Wikipedia, wolna encyklopedia

Czy wiesz…

Z nowych i ostatnio rozbudowanych artykułów w Wikipedii:

…którego muzyka (na zdjęciu) nazywano puzonistą nad puzonistami?

…co łączy ser i narkotyki?

…że pewien geolog ustalił prawdziwych autorów przekładu Koranu na język polski?

…kto pracował przy Beyond Good & Evil, Valiant Hearts: The Great War oraz Road 96?

…w jaki sposób jeden z izraelskich ministrów chciał rozwiązać kwestie terytoriów zdobytych w wojnie sześciodniowej?

Wydarzenia

Inwazja Rosji na Ukrainę • Wojna Izraela z Hamasem • Wybory prezydenckie w USA

Rodri

• Wschodnią Hiszpanię nawiedziła powódź błyskawiczna, w wyniku której zginęło ponad 200 osób (od 29 października)
• Laureatem Złotej Piłki, przyznawanej przez tygodnik „France Football”, został hiszpański pomocnik Rodri (na zdjęciu) (28 października)
• W Gruzji odbyły się wybory parlamentarne, w których zwyciężyło Gruzińskie Marzenie (26 października)
• W Mołdawii odbyło się referendum dotyczące członkostwa w Unii Europejskiej. Ponad 50% głosujących opowiedziało się za akcesją (20 października)

Zmarli: John Nott • Marise Chamberlain • Kicki Håkansson • Quincy Jones • Clement Quartey • Luiz Onmura • Jean-Pierre Lasota • Arthur Moreira Lima • Teri Garr • Elżbieta Zającówna • Renato Raffaele Martino

Rocznice

9 listopada: imieniny obchodzą m.in.: Lilla, Ludwik i Orestes; dzień niepodległości Kambodży
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:

Dmitrij Iwanowski

Sven Hannawald

• 1794 – zmarł ukraiński humanista Hryhorij Skoworoda, poeta, filozof i kompozytor
• 1864 – urodził się rosyjski biolog Dmitrij Iwanowski (na fotografii), który badając przyczyny chorób tytoniu, wykrył, że jedną z nich (mozaikę tytoniową) wywołują drobnoustroje o tak niewielkich wymiarach, że mogą przenikać przez stosowane do wychwytywania bakterii filtry porcelanowe; odkryte przez Iwanowskiego drobne czynniki chorobotwórcze później nazwano wirusami
• 1914 – urodziła się hollywoodzka gwiazda filmowa i wynalazczyni Hedy Lamarr, posiadaczka patentu na system frequency-hopping spread spectrum
• 1939 – kolejne operacje niemieckiego aktu ludobójstwa skierowanego przeciwko polskiej elicie, głównie inteligencji: Zweite Sonderaktion Krakau, Sonderaktion Lublin, Intelligenzaktion Litzmannstadt
• 1974 – urodził się niemiecki skoczek narciarski Sven Hannawald (na fotografii), który w sezonie 2001/2002 jako pierwszy skoczek narciarski wygrał wszystkie zawody Turnieju Czterech Skoczni
• 1984 – premiera amerykańskiego filmu Koszmar z ulicy Wiązów, pierwszego z całej serii slasherów
• 1989 – Jesień Ludów: otwarcie przejścia przez Mur Berliński
  
  8 listopada • Kalendarium dzień po dniu • 10 listopada

Artykuł na medal

Flagi krajów związkowych Niemiec – lista symboli poszczególnych niemieckich krajów związkowych w postaci flagi. Część krajów związkowych w Niemczech posiada kilka wariantów flag, przy rozróżnieniu na flagę cywilną, której każdy może używać, oraz flagę urzędniczą, której mogą używać tylko upoważnione do tego urzędy. Saksonia, oprócz posiadania flagi krajowej, reguluje ustawowo użytkowanie flagi Serbołużyczan oraz flagi Dolnego Śląska, która nawiązuje do barw pruskiej prowincji śląskiej, której łużyckie powiaty wchodzą w skład współczesnego landu. Natomiast w Meklemburgii-Pomorzu Przednim parlament, oprócz wywieszania flagi samego kraju związkowego, musi wywieszać też flagę Meklemburgii oraz flagę Pomorza Przedniego, które nawiązują do barw tychże krain historycznych. Dwa kraje związkowe, Berlin oraz Saksonia-Anhalt, zrezygnowały z posiadania dwóch wariantów flagi. Berlin zrezygnował z flagi urzędniczej w 2007 roku, a Saksonia-Anhalt w 2017 roku zastąpiła wariant cywilny wariantem urzędniczym. Czytaj więcej…

Dobry artykuł

Wielka, większa i największa – fantastyczna powieść młodzieżowa autorstwa Jerzego Broszkiewicza, wydana w 1960 roku przez wydawnictwo Nasza Księgarnia. Składa się z trzech części. Bohaterowie, para nastolatków, przeżywają trzy tytułowe przygody – ratują porwane dziecko, rozbitków katastrofy lotniczej, a na koniec spotykają Obcych i metodami dyplomatycznymi bronią przed nimi całą ludzkość. We wszystkich przygodach ich przewodnikiem jest mówiący samochód marki Opel Kapitän. Bohaterowie tej książki występują także w innej powieści Broszkiewicza – Długi deszczowy tydzień. Powieść zdobyła uznanie krytyków oraz badaczy literatury, którzy uznali ją za znaczącą pozycję w rozwoju polskiej literatury młodzieżowej. Została zekranizowana w 1963 roku. W PRL-u powieść była lekturą uzupełniającą dla klasy 5. W 1979 roku została wpisana na Listę Honorową im. H. Ch. Andersena. Czytaj więcej…