Rigoberta Menchú

Rigoberta Menchú Tum
1959
Rigoberta Menchú in 1998
Geboorteland	Guatemala
Geboorteplaats	Laj Chimel
Nationaliteit	Guatemalteeks
Nobelprijs	Vrede
Jaar	1992
Reden	De rechten van inheemse volkeren
Voorganger(s)	Aung San Suu Kyi
Opvolger(s)	Nelson Mandela en Frederik Willem de Klerk

Rigoberta Menchú Tum (Laj Chimel, 9 januari 1959) is een Guatemalteeks mensenrechtenactiviste. Ze is als Maya voornamelijk actief als voorvechtster voor de rechten van inheemse Guatemalteekse groepen en won in 1992 de Nobelprijs voor de Vrede.

Menchú werd geboren in een familie van K'iche'-Maya's uit het westen van het land. De familie was actief in verschillende oppositiebewegingen; haar vader werd door het leger gearresteerd en gemarteld omdat hij guerrillabewegingen gesteund zou hebben en kwam in 1980 uiteindelijk om het leven toen de Spaanse ambassade door militairen in brand werd gestoken. Ook de moeder en een broer van Menchú werden door de autoriteiten vermoord.

In 1982 ontvluchtte Menchú het land naar Mexico, waar ze een jaar later haar autobiografie, Yo, Rigoberta Menchú, publiceerde. Menchú bracht de gruwelijkheden uit de Guatemalteekse burgeroorlog en genocide hiermee onder internationale aandacht. De antropoloog David Stoll stelde later dat het boek onjuistheden bevatte, en dat verschillende zaken die Menchú beweert meegemaakt of waargenomen te hebben zij in werkelijkheid niet meegemaakt kan hebben. Overigens betwist Stoll niet dat de wandaden van leger en andere autoriteiten die Menchú beschrijft hebben plaatsgevonden, maar stelt slechts dat Menchú deze gebeurtenissen niet persoonlijk heeft meegemaakt.

In 1996 werd ze benoemd tot Goodwill Ambassadeur voor de UNESCO.

In 1999 klaagde zij in een Spaanse rechtbank Fernando Romeo Lucas García, Ángel Aníbal Guevara, Efraín Ríos Montt en Óscar Humberto Mejía Victores aan wegens genocide. In 2005 vaardigde Spanje een internationaal arrestatiebevel uit tegen de vier. Guatemala heeft voorlopig echter geweigerd hen uit te leveren.

Menchú was kandidaat voor Ontmoeting voor Guatemala (EdG) voor de presidentsverkiezingen van september 2007 waar ze 3,05% van de stemmen behaalde.

Menchú is lid van de Club van Rome en actief in het bedrijf Farmacias Similares, dat goedkope kopieën van dure medicijnen vervaardigt.

Menchú won in 1990 de UNESCO-prijs voor Vredeseducatie en in 1992 ontving ze de Nobelprijs voor de Vrede.

Zie de categorie Rigoberta Menchú van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.