ساگارتی - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

ساگارتی‌ها از اقوام پارسی صحرا گرد (به پارسی باستان: Asagartiya) تیره‌ای از مردمان ایرانی باستان بودند که در فلات ایران نشیمن داشتند.

محل دقیق آن‌ها ناشناخته‌است ولی احتمالاً در همسایگی پارت‌ها در شمال خاوری ایران سکونت داشتند. هرودوت (۱٫۱۲۵، ۷٫۸۵) آن‌ها را مرتبط با پارس‌ها ذکر کرده‌است. این احتمال وجود دارد که ساگارتی‌ها در برهه‌ای از زمان با مادها از نظر سیاسی هم‌پیمان شده باشند.^[۱]

هرودوت از قبیله ساگارتی‌ها (sagarties) در کنار دروپیک‌ها (dropiques)، دائی‌ها (daens)، مارد (mardes)، به عنوان پارس‌های کوچنشین و صحراگرد یاد کرده است.^[۲]

بطلمیوس ساگارتی‌ها را ساکن سرزمین ماد می‌داند و استفانوس سکونت‌گاه آن‌ها را شبه جزیره‌ای در دریای خزر به نام ساگارتیا یاد می‌کند. ساگارتی‌ها رمه‌ داران کوچ‌نشین بودند و جنگ افزار اصلی آن‌ها کمند بود.^[۳]

احتمالا ساگارتیها در گستره شمال کرمان تا شمال غرب اصفهان کنونی میزیسته اند از این رو بخشی از آنها در دوران گسترش قلمرو ایالت ماد توسط هوخشثره سرزمینشان تصرف شده اما داریوش بزرگ در زمان تقسیم بندی ایالات کشور آنهارا از سلطه ماد خارج کرده و با یکی کردن آن بخش مادی و قسمت پارسی یک ایالت نو برای آنها ساخته است به رهبری یکی از خاندانهای هخامنشی

اما کوچ رو بودن آنها ممکن طوایفی در مناطق دیگر نیز بوده

به نوشته هرودوت (۳٫۹۳) ساگارتی‌ها به ساتراپ چهاردهم شاهنشاهی هخامنشی تعلق داشتند. یک هیئت هدیه‌آورنده ساگارتی بر روی نگاره‌های آپادانا دیده می‌شود. هرودوت نیز در نوشته‌هایش^[۴] از همین قبیله پارسی صحراگرد با نام «ساگارتی» یاد کرده و می‌نویسد:

... قبیله‌های دیگر که صحراگردند از این قرارند: داین‌ها، ماردها، دروپیک‌ها و ساگارتی‌ها

• ماد سفلی
• مادای
• پارتاکن

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ مادها موجود است.

• دیاکونوف، ایگور میخائیلوویچ (۱۳۸۶). تاریخ ماد. ترجمهٔ کریم کشاورز. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۴۴۵-۱۰۶-۵.