Air Defense Capabilities". Archived from the original on 15 November 2014. Retrieved 14 November 2014.
  10. ↑ "9K331 Tor". Federation American Scientists. 2000-09-03. Archived from the original on 2008-07-24. Retrieved 2008-07-13.
  11. ↑ "Алжир как экспортная витрина для российских систем ПВО". dfnc.ru (به روسی). Archived from the original on 2018-11-22. Retrieved 2018-11-21.
  12. ↑ "-". Vedomosti.ru. Archived from the original on 18 June 2013. Retrieved 14 November 2014.
  13. ↑ "Armenia receives Tor-M2KM SAM systems | Jane's 360". www.janes.com.
  14. ↑ "Third battery of Tor-M2 air defense missile system enters in service with the Belarus army". January 4, 2014. Archived from the original on January 10, 2014. Retrieved January 10, 2014.
  15. ↑ "Россия поставила Белоруссии четыре Як-130 и дивизион "Тор-М2" – Еженедельник "Военно-промышленный курьер"". Archived from the original on 7 November 2014. Retrieved 14 November 2014.
  16. ↑ "Archived copy". Archived from the original on 2015-09-26. Retrieved 2015-08-25.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:عنوان آرشیو به جای عنوان (link)
  17. ↑ "Рособоронэкспорт поставит Белоруссии 5 машин из состава ЗРК "Тор-М2К"". ria.ru. 25 August 2015. Archived from the original on 29 November 2018. Retrieved 30 April 2018.
  18. ↑ "Archived copy". Archived from the original on 2018-11-29. Retrieved 2018-11-28.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:عنوان آرشیو به جای عنوان (link)
  19. ↑ "Belarus and Russia sign contract on battery of Tor-M2 air defense missile systems". tass.com. Archived from the original on 29 November 2018. Retrieved 30 April 2018.
  20. ↑ "Archived copy". Archived from the original on 2019-01-03. Retrieved 2019-01-03.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:عنوان آرشیو به جای عنوان (link)
  21. ↑ ۲۱٫۰ ۲۱٫۱ ۲۱٫۲ "Almaz/Antei Concern of Air Defence Tor (NATO SA-15 'Gauntlet') low to medium-altitude self-propelled surface-to-air missile system". Jane's Information Group. 2008-05-20. Archived from the original on 3 October 2011. Retrieved 2008-08-10.
  22. ↑ The Military Balance 2013. — P. 288.
  23. ↑ "Tor-M1". www.deagel.com. Archived from the original on 28 February 2017. Retrieved 30 April 2018.
  24. ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ ژوئیه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۰ فوریه ۲۰۲۰.
  25. ↑ "Минобороны Египта на учениях продемонстрировало ЗРК "Бук-М2", утверждает "Джейнс"". vpk.name. Archived from the original on 27 September 2018. Retrieved 30 April 2018.
  26. ↑ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام RIAN1 وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  27. ↑ "Russia Iran successfully tests Russian TOR-M1 missiles". RIA Novosti. 2007-02-07. Archived from the original on 2009-02-02. Retrieved 2009-01-15.
  28. ↑ Bericht auf dtig.org (S. 10) بایگانی‌شده در ۲۰۱۵-۰۹-۲۳ توسط Wayback Machine (PDF; 156 kB)
  29. ↑ "Auf der MilitärinfoseiteArmy Recognition unter Vehicles with missiles". Archived from the original on June 15, 2007. Retrieved 2015-04-29.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:ربات:وضعیت نامعلوم پیوند اصلی (link) (englisch)
  30. ↑ "warfare.be". warfare.be. Retrieved 30 April 2018.
  31. ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ ژوئیه ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۱۰ فوریه ۲۰۲۰.
  32. ↑ "ЦАМТО / Новости / Валерий Герасимов: за пятилетний период принято на вооружение более 300 новых образцов ВиВТ". armstrade.org. Archived from the original on 7 November 2017. Retrieved 30 April 2018.
  33. ↑ "Russia receives final contracted Tor-M2 air defence system | Jane's 360". www.janes.com.
  34. ↑ "Russian MoD speeds up acquisition of Tor SAM systems | Jane's 360". www.janes.com.
  35. ↑ "Archived copy". Archived from the original on 2019-05-11. Retrieved 2018-08-25.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:عنوان آرشیو به جای عنوان (link)
  36. ↑ "Hugo Chávez agradece a Rusia por suministrar a Venezuela "el armamento más moderno del mundo"" (به اسپانیایی). RIA Novosti. 2011-08-18. Archived from the original on 2011-10-05. Retrieved 2011-08-18.
  37. ↑ The Military Balance 2012. — P. 405.
  38. ↑ The Military Balance 2012. — P. 406.
  39. ↑ es:Tor-M1
  40. ↑ Yemeni Air Force
  41. ↑ John Pike. "Yemen Air Force". Archived from the original on 12 January 2016. Retrieved 24 January 2015.
  42. ↑ widesoft systems. ". :(Les grands bouleversements gopolitiques imposent une nouvelle vision du monde)". Archived from the original on 29 November 2014. Retrieved 14 November 2014.
  43. ↑ inserbia.info: Russia fulfilling contracts with Syria for Tor, Buk and Bastion systems بایگانی‌شده در ۲۰۱۶-۱۰-۲۱ توسط Wayback Machine, accessed October 21, 2016
  44. ↑ sputniknews.com: Made in Russia: Syria Continues to Develop Its Air Defense Forces بایگانی‌شده در ۲۰۱۶-۱۰-۲۲ توسط Wayback Machine, accessed October 21, 2016
  45. ↑ "Киев открещивается от поставок Грузии систем С-200 и "Тор"". Известия (به روسی). 2008-08-12. Archived from the original on 2015-07-05. Retrieved 2018-05-20.
  46. ↑ "geo-army.ge". www.geo-army.ge. Archived from the original on 24 September 2015. Retrieved 30 April 2018.

پیوند به بیرون

[ویرایش]
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ تور (سامانه موشکی) موجود است.
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=تور_(سامانه_موشکی)&oldid=40568314»