Windows NT

Windows NT
Windows 10 met Start menu
Ontwikkelaar(s)	Microsoft
OS-familie	Windows
Uitgebracht	27 juli 1993
Recentste uitgave	Windows 11, Windows 10 Mobile, Xbox OS  (Dec 2023)
Recentste bètaversie	Windows 10 NT 10.0.10586 (5 november 2015)
Kerneltype	Hybride kernel
Licentie(s)	Closed source (Microsoft EULA)
Status	Actief
Website	www.microsoft.com
Portaal    Informatica

Windows NT is de verzamelnaam voor de 32- en 64-bitsvarianten van het Windows-, Windows Server- en Xbox-besturingssysteem van Microsoft. De letters NT staan voor "New Technology", omdat het besturingssysteem in tegenstelling tot de eerdere Windows versies niet op MS-DOS gebaseerd is.

In eerste instantie was het vooral bedoeld voor professioneel gebruik, pas met Windows XP is de 'professionele' lijn ook voor thuisgebruik bedoeld.

De eerste benaming voor Windows NT zou gegeven zijn door Dave Cutler die de initialen "WNT" gebruikte als een variant op VMS. Het project was echter gebaseerd op de codebase van OS/2 en dus werd er vaak naar verwezen met de benaming "NT OS/2" voordat het werd vernoemd naar Windows. Een van de eerste NT-ontwikkelaars, Mark Lucovsky, zei dat de naam afkomstig was van de Intel i860-processor, waarop het systeem oorspronkelijk was gericht. Deze droeg codenaam N10 ("N-Ten"). Verschillende documenten die later door Microsoft werden vrijgegeven, zoals een vraag-en-antwoordsessie met Bill Gates, opperde dat NT staat voor "New Technology" (Nieuwe Technologie), wat bedoeld was als marketingterm en geen achterliggende technische betekenis had.

Microsoft is sinds Windows 2000 gestopt met het vernoemen van Windowsversies naar hun NT-versienummer maar vermeldt wel "Built on NT technology ("Ontwikkeld op NT technologie"). In latere versies is het Windowsnummer niet gelijk aan het NT-nummer, hoewel dit wel gedaan is bij Windows 10 (NT 10.0).

Toen Microsoft stopte met de ontwikkeling aan OS/2, dat een besturingssysteem was van IBM in samenwerking met Microsoft, was al wel een deel van de code van de nieuwe OS/2 (versie 3) geschreven. Microsoft en IBM waren aanvankelijk overeengekomen dat IBM OS/2 2.0 zou ontwikkelen, terwijl Microsoft OS/2 3.0 zou ontwikkelen. Deze code heeft Microsoft gebruikt voor een totaal nieuw besturingssysteem dat in 1993 uitkwam: Windows NT. De eerste uitgave van Windows NT was 3.1. In plaats van met 1.0 te beginnen, koos Microsoft ervoor hetzelfde versienummer te gebruiken als de gelijktijdige Windows 3.1. Bovendien was ook de GUI gelijk aan die van Windows 3.x. De volgende versie, Windows NT 3.5, kwam in 1994 uit en een jaar later volgde versie 3.51.

In 1996 werd Windows NT 4.0 op de markt gebracht, waarvan de GUI hetzelfde was als die van Windows 95. In de jaren die volgden werden geen nieuwe versies van Windows NT uitgebracht, maar wel een aantal updates, de zogeheten 'Service Packs'. In 2000 kwam Windows 2000 uit, eigenlijk Windows NT 5.0. Deze versie wordt ook wel beschouwd als de eerste echt stabiele Windows. In 2001 verscheen Windows NT 5.1, beter bekend als Windows XP (eXPerience). Met Windows XP verscheen de eerste versie van Windows NT die ook voor thuisgebruik bedoeld was. In 2003 volgde Windows Server 2003, alias Windows NT 5.2. Deze versie is eigenlijk de servereditie van Windows XP, die in tegenstelling tot eerdere versies van Windows NT geen server had met gelijke naam. In 2006 bracht men Windows FLP uit. Het is een beperkte uitgave die alleen in Amerika werd verkocht.

In 2007 kwam Windows NT 6.0 uit. De uiteindelijke naam van deze Windows NT was Windows Vista. Windows Vista was al sinds eind 2006 beschikbaar via een volumelicentie. Op 22 oktober 2009 bracht Microsoft Windows 7 uit. Deze versie van Windows borduurde voort op zijn voorganger en bracht diverse verbeteringen. Op 26 oktober 2012 kwam Windows 8 uit, waarmee een geheel nieuwe interface (Modern UI) werd geïntroduceerd. Windows kon voortaan ook op ARM-apparaten (waaronder de Microsoft Surface) draaien. Windows 8.1, een update voor Windows 8, kwam uit in 2013.

Een uitgebreider overzicht van de Windows NT-versies en -eigenschappen staat onder het artikel Microsoft Windows.

Toen Windows NT werd ontworpen, werd gekeken naar bepaalde punten die Microsoft toen nog niet bereikt had, zoals overdraagbaarheid en stabiliteit. Zo werd Windows NT uitgerust met drie subsystemen (Win32, OS/2, POSIX) met de mogelijkheid om programma's uit OS/2, Xenix en MS-DOS te draaien. Voor overdraagbaarheid werd de kernel geschreven in C. Ook werd goed nagedacht over moderne I/O-technologie en Virtual-Memory-mogelijkheden.

Met NT werd ook een nieuw bestandssysteem NTFS geïntroduceerd als vervanger van het FAT-systeem dat tot dan toe in Windows gebruikt werd. Dit bestandssysteem is gebaseerd op OS/2 van IBM.

Rond Windows Vista (NT 6.0) werden veranderingen aangebracht zoals een nieuw drivermodel (WDDM) en 64bit-ondersteuning voor kernel en runtime. Met Windows 8 werd een nieuwe API geschreven, genaamd WinRT.

• Een aantal ontwikkelaars van het eerste uur was afkomstig van het team dat voor Digital Equipment Corporation aan hun VMS-besturingssysteem had gewerkt. Sommige aspecten van VMS zijn in Windows NT nog enigszins te herkennen. Er werd dan ook gegrapt dat de afkorting WNT per letter net één verder in het alfabet stond dan VMS.