Chileense Burgeroorlog (1891)

Burgeroorlog van 1891
De Chileense vloot neemt de stad Valparaíso onder vuur (Le Petit Journal)
Datum	7 januari 1891-29 augustus 1891
Locatie	Chili
Resultaat	Overwinning van het Congres
Strijdende partijen
President Congres
Leiders en commandanten
José Manuel Balmaceda Juan Williams Rebolledo Orozimbo Barbosa† Manuel Baquedano (neutraal) Jorge Montt Emil Körner Waldo Silva Ramón Barros Luco
Troepensterkte
10.000 30.000
Verliezen
5000-10.000 doden alle zijden

De Chileense Burgeroorlog (Spaans: Guerra Civil Chilena) of de Burgeroorlog van 1891 (Spaans: Guerra Civil de 1891) was een burgeroorlog in Chili tussen het Nationaal Congres van Chili en president José Manuel Balmaceda. Het merendeel van het leger steunde de president, terwijl de marine over het algemeen achter het congres stond. De oorlog eindigde met de overwinning van de troepen van het congres, de zelfmoord van Balmaceda en de introductie van een parlementair systeem.

De oorlog ontstond uit onvrede met het beleid van president Balmaceda. Deze ging in veel beslissingen tegen het congres in, en weigerde ministers te ontslaan die in het congres niet door een meerderheid gesteund werden, wat tegen de politieke gebruiken in Chili inging. Wegens het conflict tussen het congres en de president kon geen overeenstemming bereikt worden over het budget voor 1891, waarna Balmaceda unilateraal besloot het budget van 1890 ook voor 1891 te laten gelden, een onwettige actie. De leiders van het congres vluchtten naar het noorden van het land, waar zij in Iquique een tegenregering opzetten (Junta de Gobierno de Iquique).

Hoewel het leger van de opstandelingen kleiner was dan dat van de president, hadden zij de Chileense marine, een der sterkste van Latijns-Amerika, achter zich staan. Dit was gezien de geografie van Chili van doorslaggevend belang. In augustus 1891 kwam het herhaaldelijk tot grote gevechten, en werd het duidelijk dat Balmaceda zijn positie niet kon volhouden. De 29e van die maand droeg hij de macht over aan Manuel Baquedano en zocht zijn toevlucht in de ambassade van Argentinië. Op 18 september, de dag dat zijn termijn volgens de wet was afgelopen, schoot hij zichzelf door het hoofd. Jorge Montt werd de nieuwe president.

Hoewel de "presidentiële" grondwet van kracht bleef, werd hij voortaan "parlementaristisch geïnterpreteerd", waardoor de controle van de uitvoerende over de wetgevende macht werd verminderd. De periode van 1891 tot 1925 staat in Chili dan ook bekend als de Parlementaire Republiek.

• Kunz, Hugo: Der Bürgerkrieg in Chile : mit Porträts, Karten und Plänen. F. A. Brockhaus, Leipzig 1892

Zie de categorie Chilean Civil War of 1891 van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.