زبان کارلیایی - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

زبان کارلیایی
karjal
kariela
karjala
زبان بومی درروسیه، فنلاند
منطقهجمهوری کارلیا، استان تور
قومیتکارلیایی‌ها
شمار گویشوران
۳۵٬۰۰۰  (بدون تاریخ)[۱]
اورالی
  • فینی
    • شرقی
      • زبان کارلیایی
الفبای لاتین (الفبای کارلیایی)
وضعیت رسمی
زبان اقلیت
شناخته‌شده در
کدهای زبان
ایزو ۲–۶۳۹krl
ایزو ۳–۶۳۹krl
گلاتولوگkare1335[۴]
این نوشتار شامل نمادهای آوایی آی‌پی‌ای است. بدون پشتیبانی مناسب تفسیر، ممکن است علامت‌های سوال، جعبه یا دیگر نمادها را جای نویسه‌های یونی‌کد ببینید.

زبان کارلیایی (انگلیسی: Karelian language) نوعی زبان فینی است که به‌طور عمده در جمهوری کارلیای روسیه رواج دارد. از دید زبان شناسانه، این زبان ارتباط نزدیکی با آن دسته از گویش‌های زبان فنلاندی دارد که در شرق فنلاند رایج هستند. برخی زبان شناسان فنلاندی حتی گاه این زبان را به عنوان گویشی از زبان فنلاندی گروه‌بندی می‌کنند. زبان کارلیایی را نباید با گویش‌های جنوب شرقی فنلاند که گاه در فنلاند از آن‌ها با عنوان کاریالا ایسمورتیت (گویش‌های کارلیایی) خوانده می‌شوند اشتباه گرفت. زبان استاندارد کارلیایی وجود ندارد و از این رو هر نویسنده بر پایه گویش خود به این زبان می‌نویسد. اشکال نوشتاری گوناگونی به این زبان پدید آمده‌اند، از جمله: کارلیایی شمالی, کارلیایی اولونتس (Olonets Karelian), کارلیایی تور (Tver Karelian) و لود (Lude). همه این اشکال نوشتاری به جز کارلیایی تور با حروف لاتین و طبق الفبای کارلیایی نوشته می‌شوند. در گذشته از حروف سیریلیک برای نوشتن استفاده می‌شد.

طبقه‌بندی

[ویرایش]

زبان کارلیایی به شاخه فینی از خانواده زبان‌های اورالی تعلق دارد و ارتباط نزدیکی با زبان فنلاندی دارد. به جز زبان‌های فنلاندی و کارلیایی، زبان‌های استونیایی و دیگر زبان‌های فرعی رایج در حوزه دریای بالتیک نیز در زیرشاخه زبان‌های فینی قرار می‌گیرند.

توزیع جغرافیایی

[ویرایش]

زبان کارلیایی به وسیله ۱۰۰۰۰۰ نفر که عمدتاً در جمهوری کارلیای روسیه زندگی می‌کنند تکلم می‌شود. در فنلاند نیز حدود ۵۰۰۰ نفر به این زبان صحبت می‌کنند.

نقشه گویش‌های کارلیایی
کارلیایی تور در سال ۱۹۳۰, الفبای لاتین
داستان‌های عمو رموس با الفبای سیریلیک در ۱۹۳۹

منابع

[ویرایش]
  1. زبان کارلیایی در اتنولوگ (ویرایش ۱۷ام، ۲۰۱۳)
  2. Change in the regulation by the president of Finland about European Charter for Regional or Minority Languages, 27.11.2009 بایگانی‌شده در ۲۰۱۷-۱۰-۱۱ توسط Wayback Machine (in Finnish)
  3. Законодательные акты: О государственной поддержке карельского, вепсского и финского языков в Республике Карелия
  4. Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013). "کارلیایی". Glottolog 2.2. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology. {{cite book}}: Invalid |display-editors=4 (help)

پیوند به بیرون

[ویرایش]