French
Deutschقاطر - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
 | برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. |
| قاطر | |
|---|---|
.jpg) | |
| رده‌بندی علمی | |
| فرمانرو: | جانوران |
| شاخه: | طنابداران |
| رده: | پستانداران |
| راسته: | تک‌سم‌سانان[۱] |
| تیره: | اسبان |
| گونه: | E. caballus + asinus |
| نام دوبخشی | |
| Equus mule? | |
قاطر یا اَستَر یا خراسب حیوانی است، که از جفت‌گیری خر نر و اسب ماده ایجاد می‌شود. قاطر یک گونه به حساب نمی‌آید زیرا توانایی تولید مثل را ندارد و برای به وجود آوردن قاطر دیگری باید حتماً یک خر نر را با یک اسب ماده آمیزش داد. این حیوان معمولاً به عنوان بارکش استفاده می‌شود. در زیست‌شناسی قاطر را زیستا اما نازا خطاب می‌کنند. جثهٔ قاطرها معمولاً از خرها بزرگ‌تر بوده و سری بزرگ و کشیده با گوش‌های نسبتاً بلند دارد. توانایی جسمی و مقاومت آن در برابر بیماری‌ها به مراتب از خرها بیشتر است. به همین دلیل روستاییان ترجیح می‌دهند تا از قاطر برای باربری استفاده کنند.[۲]
واژه اَستَر ریشه در فارسی باستان دارد که در زبان سانسکریت به صورت اَشوَتره ادا می‌شده که جزء اول آن (اَشوَ) بمعنی اسب است.[۲][۳] در برخی گویش‌های ایرانی از آن جمله گویش تاتی عمارلو به این جانور مول می‌گویند. در زبان کردی نیز به آن اِستر گفته می‌شود. شبه اسب یا یابو گونه‌ای دیگر از چهارپایان است که از جفت‌گیری اسب نر و الاغ ماده به‌وجود می‌آید. پرورش قاطر تنها زمانی امکان‌پذیر شد که دامنه پراکنش اسب اهلی که در حدود ۳۵۰۰ سال، قبل از میلاد و از آسیای مرکزی شکل گرفته بود، به الاغ اهلی که از منطقهٔ شمال شرقی آفریقا سرچشمه می‌گرفت رسید. این همپوشانی احتمالاً در ایران، آناتولی و بین‌النهرین و در منطقهٔ آسیای غربی رخ داده‌است و قاطرها اندکی پیش‌تر از ۱۰۰۰ قبل از میلاد در آنجا پرورش داده شده‌اند.[۴]
هرودوت دومین حمله خشایارشاه به یونان را به فال بد گرفت و نتیجه حامله شدن یک قاطر توصیف کرد.[۵]
پانویس
[ویرایش]- ↑ Perissodactyla
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ دهخدا، علی‌اکبر. لغتنامه دهخدا. مدخل «اَستَر».
- ↑ "अश्वतर". Sanskrit Dictionary (به انگلیسی).
- ↑ Valerie Porter, Lawrence Alderson, Stephen J.G. Hall, D. Phillip Sponenberg (2016). Mason's World Encyclopedia of Livestock Breeds and Breeding بایگانی‌شده در ۵ فوریه ۲۰۲۳ توسط Wayback Machine (sixth edition). Wallingford: CABI. شابک ۹۷۸۱۷۸۰۶۴۷۹۴۴.
- ↑ http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/2290491.stm
منابع
[ویرایش]- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Mule». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۹ نوامبر ۲۰۰۸.
- دهخدا، علی‌اکبر. «مدخل «اَستَر»». لغتنامه دهخدا. بایگانی‌شده از اصلی در ۸ آوریل ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۶ مه ۲۰۱۱.
Campbell, N.A. ;Biology, concepts & connections; assisting Wesley longman inc;2000
پیوند به بیرون
[ویرایش]
