شورش ۲۰۰۱ هرات - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

شورش ۲۰۰۱ هرات
بخشی از جنگ افغانستان (۲۰۰۱–۲۰۱۴) و جنگ افغانستان (۱۳۵۷ تاکنون)
تاریخ۱۲ نوامبر ۲۰۰۱
موقعیت
نتایج

پیروزی ایران و ائتلاف شمال

  • آزادسازی هرات از دست طالبان
  • بمباران مقر های القاعده توسط آمریکا
  • عقب نشینی طالبان از هرات
طرف‌های درگیر
افغانستان امارت اسلامی افغانستان
افغانستان طالبان

 ایالات متحده آمریکا

افغانستان ائتلاف شمال
 ایران

فرماندهان و رهبران
ایران یعقوب علیاری
ایران سید یحیی رحیم‌صفوی
ایران قاسم سلیمانی
ایالات متحده آمریکا تامی فرنکس
افغانستان محمد اسماعیل‌خان
جمهوری اسلامی افغانستان محمد محقق
قوا
ائتلاف شمال: ۵٬۰۰۰

شورش ۲۰۰۱ هرات (به انگلیسی: 2001 uprising in Herat) یک شورش از قبل برنامه‌ریزی شده در شهر هرات و بخشی از جنگ افغانستان بود. شهر در تاریخ ۱۲ نوامبر ۲۰۰۱ توسط نیروهای ائتلاف شمال و به کمک نیروهای ویژه ایالات متحده آمریکا، بریتانیا[۱] و ایران[۲][۳][۴][۵][۶] از طالبان بازپس گرفته شد.

مشارکت کنندگان

[ویرایش]

تیم نیروهای ویژه آمریکا از واحدهای تکاور ارتش و نیروی دلتا تحت فرماندهی ژنرال تامی فرنکس تشکیل شده بود. همچنین حدود ۵ هزار نفر از نیروهای ائتلاف شمال به فرماندهی محمد اسماعیل‌خان (از فرماندهان در نبرد با شوروی و والی سابق هرات قبل از روی کار آمدن حکومت طالبان) در این شورش شرکت داشتند. دولت بریتانیا به دلیل مسائل امنیتی هیچگاه ساختار، تعداد نیروها و نام فرمانده نیروهای ویژه بریتانیا در این شورش (و دیگر عملیات‌های این نیرو) را اعلام نکرد.[۷]

عملیات

[ویرایش]

عملیات‌های نظامی از تاریخ ۷ اکتبر ۲۰۰۱ آغاز شد. تا آخر ماه، حملات هوایی آمریکا بسیاری از تانک‌ها، مراکز مخابراتی و شبکه تونل‌های طالبان را نابود کرده بود.[۸] این مراکز و ساختمان‌ها شامل فرودگاه هرات می‌شد که در آن هواپیماهای به غنیمت گرفته شده از ارتش شوروی قرار داشتند.[نیازمند منبع]در روز ۱۱ نوامبر دسته عملیاتی آلفا ۵۵۴ (شناسه "تایگر ۰۶") نیروهای ویژه ارتش آمریکا، با بالگرد در نزدیکی شهر قرار گرفتند.[۹] طبق نقشه، نیروهای ایرانی مخفیانه وارد شهر شدند تا شورش را در روز ۱۲ نوامبر آغاز کنند که این عمل به گفته اسماعیل‌خان قیام مردم محلی علیه رهبران طالبان بود. پس از شروع شورش‌ها، نیروهای ائتلاف شمال، گروهی از مردم هزاره و یک گروه کوچک از نیروهای ویژه آمریکا وارد شهر شدند. ساکنان هرات نیز با چوب، چاقو و سلاح‌هایی که سراسر شهر مخفی شده بود در شورش شرکت کردند. پس از عقب‌نشینی نیروهای طالبان به سمت کوه‌های مرزی و به جا گذاشتن تعدادی تانک، شهر سقوط کرد. زندانی‌ها (که شامل داوطلبان چچنی و عرب می‌شدند) به مکان‌های نامعلومی برده شدند.[نیازمند منبع]

نتیجه

[ویرایش]

پس از عقب‌نشینی طالبان، مردم شهر شروع به شادی و پایکوبی کردند. به گزارش رسانه‌های ایران «مردم در پشت بام خانه‌ها به رقص و پایکوبی مشغول بودند و صدای بوق ماشین از جای جای شهر به گوش می‌رسید.»[۱۰] پس از عقب‌نشینی طالبان، محمد اسماعیل‌خان به عنوان امیر غرب افغانستان، قدرت را در دست گرفت. او به فرماندهان طالبان وعده عفو داد ولی به آنان هشدار داد که اگر به فعالیت‌های نظامی خود ادامه دهند با واکنش سختی مواجه خواهند شد.
اسماعیل‌خان تا سال ۲۰۰۴ و برکناری اش توسط حامد کرزای رئیس‌جمهور وقت، والی هرات بود. برکناری او با اعتراضات گسترده و گاه خشونت بار مردم همراه بود.[۱۱]

پانویس

[ویرایش]
  1. Steve Coll (۲۰۰۴). Ghost Wars: The Secret History of the CIA, Afghanistan, and Bin Laden, from the Soviet Invasion to September 10, 2001. Penguin Press HC. شابک ۱-۵۹۴۲۰-۰۰۷-۶.
  2. جاستین ایمز (۲۰۱۰-۱۰-۰۲). «visiting herat». thevelvetrocket.com.
  3. باربارا اسلاوین (۲۰۰۵-۰۹-۰۶). «محسن رضایی:ایران به براندازی دولت طالبان کمک کرده‌است». یواس‌ای تودی.
  4. USATODAY.com - Iran helped overthrow Taliban, candidate says. USA Today. Posted 6/9/2005 10:00 PM and Updated 6/9/2005 11:37 PM. Permanent Archived Link
  5. Iranian Special Forces Reportedly Fight Alongside US in Battle for Herat. Permanent Archived Link
  6. قاسم سلیمانی و استراتژی منحصر به فرد منطقه‌ای ایران – مرکز مبارزه با تروریسم آکادمی وست‌پوینت. علی سوفان'. CTC Sentinel. نوامبر ۲۰۱۸ نسخه ۱۱, شماره ۱۰. مرکز مبارزه با تروریسم – وست‌پوینت. . پیوند دائمی و نسخه بایگانی شده در archive.is. بایگانی شده در ۱۹ نوامبر ۲۰۱۸.
  7. کیم سنگوپتا (۲۰۱۰-۰۵-۰۵). «گزارش نشریه ایندیپندنت دربارهٔ نشت اطلاعات سری نیروهای ویژه بریتانیا». روزنامه ایندیپندنت.
  8. «تصاویر تانک‌ها و ساختمان‌های نابود شده توسط حملات هوایی آمریکا». globalsecurity.org. دریافت‌شده در 01-03-2016. تاریخ وارد شده در |بازبینی= را بررسی کنید (کمک)
  9. Dick Camp. Boots on the Ground: The Fight to Liberate Afghanistan. Zenith Imprint. صص. ۳۲۰. شابک ۰-۷۶۰-۳۴۱۱۱-۷.
  10. «گزارش سایت ریدیف از شورش هرات». rediff.com. ۲۰۰۱-۱۲-۱۱.
  11. «گزارش سایت گلوبال ریپورت دربارهٔ اعتراضات مردم افغانستان». theglobalreport.org. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ ژانویه ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۱ مارس ۲۰۱۶.