French
Deutsch11 Dywizjon Artylerii Przeciwlotniczej (II RP) – Wikipedia, wolna encyklopedia
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | |
| Rozformowanie | |
| Dowódcy | |
| Pierwszy | mjr Roman Niemczyński |
| Ostatni | mjr Wiktor Bogucki |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Rodzaj sił zbrojnych | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | |
11 dywizjon artylerii przeciwlotniczej (11 daplot.) – samodzielny pododdział artylerii przeciwlotniczej Wojska Polskiego.
Organizacja
[edytuj | edytuj kod]Dywizjon został sformowany w IV kwartale 1937 w koszarach na Zajezierzu w garnizonie Dęblin. Od maja 1939 stacjonował w nowych koszarach w Stężycy[1]. 23 listopada 1937 szef Administracji Armii przydzielił uzbrojenie dla dwóch baterii półstałych – armaty przeciwlotnicze wz. 97/25 kalibru 75 mm. Później zorganizowana została trzecia bateria motorowa, uzbrojona w armaty przeciwlotnicze wz. 36 kalibru 40 mm. Dowódcą i organizatorem dywizjonu był major Roman Niemczyński. 21 grudnia 1938 na stanowisko dowódcy dywizjonu został wyznaczony major Wiktor Bogucki. Pod względem fachowego wyszkolenia i inspekcji pododdział podlegał początkowo dowódcy 11 Grupy Artylerii, później Grupy Artylerii Przeciwlotniczej, a tuż przed wybuchem wojny – dowódcy 1 Grupy Artylerii Przeciwlotniczej[2]. Żołnierze dywizjonu nosili na kurtkach munduru odznaki pamiątkowe artylerii przeciwlotniczej z wybitym numerem dywizjonu.
Mobilizacja
[edytuj | edytuj kod]Dywizjon był jednostką mobilizującą[3]. Zgodnie z uzupełnionym planem mobilizacyjnym „W” dowódca dywizjonu był odpowiedzialny za przygotowanie i przeprowadzenie mobilizacji niżej wymienionych jednostek artylerii przeciwlotniczej, wpisanych na jego tabelę mob.:
- dowództwo dyonu półstałego artylerii plot. nr 111,
- bateria półstała artylerii plot. 75 mm typ II nr 111,
- bateria półstała artylerii plot. 75 mm typ II nr 112,
- bateria półstała artylerii plot. 75 mm typ II nr 113,
- bateria półstała artylerii plot. 75 mm typ II nr 114,
- bateria motorowa artylerii plot. typ A nr 2,
- bateria motorowa artylerii plot. typ A nr 22[4].
Dywizjon nie był oddziałem gospodarczym, dlatego pod względem mobilizacji materiałowej był przydzielony do 28 pułku artylerii lekkiej[5]. Wszystkie jednostki były mobilizowane niejawnie (w alarmie), w grupie jednostek oznaczonych kolorem brązowym (podgrupa 2 – OPL)[5].
23 sierpnia 1939 zarządzona została mobilizacja całej grupy brązowej (bez podgrupy 4). Rozpoczęcie mobilizacji wyznaczono na godz. 6.00 24 sierpnia[6].
Do obrony mostów na Wiśle, węzła kolejowego i Bazy Lotniczej w Dęblinie oraz Głównej Składnicy Uzbrojenia nr 2 w Stawach została zorganizowana Grupa OPL[7] pod dowództwem podpułkownika Ireneusza Kobielskiego, w składzie:
- dowództwo dyonu półstałego artylerii plot. nr 111 – mjr art. Wiktor Bogucki,
- bateria półstała artylerii plot. 75 mm typ II nr 111 – kpt. adm. (art.) Marian Nawrocki,
- bateria półstała artylerii plot. 75 mm typ II nr 112 – por. art. Julian Kazimierz Trybalski,
- bateria półstała artylerii plot. 75 mm typ II nr 113 – ppor. art. Mirosław Grzegorz Jędrzejczak,
- bateria półstała artylerii plot. 75 mm typ II nr 114 – kpt. art. Kazimierz Franciszek Kociuba,
- bateria motorowa artylerii plot. typ A nr 2 – por. art. Alfred Adam Słociński,
- pluton artylerii plot. Bazy Lotniczej Dęblin [nr 182][8][9] – por. pil. Jerzy Antonowicz,
- kompania km plot. typ B nr 15 (mobilizowana przez 15 pp w Dęblinie) – kpt. piech. rez. Jan Kocioł,
- kompania km plot. typ B nr 16 (mobilizowana przez 15 pp w Dęblinie) – por. rez. Jerzy Pańkowski[10][11].
Żołnierze dywizjonu
[edytuj | edytuj kod]- Obsada dywizjonu 23 marca 1939[12]
- dowódca dywizjonu – mjr art. Wiktor Bogucki
- adiutant – por. art. Julian Kazimierz Trybalski
- pomocnik dowódcy ds. gospodarczych – por. art. Henryk Marczak
- oficer mobilizacyjny – por. art. Zbigniew Stanisław Piórecki
- oficer techniczny – kpt. adm. (art.) Marian Nawrocki
- dowódca plutonu łączności – ppor. art. Wojciech Stanisław Przyczynek
- dowódca 1 baterii – por. art. Alfred Adam Słociński
- dowódca plutonu – ppor. art. Włodzimierz Lisowski
- dowódca 2 baterii – kpt. art. Kazimierz Franciszek Kociuba
- dowódca 3 baterii – kpt. art. Jerzy Michał Offmański
- dowódca plutonu – ppor. art. Mirosław Grzegorz Jędrzejczak
- Żołnierze dywizjonu – ofiary zbrodni katyńskiej
| Nazwisko i imię | stopień | zawód | miejsce pracy przed mobilizacją | zamordowany |
|---|---|---|---|---|
| Syrop Fryderyk[13] | porucznik rezerwy | prawnik | bank w ? | Katyń |
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rozkazy Ministra Spraw Wojskowych L.dz. 4934/tj. z 23 września 1937 roku i L.dz. 7026/tj. z 27 października 1937.
- ↑ Do 20 maja 1938 była to 11 Grupa Artylerii. Od 22 sierpnia 1939 dywizjon był podporządkowany dowódcy 1 Grupy Artylerii Przeciwlotniczej.
- ↑ Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 366.
- ↑ Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 366, 376.
- ↑ a b Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 376.
- ↑ Zarzycki 1995 ↓, s. 218.
- ↑ Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 698, w uzupełnionym planie mob. „W” zakładano zmobilizowanie komendanta Ośrodka OPL Dęblin.
- ↑ Głowacki 1986 ↓, s. 10, 25, wg autora był to pluton półstały artylerii przeciwlotniczej 40 mm, tzw. fabryczny.
- ↑ Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 1081.
- ↑ Głowacki 1986 ↓, s. 10, 25, autor podał błędnie, że były to pododdziały typu „A”.
- ↑ Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 58, 1135.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 772.
- ↑ Księgi Cmentarne – wpis 3594.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Ludwik Głowacki: Działania wojenne na Lubelszczyźnie w roku 1939. Wyd. 2. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie, 1986. ISBN 83-222-0377-2.
- Eugeniusz Kozłowski, Wojsko Polskie 1936-1939. Próby modernizacji i rozbudowy, Wydawnictwo MON, wyd. I, Warszawa 1964
- Polska artyleria przeciwlotnicza w wojnie obronnej 1939 r. Sprawozdanie dowódcy Obrony Przeciwlotniczej Kraju, płk dypl. Włodzimierza Juliusza Ludwiga z działalności w czasie wojny, opracowanie Mieczysław Lipiński i Zbigniew Moszumański, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 2004, nr 4 (204).
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny „W” i jego ewolucja. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Adiutor”, 2010. ISBN 978-83-86100-83-5.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Piotr Zarzycki: Plan mobilizacyjny „W”. Wykaz oddziałów mobilizowanych na wypadek wojny. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1995. ISBN 83-85621-87-3.