French
DeutschŻabot – Wikipedia, wolna encyklopedia
Żabot (fr. jabot) – rodzaj ozdoby z udrapowanego materiału (muślin, jedwab, czasem z koronką), mocowanej pod szyją na przodzie sukni lub bluzki damskiej bądź na przodzie koszuli męskiej zakrywającej zapięcie na piersiach, widocznej w wycięciu wierzchniego stroju[1].
Pojawił się w męskim stroju dworskim w końcu XVII wieku we Francji, najbardziej okazałą formę przybrał w XVIII wieku[1]. Pod koniec XVIII wieku stał się węższy i mniej rozbudowany. Stracił popularność w okresie rewolucji francuskiej. Powrócił ponownie na początku XIX wieku, szczególnie modny był w okresie secesji[1]. Nowością były żaboty plisowane. Noszono je głównie do stroju wieczorowego (do fraka)[1]. Pod koniec XIX wieku pojawił się w strojach kobiet[2]. Żabot był modny kilkakrotnie w XX wieku[1]. W dalszym ciągu bywa elementem oficjalnych strojów nawiązujących do ubiorów historycznych.
W Polsce koronkowy żabot w męskim stroju dworskim pojawił się za panowania Stanisława Augusta, utrzymał się w ciągu XIX stulecia aż do fin de siècle'u, a następnie odrodził się w modzie młodzieżowej w latach 60. XX wieku, w okresie szczytowej popularności Beatlesów[3].
Zróżnicowany kolorystycznie żabot stanowi obecnie element polskich strojów sądowych, wizualnie określający funkcję prawną[4][5]:
- dla adwokata – kolor zielony[6],
- dla prokuratora – kolor czerwony[7],
- dla sędziego – kolor fioletowy[8][9],
- dla radcy prawnego – kolor niebieski[10],
- dla radcy i starszego radcy Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej – kolor błękitnoszary[11],
- dla sędziego Trybunału Konstytucyjnego – barwy narodowe w kolorze białym i czerwonym[12].
-
Żabot jako część ubioru Philipa Bailhache, baliwa Jersey -
Charles Pettit w osiemnastowiecznej męskiej koszuli z żabotem -
Janne Haaland Matlary we współczesnej damskiej koszuli z żabotem
.jpg)
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Sztuka świata. T. 18. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 2013, ISBN 978-83-213-4726-4.
- ↑ Kubalska-Sulkiewicz Krystyna, Bielska-Łach Monika, Manteuffel-Szarota Anna: Słownik terminologiczny sztuk pięknych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007
- ↑ Anna Sieradzka: Tysiąc lat ubiorów w Polsce. Warszawa: Arkady, 2003, s. 113, 186, 305.
- ↑ Po żabocie go poznasz – kolory w świecie prawniczym. [dostęp 2021-05-15].
- ↑ Strój prawniczy. [dostęp 2021-05-15].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 27 listopada 2000 r. w sprawie określenia stroju urzędowego adwokatów biorących udział w rozprawach sądowych (Dz.U. z 2000 r. nr 112, poz. 1183).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 4 lipca 2016 r. w sprawie określenia stroju urzędowego prokuratorów biorących udział w rozprawach sądowych (Dz.U. z 2016 r. poz. 1033).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 14 października 2011 r. w sprawie stroju urzędowego sędziów (Dz.U. z 2011 r. nr 225, poz. 1354).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 20 sierpnia 2002 r. w sprawie określenia wzoru stroju urzędowego sędziów i ławników sądów wojskowych (Dz.U. z 2002 r. nr 148, poz. 1234).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 27 listopada 2000 r. w sprawie określenia stroju urzędowego radców prawnych biorących udział w rozprawach sądowych (Dz.U. z 2000 r. nr 112, poz. 1184).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 stycznia 2017 r. w sprawie wzoru stroju urzędowego radców Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej biorących udział w rozprawach sądowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 111).
- ↑ Uchwała Zgromadzenia Ogólnego Sędziów Trybunału Konstytucyjnego z dnia 27 lipca 2017 r. w sprawie Regulaminu Trybunału Konstytucyjnego (M.P. z 2017 r. poz. 767).