Moslim-Roma

Moslim-Roma zijn Roma die de soennitische Islam hebben overgenomen. In de Romani-taal wordt de groep xoraxane, khorkhane, xoraxai, Horahane en Turkse zigeuners genoemd.^[1][2] Moslim-Roma zijn onderverdeeld in verschillende groepen. Ze zijn vooral afkomstig uit uit Turkije, Albanië, Bulgarije, voormalig Joegoslavië, Roemenië, Griekenland (West-Thracië), Noord-Cyprus en de Krim.

De historische groep Moslim-Roma dient overigens niet verward te worden met Roma die zich in de 20e en 21e eeuw tot de islam hebben bekeerd.

De Moslim-Roma omarmden de soennitische Islam ten tijde van het Ottomaanse Rijk. De Moslim-Roma die tegenwoordig in de Dobroedzja in Roemenië wonen zijn mogelijk nazaten van Roma die in het Ottomaanse leger dienden en zich begin 16e eeuw in Roemenië vestigden. Een wet die Süleyman I in 1530 uitvaardigde, specifiek voor de Roma van Roemelië, ondersteunt deze gedachte. Hetzelfde geldt voor een wet uit 1541, die werd ingesteld ten behoeve van het Roma-detachement in het leger. Ook zal de gemeenschap van Moslim-Roma zijn aangevuld met Roma die van elders uit het Ottomaanse Rijk verhuisd waren.

De gemeenschap vermengde elementen uit de oude Roma-tradities met de Islam. Ze werden door andere moslims overigens nooit als bijzonder religieus beschouwd.^[3] De Moslim-Roma hebben de islamitische levensstijl overgenomen, waarmee ze duidelijk verschillen van de christelijke Roma. Een van de kenmerken van de Moslim-Roma is besnijdenis van jongens die vijf jaar oud zijn. Het nummer ‘5’ is namelijk een heilig getal binnen de Roma-cultuur.^[4]

In de loop van de 20e eeuw kwam de arbeidsmigratie op gang. Hierdoor zijn diverse Roma naar westerse landen geëmigreerd, zowel Europese als de Verenigde Staten.^[5][6][7][8] In Noord- en Zuid-Amerika verruilden ze soms het islamitische geloof voor het christelijke, maar bijvoorbeeld de Macedonische gemeenschap in de Bronx is moslim.^[9][5]

De Moslim-Roma spreken een mix van diverse talen. Naast het Romani en het Turks worden er ook mengvormen van beide talen gesproken.^[3]

Moslim-Romavrouwen dragen een dimije - ook wel bekend als şalvar - een Turkse jurk. De jurken worden doorgaans op speciale gelegenheden gedragen, maar er zijn ook vrouwen die hem dagelijks dragen.

Een ander aspect van de cultuur is dansen. Traditionele dansen zijn de buikdans en hora. In de Ottomaanse periode werden mannelijke dansers köçek genoemd en vrouwelijke dansers çengi.^[10]