French
Deutschغرب - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
غَرب یا باختَر یکی از چهار جهت اصلی است و در نقشه‌هایی که جهت شمال در بالایشان باشد، در سمت چپ است. باختر نقطه مقابل خاور است و °۹۰ با شمال (هودر) و جنوب (دشتر) اختلاف زاویه دارد و خود در زاویه °۲۷۰ جای دارد. این سو، سویِ فرورفتنِ (غروب) خورشید است.
| جهت‌های جغرافیایی |
|---|
ریشه‌شناسی
[ویرایش]«غرب» یک واژهٔ عربی است[۱] و برابر فارسی آن «باختر» است.[۲] باختر ریشه در «اپاختر» دارد که در زبان اوستایی به معنای شمال بوده‌است.[۳][۴] این واژه همچنین نام یک منطقه در حدود «بلخ» امروزی بوده‌است.[۵]
در گذشته باختر در معنای خاور نیز به کار می‌رفته اما برای فرهنگ‌نویسان کنونی و در نوشته‌های امروزی در معنای غرب به کار می‌رود.[۶]
جهت‌یابی
[ویرایش]برای رفتن به غرب با استفاده از قطب‌نما برای ناوبری (در مکانی که شمال مغناطیسی، همان جهت شمال واقعی باشد) باید یک یاتاقان یا آزیموت را روی ۲۷۰ درجه تنظیم کرد. غرب، سمتی است که خورشید به سویش می‌رود. در نقشه‌ای با شمال در بالا، غرب، در سمت چپ است.
آب و هوا
[ویرایش]با توجه به جهت چرخش زمین، بیشتر بادها در بسیاری از نقاط در عرض‌های جغرافیایی میانی (یعنی میان ۳۵ تا ۶۵ درجه عرض جغرافیایی) از سمت غرب می‌وزند که به غرب‌وزان‌ها معروف اند.[۷][۸]
فرهنگ
[ویرایش]در ایران و بسیاری از نقاط جهان، واژهٔ «غرب» بیشتر برای اشاره به جهان غرب به کار می‌رود که شامل اتحادیه اروپا، کشورهای EFTA، قاره آمریکا و کشورهای متأثر از ایشان و متحد با ایشان مانند استرالیا و نیوزیلند است.
مفهومِ «بخش غربی زمین» را می‌توان در امپراتوری روم غربی و مسیحیت غربی نیز دید. در طول جنگ سرد، «غرب» اغلب برای اشاره به اردوگاه ناتو در مقابل پیمان ورشو و کشورهای غیرمتعهد استفاده می‌شد. این واژه به جز در کاربرد جغرافیایی (نقشه، ناوبری و مانندشان) در کاربردهای فرهنگی-سیاسی، تعریفِ دقیقی ندارد.
معانی نمادین
[ویرایش]در بودیسم چینی، غرب، نشان‌دهندهٔ حرکت به سوی بودا یا روشنگری است. (بنگرید به سیر باختر). آزتک‌های باستانی باور داشتند که غرب، قلمرو الهه بزرگ آب، غبار و ذرت است. در مصر باستان، غرب به عنوان دریچه‌ای برای ورود به جهان پایین در نظر گرفته می‌شد و جهت اصلی در ارتباط با مرگ در نظر گرفته می‌شد. البته همیشه هم بار معنایی منفی نداشت. مصریان باستان همچنین باور داشتند که الهه آمنت، مظهر غرب است.[۹] سلت‌ها بر این باور بودند که فراتر از دریای غربی، در لبه‌های همهٔ نقشه‌ها، جهانِ پس از مرگ قرار دارد.
در یهودیت، غرب، سوی شکینای خدا است. در تاریخ یهودیان، میشکان و معبد اورشلیم رو به شرق بوده‌اند. طبق کتاب مقدس، بنی‌اسرائیل از رود اردن به سمت غرب به سرزمین موعود رفتند. در اسلام، کعبه برای هندیان و در خود شهر مکه، رو به غرب است.
در ادبیات آمریکایی (مانند در گتسبی بزرگ) حرکت غرب گاهی نمادی از دستیابی به آزادی است که شاید برداشتی معنایی و استعاری از غرب وحشی است (همچنین بنگرید به مانیفست سرنوشت).
جستارهای وابسته
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- ↑ https://dehkhoda.ut.ac.ir/fa/dictionary/230233/غرب[پیوند مرده]
- ↑ https://dehkhoda.ut.ac.ir/fa/dictionary/52402/باختر[پیوند مرده]
- ↑ https://dehkhoda.ut.ac.ir/fa/dictionary/3295/اباختر[پیوند مرده]
- ↑ https://dehkhoda.ut.ac.ir/fa/dictionary/52402/باختر[پیوند مرده]
- ↑ https://dehkhoda.ut.ac.ir/fa/dictionary/52403/باختر[پیوند مرده]
- ↑ https://bahareadab.com/pdf/185.pdf&ved=2ahUKEwiwhY2_8tf6AhV2gv0HHdkSBgoQFnoECBIQAQ&usg=AOvVaw3wIL93w4H3pJKCmDgcP31r
- ↑ Glossary of Meteorology (2009). "Westerlies". American Meteorological Society. Archived from the original on 2010-06-22. Retrieved 2009-04-15.
- ↑ Sue Ferguson (2001-09-07). "Climatology of the Interior Columbia River Basin" (PDF). Interior Columbia Basin Ecosystem Management Project. Archived from the original (PDF) on 2009-05-15. Retrieved 2009-09-12.
- ↑ Campbell, Joseph. The Mythic Image. Princeton University Press, 1981.