جهل‌شناسی - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

در جامعه‌شناسی معرفت، جهل‌شناسی^[۲] (به انگلیسی: agnotology سابقاً: agnatology) مطالعه نادانی (جهل) یا شک عمدی ناشی از فرهنگ معمولاً برای فروش یک محصول یا جلب لطف، به ویژه از طریق انتشار داده‌های علمی نادرست یا گمراه کننده است.^[۳]^[۴] به‌طور کلی تر، این اصطلاح همچنین شرایطی را برجسته می‌کند که دانش بیشتر از یک موضوع باعث می‌شود فرد نسبت به قبل از لحاظ دانشی نامشخص تر و مورد تردیدتر باشد.

این کلمه در سال ۱۹۹۲ میلادی و توسط زبان‌شناس و مورخ اجتماعی تکنیک‌ها و عوام (به انگلیسی:technics and the commons)، ایان بوال (Iain Boal)^[۵]^[۳]^[۶]^[۷] و به درخواست رابرت ان. پراکتور (Robert N. Proctor)، استاد دانشگاه استنفورد،^[۸] و بر اساس دو کلمه یونانی نئوکلاسیک agnōsis (ἄγνωσις، 'ندانستن'؛ رجوع کنید به یونانی گویش آتیک: ἄγνωτος، 'ناشناس')^[۹] و -logia (-λογία) ساخته شد.^[۱۰] پراکتور به عنوان مثالی بارز از کمپین روابط عمومی ۴۰ ساله صنعت دخانیات برای ایجاد تردید در مورد اثرات نامطلوب استفاده از تنباکو بر سلامتی یاد می‌کند.^[۱۰]^[۱۱] این تکنیک و پذیرش متعاقب آن توسط صنعت سوخت فسیلی در کمپین مشابهی علیه اجماع علمی در مورد تغییرات آب و هوا، مورد تمرکز کتاب Merchants of Doubt در سال ۲۰۱۰ میلادی توسط نائومی اورسکس و اریک ام. کانوی قرار گرفت.^[۱۲]

دیوید دانینگ از دانشگاه کرنل هشدار می‌دهد که «اینترنت به انتشار جهل کمک می‌کند. اینترنت کاربران را طعمه منافع قدرتمندی می‌کند که مایل به گسترش عمدی جهل هستند.»^{[EN ۱]}^[۴] ایروین سی شیک با استفاده از مثال «terra incognita» در نقشه‌های جِغرافیایی اولیه به عنوان نوعی از unknowledge (غیردانش) اشاره می‌کند. «بازسازی و نمایش بخش‌هایی از کره زمین به عنوان سرزمین (های) ناشناخته … نوعی تولید نادانی است و باعث تبدیل آن بخش‌ها به موضوعات بالقوه مورد توجه سیاسی و اقتصادی غرب می‌شود و این نوعی از توانمندسازی استعمار است.»^{[EN ۲]}^[۱۳]

علل فعال ناآگاهی ناشی از فرهنگ می‌تواند شامل نفوذ رسانه‌ها، شرکت‌ها و سازمان‌های دولتی از طریق پنهان‌کاری و سرکوب اطلاعات، تخریب اسناد و سوگیری تأییدی می‌باشد.^[۱۴] مثال دیگر انکار تغییرات اقلیمی است که در آن شرکت‌های نفتی به تیم‌هایی از دانشمندان پول می‌دادند تا تأثیرات تغییرات آب و هوایی را کم‌اهمیت جلوه دهند.^[۱۵] علل غیرفعال شامل حباب‌های اطلاعاتی ساختاری، از جمله مواردی است که توسط جداسازی در امتداد خطوط هویتی نژادی و طبقاتی ایجاد می‌شود، که دسترسی متفاوتی به اطلاعات را ایجاد می‌کند.

جهل‌شناسی همچنین بر این تمرکز دارد که چگونه و چرا اشکال گوناگون دانش «به وجود نمی‌آیند» یا نادیده گرفته می‌شوند یا به تأخیر می‌افتند. به عنوان مثال، دانش در مورد زمین ساخت‌های صفحه‌ای حداقل یک دهه سانسور شد و به تعویق افتاد زیرا برخی از شواهد به عنوان اطلاعات نظامی طبقه‌بندی شده مربوط به جنگ زیر دریا باقی مانده بود.^[۱۰]

ریشه

اصطلاح "agnotology" برای اولین بار در پاورقی کتاب رابرت ان. پراکتور استاد دانشگاه استنفورد در سال ۱۹۹۵ با عنوان «جنگ‌های سرطان: چگونه سیاست به آنچه دربارهٔ سرطان می‌دانیم و نمی‌دانیم شکل می‌دهد» ظاهر شد.

جستارهای وابسته

یادداشت‌ها

نقل قول اصلی

↑ "the internet is helping propagate ignorance,... which makes [users] prey for powerful interests wishing to deliberately spread ignorance."
↑ "to distinguish it from ignorance," using the example of "terra incognita" in early maps to note that the "reconstruction of parts of the globe as uncharted territory is...the production of unknowledge, the transformation of those parts into potential objects of Western political and economic attention. It is the enabling of colonialism."

منابع

↑ Cama, Timothy (2015-02-15). "Inhofe hurls snowball on Senate floor". The Hill. Retrieved 2021-11-09.
↑ موسوی آرش | نعمت‌زاده سارا. «بررسی فلسفی مقوله جهل از دیدگاه رابرت پراکتور و نتایج این بررسی برای نظریه‌های ترویج علم». پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۰-۱۲.
↑ ^۳٫۰ ^۳٫۱ Kreye, Andrian (2007). "We Will Overcome Agnotology (The Cultural Production Of Ignorance)". The Edge World Question Center 2007. Edge Foundation. p. 6. Retrieved 12 August 2007. This is about a society's choice between listening to science and falling prey to what Stanford science historian Robert N. Proctor calls agnotology (the cultural production of ignorance)
↑ ^۴٫۰ ^۴٫۱ Kenyon, Georgina (6 January 2016). "The man who studies the spread of ignorance". BBC Future..
↑ "My hope for devising a new term was to suggest the opposite, namely, the historicity and artifactuality of non-knowing and the non-known-and the potential fruitfulness of studying such things. In 1992, I posed this challenge to the linguist Iain Boal, and it was he who came up with the term agnotology, in the spring of that year. ” Robert N. Proctor, "Postscript on the Coining of the Term 'Agnotology'", in "Agnotology: The Making and Unmaking of Ignorance", Eds. Robert N. Proctor and Londa Schiebinger, 2008, Stanford University Press, page 27.
↑ interview with Robert Proctor "So I asked a linguist colleague of mine, Iain Boal, if he could coin a term that would designate the production of ignorance and the study of ignorance, and we came up with a number of different possibilities."Agnotology: understanding our ignorance (به انگلیسی), 15 December 2016, retrieved 31 January 2017
↑ Arenson, Karen W. (22 August 2006). "What Organizations Don't Want to Know Can Hurt". The New York Times. 'there is a lot more protectiveness than there used to be,' said Dr. Proctor, who is shaping a new field, the study of ignorance, which he calls agnotology. 'It is often safer not to know.'
↑ "Stanford History Department: Robert N. Proctor". Stanford University. Archived from the original on 19 March 2007. Retrieved 12 August 2007.
↑ See: Wiktionary entry on ἄγνωτος.
↑ ^۱۰٫۰ ^۱۰٫۱ ^۱۰٫۲ Palmer, Barbara (4 October 2005). "Conference to explore the social construction of ignorance". Stanford News Service. Archived from the original on 24 July 2007. Retrieved 12 August 2007. Proctor uses the term "agnotology" – a word coined from agnosis, meaning "not knowing" – to describe a new approach to looking at knowledge through the study of ignorance.
↑ Kreye, Andrian (17 May 2010). "Polonium in Zigaretten: Müll in der Kippe (Polonium in cigarettes: Garbage in the butt)". Sueddeutsche Zeitung. Retrieved 15 July 2014. Proctor:...Die Tabakindustrie hat … verlangt, dass mehr geforscht wird. Das ist reine Ablenkungsforschung. Wir untersuchen in Stanford inzwischen, wie Unwissen hergestellt wird. Es ist eine Kunst – wir nennen sie Agnotologie. (Proctor:...The tobacco industry has … called for further study. That is pure distraction research. At Stanford, we study how ignorance is manufactured. It is an art we call agnotology.)
↑ Oreskes, Naomi; Conway, Erik M. (2010). Merchants of Doubt: How a Handful of Scientists Obscured the Truth on Issues from Tobacco Smoke to Global Warming. Bloomsbury Press. ISBN 978-1-60819-394-3.
↑ Schick, Irvin C. (1999). The Erotic Margin: Sexuality and Spatiality in Alteritist Discourse. Verso. pp. 48–49. ISBN 978-1-85984-732-9.
↑ "Agnotology: The Cultural Production of Ignorance". Archived from the original on 19 April 2013. Retrieved 12 August 2007.
↑ Herwig, A.; Simoncini, M. (2016). Law and the Management of Disasters: The Challenge of Resilience. Law, Science and Society. Taylor & Francis. p. 86. ISBN 978-1-317-27368-4. Retrieved 2 May 2021.

برای مطالعه بیشتر

Angulo, A. J. (2016). Miseducation: A History of Ignorance-Making in America and Abroad. Johns Hopkins University Press. ISBN 978-1-4214-1932-9.
Kenyon, Georgina (2016 January 6). "The man who studies the spread of ignorance." BBC Future.
Michaels, David (2008). Doubt is Their Product: How industry's assault on science threatens your health. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-530067-3.
Mooney, Chris (2005). The Republican War on Science. Basic Books. ISBN 0-465-04676-2.
Proctor, Robert N. (1995). Cancer Wars: How politics shapes what we know and don't know about cancer. Basic Books. ISBN 978-0-465-00859-9.
Proctor, Robert N.; Schiebinger, Londa, eds. (2008). Agnotology: The Making and Unmaking of Ignorance (PDF). Stanford University Press. ISBN 978-0-8047-5901-4. Retrieved 31 October 2011.
Smithson, Michael (1985). "Toward a social theory of ignorance". Journal for the Theory of Social Behaviour. 20 (4): 323–346. doi:10.1111/j.1468-5914.1985.tb00049.x.

[13] "the internet is helping propagate ignorance,... which makes [users] prey for powerful interests wishing to deliberately spread ignorance."

[14] "to distinguish it from ignorance," using the example of "terra incognita" in early maps to note that the "reconstruction of parts of the globe as uncharted territory is...the production of unknowledge, the transformation of those parts into potential objects of Western political and economic attention. It is the enabling of colonialism."

[1] Cama, Timothy (2015-02-15). "Inhofe hurls snowball on Senate floor". The Hill. Retrieved 2021-11-09.

[2] موسوی آرش | نعمت‌زاده سارا. «بررسی فلسفی مقوله جهل از دیدگاه رابرت پراکتور و نتایج این بررسی برای نظریه‌های ترویج علم». پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۰-۱۲.

[:0-3] ۳٫۰ ^۳٫۱ Kreye, Andrian (2007). "We Will Overcome Agnotology (The Cultural Production Of Ignorance)". The Edge World Question Center 2007. Edge Foundation. p. 6. Retrieved 12 August 2007. This is about a society's choice between listening to science and falling prey to what Stanford science historian Robert N. Proctor calls agnotology (the cultural production of ignorance)

[:1-4] ۴٫۰ ^۴٫۱ Kenyon, Georgina (6 January 2016). "The man who studies the spread of ignorance". BBC Future..

[5] "My hope for devising a new term was to suggest the opposite, namely, the historicity and artifactuality of non-knowing and the non-known-and the potential fruitfulness of studying such things. In 1992, I posed this challenge to the linguist Iain Boal, and it was he who came up with the term agnotology, in the spring of that year. ” Robert N. Proctor, "Postscript on the Coining of the Term 'Agnotology'", in "Agnotology: The Making and Unmaking of Ignorance", Eds. Robert N. Proctor and Londa Schiebinger, 2008, Stanford University Press, page 27.

[6] terview with Robert Proctor "So I asked a linguist colleague of mine, Iain Boal, if he could coin a term that would designate the production of ignorance and the study of ignorance, and we came up with a number of different possibilities."Agnotology: understanding our ignorance (به انگلیسی), 15 December 2016, retrieved 31 January 2017

[7] Arenson, Karen W. (22 August 2006). "What Organizations Don't Want to Know Can Hurt". The New York Times. 'there is a lot more protectiveness than there used to be,' said Dr. Proctor, who is shaping a new field, the study of ignorance, which he calls agnotology. 'It is often safer not to know.'

[8] "Stanford History Department: Robert N. Proctor". Stanford University. Archived from the original on 19 March 2007. Retrieved 12 August 2007.

[9] See: Wiktionary entry on ἄγνωτος.

[Palmer-10] ۱۰٫۰ ^۱۰٫۱ ^۱۰٫۲ Palmer, Barbara (4 October 2005). "Conference to explore the social construction of ignorance". Stanford News Service. Archived from the original on 24 July 2007. Retrieved 12 August 2007. Proctor uses the term "agnotology" – a word coined from agnosis, meaning "not knowing" – to describe a new approach to looking at knowledge through the study of ignorance.

[11] Kreye, Andrian (17 May 2010). "Polonium in Zigaretten: Müll in der Kippe (Polonium in cigarettes: Garbage in the butt)". Sueddeutsche Zeitung. Retrieved 15 July 2014. Proctor:...Die Tabakindustrie hat … verlangt, dass mehr geforscht wird. Das ist reine Ablenkungsforschung. Wir untersuchen in Stanford inzwischen, wie Unwissen hergestellt wird. Es ist eine Kunst – wir nennen sie Agnotologie. (Proctor:...The tobacco industry has … called for further study. That is pure distraction research. At Stanford, we study how ignorance is manufactured. It is an art we call agnotology.)

[12] Oreskes, Naomi; Conway, Erik M. (2010). Merchants of Doubt: How a Handful of Scientists Obscured the Truth on Issues from Tobacco Smoke to Global Warming. Bloomsbury Press. ISBN 978-1-60819-394-3.

[15] Schick, Irvin C. (1999). The Erotic Margin: Sexuality and Spatiality in Alteritist Discourse. Verso. pp. 48–49. ISBN 978-1-85984-732-9.

[2005conf-16] "Agnotology: The Cultural Production of Ignorance". Archived from the original on 19 April 2013. Retrieved 12 August 2007.

[Herwig_Simoncini_2016_p._862-17] Herwig, A.; Simoncini, M. (2016). Law and the Management of Disasters: The Challenge of Resilience. Law, Science and Society. Taylor & Francis. p. 86. ISBN 978-1-317-27368-4. Retrieved 2 May 2021.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[EN ۱]

[EN ۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]