محمد یکم، امیر قرطبه - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

محمد یکم
درهم نقره‌ای محمد یکم
پنجمین امیر قرطبه
سلطنت	۳۰ سپتامبر ۸۵۲ - ۸۸۶
پیشین	عبدالرحمن دوم
جانشین	منذر
زاده	۸۲۳ میلادی قرطبه، اندلس، امارت قرطبه
درگذشته	۸۸۶ میلادی (۶۳ سالگی) قرطبه، امارت قرطبه (اسپانیای امروزی)
فرزند(ان)	منذر عبدالله
دودمان	خاندان اموی (شاخه اندلس)
پدر	عبدالرحمن دوم

محمد یکم، پنجمین امیر امارت قرطبه بود که در سال ۲۳۸ ق / ۸۵۲ م پس از مرگ پدرش عبدالرحمن دوم به امارت رسید. عبدالرحمن مذاهب همهٔ فرزندانش را بررسی و محمد را از همه شایسته‌تر برای سمت جانشینی خویش دید، اما رسماً آن را اعلام نکرد چون می‌دانست با اعلام خبر جانشینی دیگر فرزندان وی شورش می‌کنند، عبدالرحمن هنگامی که در بستر بیماری بود با پسر خودش محمد بیعت نمود و او را جانشین خودش کرد^[۱]

بعد از مرگ عبدالرحمن به سبب بیماری خدمتگذاران وی برای انتخاب جانشین وی درهای قصر را بستند و جلسه مخفیانه‌ای ترتیب دادند و کسی را جز محمد شایسته جانشینی عبدالرحمن ندانستند و با او بیعت کردند، بدین ترتیب محمد رسماً جانشین عبدالرحمن شد، محمد پس از به قدرت رسیدن، اکثر دولتمردان شایسته دوره پدرش را در مناصب خودشان ابقا کرد و به آنها آزاده عمل بیشتری داد. محمد یکم همواره فردی دلسوز، عارف، نیکو سیرت و از کارهای زشت پیراسته بود، همیشه حق و اهل آن را بر دیگران برتری می‌داد^[۲]

شورش‌های بسیاری در زمان حکومت محمد یکم اتفاق می‌افتد و به همین خاطر دوران حکومت او را عصر فتنه و تفرقه می‌نامند ۲۵۲ه‍.ق شورشهایی که در زمان محمد اتفاق افتاد^[۳] خسارت‌های زیادی به دنبال داشت با وجود اینکه اکثر این شورش‌ها توسط خود محمد سرکوب می‌شدند، مهمترین این شورشها عبارتند از: شورش مولدان، شورش طلیطله، شورش بنی قیس، شورش عبدالرحمن جلیقی و شورش ابن حفضون^[۴] محمد یکم اگرچه عهدش عهد پراکندگی وحدت و سرشار از نفاق بود اما خود او یکی از بهترین امرای اموی برای مردم بود، محمد یکم سرانجام در صفر۲۷۳ه/۸۸۶ م فوت کرد و پسرش منذر به راحتی جانشین وی شد^[۵]

• نعنعی، عبد المجید (۱۳۸۰). دولت امویان در اندلس. ترجمهٔ محمد سپهری. حوزه و دانشگاه.