Świdrowiec amerykański – Wikipedia, wolna encyklopedia

Świdrowiec amerykański

Systematyka
Domena	eukarionty
Supergrupa	Excavata
Typ	Euglenozoa
Gromada	kinetoplastydy
Podgromada	Metakinetoplastina
Rząd	Trypanosomatida
Rodzina	świdrowce
Rodzaj	świdrowiec
Gatunek	świdrowiec amerykański
Nazwa systematyczna
Trypanosoma cruzi Chagas, 1909
Synonimy
Schizotrypanum cruzi[potrzebny przypis] Trypanosoma vickersae[potrzebny przypis] Trypanosoma rhesii[potrzebny przypis] Trypanosoma triatomae[potrzebny przypis] Schizotrypanum mexicanii[potrzebny przypis] Trypanosoma deanei[potrzebny przypis] Trypanosoma phyllostomae[potrzebny przypis]
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Świdrowiec amerykański (Trypanosoma cruzi) – gatunek świdrowca pasożytującego wewnątrz organizmów zwierzęcych (w tym człowieka). Wywołuje tzw. chorobę Chagasa (trypanosomoza amerykańska). Występuje w Ameryce Południowej i Środkowej, głównie na obszarach najgęściej zaludnionych, wzdłuż wybrzeża Oceanu Atlantyckiego i Pacyfiku (w obszarach tych mieszka około 100 milionów ludzi, z czego 16–18 milionów jest zarażonych tym pasożytem, a 50 tysięcy rocznie umiera z jego powodu). Jego zasięg występowania pokrywa się z zasięgiem jego wektorów, tj. pluskwiaków z gatunków: Rhodnius prolixus, Triatoma brasiliensis, Triatoma infestans i Panstrongylus megistus. Dla człowieka rezerwuarem są zarażone koty, psy, szczury, a także oposy, pancerniki i małpy.

W organizmie człowieka (który jest jego żywicielem) występuje w 3 formach:

• Trypomastigota – wrzecionowata (długość 10–20 μm, szerokość 1–3 μm), zazwyczaj układa się w kształt liter „C” lub „U”. Ma kinetoplast zbudowany z dużego ciała przypodstawnego połączonego z małym blefaroplastem, położny w tylnej części komórki. Trypomastigota dostaje się do organizmu wraz z kałem lub wymiocinami pluskwiaków. Do zarażenia człowieka dochodzi poprzez otwartą ranę, spojówkę lub błonę śluzową jamy ustnej. Jeżeli zarażona zostanie kobieta karmiąca piersią, może ona zarazić dziecko wraz z mlekiem. Postać ta nie może rozmnażać się w krwi, dlatego wnika ona do tkanki podskórnej lub błony śluzowej, gdzie tworzy ognisko pierwotne (chagoma).
• Amastigota (postać wewnątrzkomórkowa) – okrągła lub owalna (o średnicy 1,5–6 μm). Ma duże, owalne jądro komórkowe i pałeczkowaty kinetoplast. Powstaje z trypomastigoty w ognisku pierwotnym, gdzie rozmnaża się bezpłciowo przez podział komórki, z którego powstają 2 osobniki potomne. Te natomiast przekształcają się ponownie w trypomastigotę.
• Sferomastigota – trypomastigota rozprowadzana jest wraz z krwią do różnych tkanek organizmu, gdzie przechodzi ona przez wszystkie formy rozwojowe aż do sferomastigoty. Wówczas dochodzi do kolejnych podziałów komórkowych. Proces ten zachodzi najczęściej w tkance siateczkowej lub w śródbłonku, a niekiedy także w neurogleju, adipocytach i miocytach.

• świdrowiec gambijski
• świdrowiec rodezyjski

• AntoniA. Deryło AntoniA. (red.), Parazytologia i akaroentomologia medyczna, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011, s. 71–75, ISBN 978-83-01-13804-2 .

• Trypanosoma cruzi. Web Atlas of Medical Parasitology. (ang.).