دیوکلتیان - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

دیوکلتیان
سردیس دیوکلتیان
امپراتور روم
Solo-reign Co-reign	۲۰ نوامبر ۲۸۴ – ۱ آوریل ۲۸۶ ۱ آوریل ۲۸۶ – ۱ مه ۳۰۵
پیشین	کارینوس (رقابت تا ژوئیه ۲۸۵)[۱]
جانشین	گالریوس (امپراتوری بیزانس) کنستانتیوس کلوروس (امپراتوری روم غربی)
Co-emperor	ماکسیمیان (امپراتور غربی)
زاده	Diocles ۲۲ دسامبر ۲۴۳–۲۴۵[۲] سالونا (سلین، کرواسی)
درگذشته	۳ دسامبر ۳۱۱ (سن تقریباً ۶۵–۶۷) آسپالاتوس (اسپلیت)
آرامگاه	Diocletian's Palace
همسر(ان)	پریسکا
فرزند(ان)	گالریا والریا
نام کامل Gaius Valerius Diocles Gaius Aurelius Valerius Diocletianus

دیوکلسین یا دیوکلتیانوس یا دیوکلتیان (به لاتین: Gaius Aurelius Valerius Diocletianus Augustus)، نام کامل گایوس اورلیوس والریوس دیوکلتیانوس، امپراتور روم از ۲۰ نوامبر ۲۸۴ تا ۱ مه ۳۰۵ بود.

دیوکلسین در سال ۲۴۵ متولد شده و مرگ او در سال ۳۱۱ بود. او در دوران آشوب‌های امپراتوری، امپراتوری روم را بین چهار نفر تقسیم کرد و خود به حکومت بر متصرفات شرقی پرداخت که شامل مصر، یونان، مقدونیه و ارمنستان بود و بدین ترتیب باعث ثبات امپراتوری شد. با روی کار آمدن وی دوران پرینکیپاته به اتمام رسیده و نظام جدید دومیناته آغاز شد. پس از دوران اصلاحات بنیادی او ساختار دولت را دگرگون ساخت و به پایایی اقتصاد امپراتوری و ارتش یاری رساند و و آن را برای یک سدهٔ دیگر تندرست نگاه داشت.

او با نرسه پادشاه ایران ساسانی پیمان صلحی بست که چهل سال دوام داشت و دو کشور بر سر مرزها به همداستانی رسیدند. آن‌گاه وی به حل مشکلات درونی روم پرداخت.

در سال ۲۹۵ پس از میلاد توسط امپراتور دیوکلتیان روابط بین محارم را در سراسر امپراتوری ممنوع کرد. در بقیه امپراتوری روم نیز زنای محارم یک تابو اجتماعی بود. اتهام زنا با محارم علیه بیگانگان، از جمله مسیحیان اولیه، به عنوان نشانه‌ای از تباهی اخلاقی و ماهیت وحشیانه آنها مطرح می‌شد. در مصر این قانون اجرا نمی‌شد تعدادی از دلایل اجتماعی-اقتصادی وجود دارد که برای چهار قرن نخبگان (اما نه سلطنتی) مصری‌ها ترجیح می‌دادند با خواهر و برادر یا خواهر و برادر ناتنی خود ازدواج کنند.^[۳]

او در ۳۰۵ در پنجاه و نه سالگی و به دلیل بیماری، از امپراتوری کناره گرفت و بدین‌سان نخستین امپراتور روم بود که به خواست خود، از تخت قدرت به زیر آمد.

• نویسندگان ویکی‌پدیای انگلیسی، Diocletian. (نسخه ۶ ژوئن ۲۰۰۷)
• تورج دریایی، شاهنشاهی ساسانی، برگردان مرتضی ثاقب‌فر، چاپ یکم، نشر ققنوس. شابک ‎۹۶۴-۳۱۱-۴۳۶-۸

1. ↑ Barnes, New Empire, 4.
2. ↑ Barnes, New Empire, 30, 46; Bowman, "Diocletian and the First Tetrarchy" (CAH), 68.
3. ↑ Moss, Candida (2020-06-29). "The Ugly Incest Secret Behind History's Royal Families". The Daily Beast (به انگلیسی). Retrieved 2023-06-26.‏