جیوت‌پینگ - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

جیوت‌پینگ
جیوت‌پینگ به نویسه‌های چینی و لاتین‌نویسی‌شده
نویسه‌های چینی سنتی粵拼
نویسه‌های چینی ساده‌شده粤拼
جیوت‌پینگJyut6ping3
ییل کانتونیYuhtping

جیوت‌پینگ (به چینی: 粵拼) یک سامانه لاتین‌نویسی برای زبان کانتونی است که توسط جامعه زبان‌شناسان هنگ کنگ (LSHK) در سال ۱۹۹۳ ایجاد شد. نام جیوت‌پینگ نتیجه ادغام نخستین نویسه‌های چینی دو عبارت 粵語 (به لاتین: Jyut6jyu5) به معنی زبان یوئی و 拼音 (به لاتین: ping3jam1) به معنی الفبای آوایی و در کل به معنای الفبای یوئی است.

بیان حروف

[ویرایش]

آغازین

[ویرایش]
b
/p/
巴 		p
/pʰ/
怕 		m
/m/
媽 		f
/f/
花
d
/t/
打 		t
/tʰ/
他 		n
/n/
那 		l
/l/
啦
g
/k/
家 		k
/kʰ/
卡 		ng
/ŋ/
牙 		h
/h/
蝦
gw
/kʷ/
瓜 		kw
/kʷʰ/
誇 		w
/w/
蛙
z
/ts/
渣 		c
/tsʰ/
叉 		s
/s/
沙 		j
/j/
也

پایانی

[ویرایش]
aa
/a:/
沙 		aai
/a:i̯/
徙 		aau
/a:u̯/
梢 		aam
/a:m/
三 		aan
/a:n/
山 		aang
/a:ŋ/
坑 		aap
/a:p̚/
圾 		aat
/a:t̚/
剎 		aak
/a:k̚/
客
a
/ɐ/
㗎 		ai
/ɐi̯/
西 		au
/ɐu̯/
收 		am
/ɐm/
心 		an
/ɐn/
新 		ang
/ɐŋ/
笙 		ap
/ɐp̚/
濕 		at
/ɐt̚/
失 		ak
/ɐk̚/
塞
e
/ɛ:/
些 		ei
/ei̯/
四 		eu
/ɛ:u̯/
掉[۱] 		em
/ɛ:m/
舐[۲] 		  eng
/ɛ:jŋ/
鄭 		ep
/ɛ:p̚/
夾[۳] 		  ek
/ɛ:jk̚/
石
i
/i:/
詩 		  iu
/i:u̯/
消 		im
/i:m/
閃 		in
/i:n/
先 		ing
/ejŋ/
星 		ip
/i:p̚/
攝 		it
/i:t̚/
洩 		ik
/ejk̚/
識
o
/ɔ:/
疏 		oi
/ɔ:y̯/
開 		ou
/ou̯/
蘇 		  on
/ɔ:n/
看 		ong
/ɔ:ŋ/
康 		  ot
/ɔ:t̚/
喝 		ok
/ɔ:k̚/
索
u
/u:/
夫 		ui
/u:y̯/
灰 		    un
/u:n/
寬 		ung
/owŋ/
鬆 		  ut
/u:t̚/
闊 		uk
/owk̚/
叔
  eoi
/ɵy̯/
需 		    eon
/ɵn/
詢 		    eot
/ɵt̚/
摔 		 
oe
/œ:/
鋸 		        oeng
/œ:ŋ/
商 		  oet
/œ:t̚/
[۴] 		oek
/œ:k̚/
削
yu
/y:/
書 		      yun
/y:n/
孫 		    yut
/y:t̚/
雪 		 
      m
/m̩/
唔 		  ng
/ŋ̩/
吳 		     

نمونه‌ها

[ویرایش]
سنتی ساده‌شده لاتین‌نویسی
廣州話 广州话 Gwong2 zau1 waa2
粵語 粤语 Jyut6 jyu5
你好 你好 nei5 hou2

برای نمونه بخشی از ۳۰۰ شعر تانگ به صورت زیر نوشته می شود:

春曉
孟浩然		 Ceon1 hiu2
Maang6 Hou6jin4
春眠不覺曉， Ceon1 min4 bat1 gok3 hiu2,
處處聞啼鳥。 cyu3 cyu3 man4 tai4 niu5.
夜來風雨聲， Je6 loi4 fung1 jyu5 sing1,
花落知多少？ faa1 lok6 zi1 do1 siu2?

جستارهای وابسته

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=جیوت‌پینگ&oldid=36197673»