سفر به پنج پادشاهی هند - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

سفر به پنج پادشاهی هند
هانگول
왕오천축국전
هانجا
往五天竺國傳
لاتین‌نویسی اصلاح‌شدهWangocheonchukgukjeon
مک‌کیون–ریشاورWangoch'ŏnch'ukkukchŏn
تصویری از متن کتاب

خاطرات یک زیارت به پنج پادشاهی هند (انگلیسی: Wang ocheonchukguk jeon)، یک سفرنامه نوشته راهب بودیسم هه‌چو (راهب کره‌ای) از پادشاهی شیلا، که از کره (کشور) به هند، در سال‌های ۷۲۳–۷۲۷/۷۲۸ م. (حدود ۱۰۴ تا ۱۰۷ق) سفر کرد. این متن اولین سفرنامه خارج از کشور و موجود است که یک کره‌ای نوشته است. این سفرنامه اطلاعاتی در مورد آداب و رسوم سیاسی، فرهنگی و اقتصادی هند و آسیای مرکزی در آن زمان ارائه می‌دهد. پنج پادشاهی هند در این اثر به غرب، شرق، شمال، جنوب و مرکز هند اشاره دارد. سال‌ها تصور می‌شد این نوشته گم شده بود، اما کاوشگر فرانسوی پل پلیو (۱۸۷۸–۱۹۴۵) که آن را از غار موگای/ غار دانهوانگ در جاده ابریشم در چین در سال ۱۹۰۸م(۱۲۸۷خ) خریداری کرد و دوباره کشف نمود.[۱]

نمای کلی

[ویرایش]

این اثر که در آن زمان به زبان چینی کلاسیک، شرق آسیا نوشته شده بود، مدت‌ها گمان می‌رفت که گم شده است. با این حال، در اوایل قرن بیستم، یک نسخه خطی در میان دست‌نوشته‌های دانهوانگ یافت شد. این اثر در سال ۱۹۰۸ توسط کاوشگر و باستان‌شناس فرانسوی پل پلیو خریداری شد و اکنون متعلق به کتابخانه ملی فرانسه است.

طومار خطی حاوی ۵۸۹۳ نویسه کلاسیک چینی در ۲۲۷ سطر است. در ابتدا شامل سه جلد بود، اما جلد یک و بخش بعد از جلد سوم از بین رفته است. این سفرنامه ۲۸٫۵ سانتی‌متر عرض و ۳۵۸٫۶ سانتی‌متر طول دارد، اولین سفرنامه شناخته شده خارج از کشور است که توسط یک کره ای به زبان چینی نوشته شده است و حاوی اطلاعاتی دربارهٔ آداب و رسوم سیاسی، فرهنگی و اقتصادی هند و آسیای مرکزی در آن زمان است. پنج پادشاهی هند در عنوان اثر به سفر به غرب هند، شرق هند، شمال هند، جنوب هند و هند مرکزی اشاره دارند، این طومار به عنوان اولین سفرنامه شرق آسیا به جهان هندو تخمین زده می‌شود. جئونگ و سایر محققان بیان می‌کنند که غربی‌ترین مقصد او نیشابور، در ایران امروزی بود، اما این کتاب همچنین حاوی اطلاعاتی دربارهٔ امپراتوری روم شرقی (امپراتوری بیزانس) (فو-لین بزرگ) و چندین ایالت آسیای مرکزی است.

این اثر به موزه ملی کره امانت داده شد و از ۱۸ دسامبر ۲۰۱۰ تا ۳ آوریل ۲۰۱۱، ۱۲۸۳ سال پس از اولین نگارش سند، در آنجا به نمایش گذاشته شد.[۲][۲]

هنگامی که هه‌چو (راهب کره‌ای) یا هویچائو به غرب سفر کرد، دیگر در دوره صلح آمیز سفرهای هیون تسیانگ به غرب نبود، اما در راه با چشمان خود شاهد لشکرکشی شرقی سلسله امویان/ «دایشوکو» (دایشوکو 大寔، امپراتوری عرب داشی نامی بود که چینی‌ها در زمان سلسله‌های تانگ و سونگ برای اشاره به اعراب به معنای محدود و مسلمانان در معنای وسیع به کار می‌بردند و به صورت دایشی، تاشی، تایسکی و غیره نیز نوشته می‌شود. در اصل برگردانی از کلمه فارسی تازیک (تاجیک، تازی Tāzīk∥Tājīk) به معنای عرب بود، اما پس از تسخیر اعراب، این نام برای اشاره به مسلمانان پارسی نیز به کار رفت و همان‌طور که ترک‌ها از کلمه تازیک برای اشاره به ایرانیان استفاده می‌کردند، به طور کلی به معنای مسلمانان درآمد.[۳])، به غرب، گسترش خانات ترک متأخر، و جنگ‌های شدید امپراتوری هند، امپراتوری تبت و دودمان تانگبود. اگر چه بخش‌های باقی مانده از این کتاب مختصر بسیار کوتاه است، اما آنها با وفاداری وضعیت آن زمان در نیمه اول قرن هشتم را ثبت می‌کنند و منبع مهمی از اطلاعات تاریخی برای تاریخ هند و چین و آسیا هستند. در «سفر به پنج پادشاهی هند»، هویچائو نه تنها مطالب مربوط به هند و بودیسم را ثبت می‌کند، بلکه وضعیت ۴۵ کشور را از نظر جغرافیایی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را نیز ثبت می‌کند.

این کتاب به زبان‌های ژاپنی، تایلندی، انگلیسی، کره‌ای و غیره موجود است.

بخشی از کتاب در مورد ایران و سغد

[ویرایش]

هه‌چو می‌نویسد:

در ادامه، با سفر یک‌ماهه به غرب از کشور تخارستان، به کشور ایران/پرشیا می‌توان رسید. در اینجا قبلاً پادشاه سابق بر تازیان (Tāzīks) [اعراب] حکومت می‌کرد. تازی‌ها منزلگاه شترداران پادشاه ایران بودند. آنها بعداً شورش کردند و پادشاه را کشتند و خود را به عنوان یک حاکم تثبیت کردند. اکنون این کشور توسط تازی‌ها بلعیده شده است.[۴]

هه‌چو در مورد کشورهای گائوجو (مردم ترک) می‌گوید: زبان‌ها و لهجه‌ها با سایر کشورها متفاوت است، علاوه بر این، این شش کشور همگی به دین زرتشتی اختصاص دارند. اگرچه گائوجو‌ها (Hu 胡 مردم ترک باستان) هر کدام پادشاه خود را داشتند، اما همه آنها تحت فرمان «دایشوکو» بودند.

او در مورد کشورهای گائوجو (هو، مردم ترک) می‌افزاید: «در آنگوئو (نام چینی سغد) به یک راهب برخوردیم که احترام را نمی‌فهمید. اینجا یک کشور بربر است. موهای آنها کوتاه و به کلاه سفید علاقه دارند. این راهب خواهر و مادرش را به همسری گرفته بود.»[۵]

او همچنین نوشته است: «پارسیان نیز مادران خود را به همسری می‌گیرند». جفری کوتیک در کتاب روابط چین و ایران و چین و عربی در اواخر باستان: چین و اشکانیان، ساسانیان و اعراب در هزاره اول نوشته است که این یک جمله تکراری در دیگر منابع چینی است و هه‌چو ممکن است این اطلاعات را از این منابع چینی گرفته باشد. قبلاً در منطقه ای که هه‌چو از آن عبور می‌کرد، به ویژه در باختر (بلخ)، این رسم کاملاً دیرینه بود.[۶]

دیدار از مملکت کاپیسا

[ویرایش]

یکی از گزیده‌های مهم از آثار هه‌چو به دیدار او از جیبین (کاپیسا) در سال ۷۲۶م (حدود ۱۰۷ق) مربوط می‌شود: به عنوان مثال، او گزارش می‌دهد که این کشور توسط یک پادشاه ترک اداره می‌شد، و ملکه و شخصیت‌های بلندپایه او آیین بودایی دارند.[۷][۸][۹]

از لامپاکا (覽波國، کشمیر)، دوباره وارد کوه شدم. پس از هشت روز سفر به کشور کاپیسا (جیبین 罽賓國) رسیدم. این کشور همچنین تحت اقتدار پادشاه قندهار (建馱羅) است. در طول تابستان، پادشاه به کاپیسا می‌آید و به دلیل دمای خنک در اینجا اقامت می‌کند. در زمستان به قندهار می‌رود و در آن مکان گرم اقامت می‌کند زیرا برف نیست و گرم است و سرد نیست. در زمستان برف‌ها در کاپیسا جمع می‌شود. این دلیل سرماخوردگی است. بومیان این کشور گائوجو مردم هو (بربرها) هستند. پادشاه و سواره نظام ترک هستند (突厥، "Tuque"). لباس، زبان و غذای این مکان بیشتر شبیه تخارستان (吐火羅國) است، هرچند تفاوت‌های کوچکی در آن وجود دارد. چه مرد چه زن، همه پیراهن، شلوار و چکمه نخی می‌پوشند. هیچ تفاوتی بین لباس پوشیدن مرد و زن وجود ندارد. مردان ریش و موهای خود را کوتاه می‌کنند، اما زنان موهای خود را حفظ می‌کنند. محصولات این سرزمین شامل شتر، قاطر، گوسفند، اسب، الاغ، پارچه نخی، انگور، جو، گندم و زعفران است. مردم این کشور به سه جواهر (三寶) بسیار احترام می‌گذارند. صومعه‌ها و راهبان زیادی وجود دارد. مردم عادی در ساختن صومعه‌ها و حمایت از سه جواهر با هم رقابت می‌کنند. در شهر بزرگ صومعه ای به نام Sha-hsi-ssu وجود دارد. در حال حاضر، موهای مجعد (ushnisha، 螺髻) و استخوان‌های بقایای بودا در صومعه دیده می‌شود. شاه، مقام‌ها و مردم عادی هر روز این آثار را می‌پرستند. هینایانا (小乘) بودیسم در این کشور انجام می‌شود. زمین در میان کوه واقع شده است. در کوه‌ها هیچ گونه گیاهی وجود ندارد. [به نظر می‌رسد] گویی زمین (داغ) در آتش سوخته است.[۱۰]

جستارهای وابسته

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]
  1. Ah-young, Chung (2010-06-29). "Silla travel journal returns to Korea". The Korea Times (به انگلیسی). Retrieved 2025-02-15.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ The Korea Times 06-29-2010
  3. コトバンク, 世界大百科事典内言及. "大寔(だいしょく)とは? 意味や使い方". コトバンク (به ژاپنی). Retrieved 2025-02-19.
  4. Kotyk, Jeffrey (2024-08-01). "Chapter 4 Chinese Buddhists and Persia" (به انگلیسی). Brill. p. 79–101. Retrieved 2025-02-15. Further, traveling one month west from the country of Tukhāra, one arrives in the country of Persia. Here the king formerly governed the Tāzīks [Arabs]. The Tāzīks were a house of camel herders of the Persian king. They later rebelled and killed the king, establishing themselves as sovereign. Now this country has been swallowed up by the Tāzīks.
  5. "徃五天竺國傳". 维基文库,自由的图书馆 (به چینی). Retrieved 2025-02-15. [0978b22] 又從大寔國已東。並是胡國。即是安國。曹國。史國。石騾國。米國。康國等。雖各有王並屬大寔所管。為國狹小。兵馬不多。不能自護。土地出駝騾羊馬疊布之類。衣著疊衫袴等及皮毬。言音不同諸國 又此六國總事火祆。不識佛法。唯康國有一寺。有一僧。又不解敬也。此等胡國。並剪鬚髮。愛著白[疊*毛]帽子。極惡風俗。婚姻交雜。納母及姊妹為妻。波斯國亦納母為妻。其吐火羅國。乃至罽賓國。犯引國。謝[颱-台+日]國等。兄弟十人五人三人兩人。共娶一妻。不許各娶一婦恐破家計。
  6. Kotyk, Jeffrey (2024-08-01). "Chapter 4 Chinese Buddhists and Persia" (به انگلیسی). Brill. p. 79–101. Retrieved 2025-02-15. Hyecho also states, “In the country of Persia, they also take their mothers as wives. ” 波斯國亦納母為妻. This is a recurring remark in other Chinese sources, as we explored in Chapter 3. The practice of consanguineous marriage was presumably commonly known among Hyecho’s informants; it was already quite ancient in the general region that Hyecho traversed, especially in Bactria.
  7. Ch'o, Hye; Ch'ao, Hui; Yang, Han-sŭng (1984). The Hye Ch'o Diary: Memoir of the Pilgrimage to the Five Regions of India (به انگلیسی). Jain Publishing Company. pp. 50–51. ISBN 978-0-89581-024-3. Also published by the Asian Humanities Press, 1986, Issue 2 of Religions of Asia series Unesco collection of representative works.
  8. Kuwayama, Shoshin (1976). "The Turki Śāhis and Relevant Brahmanical Sculptures in Afghanistan". East and West. 26 (3/4): 375–407. ISSN 0012-8376.
  9. «Silk: Silk road». Encyclopedia of Medieval Dress and Textiles. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۲-۱۹.
  10. Paragraph 0977c05 in "T51n2089_001 遊方記抄 第1卷 CBETA 漢文大藏經". tripitaka.cbeta.org.