Adam Nowotny-Lachowicki-Czechowicz – Wikipedia, wolna encyklopedia

Adam Nowotny-Lachowicki-Czechowicz

generał dywizji
Data i miejsce urodzenia	24 grudnia 1865 Krynica
Data i miejsce śmierci	20 listopada 1936 Lwów
Przebieg służby
Lata służby	1886–1923
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie
Odznaczenia

Adam Adolf Nowotny-Lachowicki-Czechowicz^[1] (ur. 24 grudnia 1865 w Krynicy, zm. 20 listopada 1936 we Lwowie) – generał dywizji Wojska Polskiego.

Urodził się 24 grudnia 1865 roku w Krynicy, w ówczesnym powiecie nowosądeckim Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie radcy wyższego sądu krajowego (radcy dworu)^[2].

Jego rodzina mieszkała m.in. w Muszynie, Wieliczce i Nowym Targu – liczne przeprowadzki spowodowane były służbowymi przeniesieniami ojca, sędziego z zawodu. Po ukończeniu edukacji (m.in. Wojskowej Akademii Technicznej w Wiedniu) wstępuje do austriackiej armii. Dosłużył się w niej stopnia generała majora w 1915 roku. Pełnił m.in. funkcję Generalnego Inspektora Trenów. Z wykształcenia artylerzysta. Dowodzi m.in. 11 pułkiem haubic we Lwowie. Bierze udział w I wojnie światowej dowodząc XXXIX Brygadą Artylerii na froncie rosyjskim i artylerią 5 Armii na froncie włoskim. W czerwcu 1917 został mianowany komendantem miasta Lwowa^[3]. Po ustąpieniu z tego stanowiska wyjechał z miasta w lipcu 1918^[4].

W listopadzie 1918 przyjęty do WP w randze generała podporucznika. Obejmuje funkcję Polskiego Pełnomocnika Wojskowego w Wiedniu. 3 czerwca 1919 roku został mianowany zastępcą dowódcy Okręgu Generalnego „Lwów” we Lwowie^[5]. 3 marca 1920 roku został mianowany zastępcą dowódcy Okręgu Generalnego „Pomorze”^[6][7]. 1 maja 1920 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu generała podporucznika, w grupie oficerów byłej armii austriacko-węgierskiej^[8]. 20 maja 1920 roku został zwolniony ze stanowiska i przeniesiony do Stacji Zbornej w Krakowie^[9]. W czasie wojny z bolszewikami pełni też funkcję oficera łącznikowego Naczelnego Dowództwa przy 6 Armii i dowodzi Grupą Operacyjną. Od 10 września 1920 roku do listopada 1921 roku był dowódcą 13 Dywizji Piechoty^[10].

3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu generała dywizji ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku i 4. lokatą w korpusie generałów^[11]. Z dniem 1 sierpnia tego roku został przeniesiony w stan nieczynny na okres jednego roku z prawem do poborów^[12]. Z dniem 31 sierpnia 1923 roku został przeniesiony w stan spoczynku z prawem noszenia munduru^[13]. Mieszkał we Lwowie. Zmarł 20 listopada 1936 roku. Został pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim.

W opinii Józefa Piłsudskiego nieprzydatny do służby w WP z powodu braku rzeczywistych kwalifikacji: człowiek chory, i zdaniem moim niezdatny zupełnie do użycia, chyba na taką czy inna komendę lokalną^[14] .

Był synem Bogumiła Fryderyka Nowotny (1835-1904)^[15] radcy wyższego sądu krajowego i radcy dworu i Zofii Nowotny (1839-1924)^[15] z domu Loegler. Miał czterech braci: Kazimierza Nowotny (1863-1924)^[15] adwokata, Bogumiła Nowotny (1871-1960)^[15] pierwszego dowódcę polskiej marynarki wojennej, Franciszka Juliusza Nowotny (1872-1924)^[15] lekarza otolaryngologa, Juliana Karola Nowotny (1876-1953)^[15] profesora prawa oraz siostrę Adolfinę Piela (1868-1968)^[15]

Był żonaty z Wandą (Adą) Schlauf. W 1920 roku został adoptowany przez baronessę Sabinę Lachowicką-Czechowicz.

• Order Odrodzenia Polski^[16]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[16]
• Krzyż Komandorski Orderu Leopolda (Austria)^[16]
• Krzyż Komandorski Orderu Korony Żelaznej (1915, Austria)^[16][17]
• Krzyż Kawalerski Orderu Franciszka Józefa (Austria)^[16]
• Krzyż Zasługi Wojskowej (Austria)^[16]
• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Albrechta (Saksonia)^[16]

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, 1934. [dostęp 2016-06-11].
• Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
• Mieczysław Cieplewicz. Generałowie polscy w opinii J. Piłsudskiego. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 1 (37), s. 316-337, 1966. Warszawa: Wojskowy Instytut Historyczny. 
• Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
• Jan Rydel: W służbie cesarza i króla: generałowie i admirałowie narodowości polskiej w siłach zbrojnych Austro-Węgier w latach 1868-1918. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2001. ISBN 83-7188-235-1.
• Piotr Stawecki: Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 83-11-08262-6.

• Polacy – dowódcy WJ w armiach zaborczych oraz ich kompetencje.
• Dowódcy Dywizji Piechoty w WP w okresie 1919–1939
• Jerzy Giza. Generałowie z Sądecczyzny rodem. „Almanach Sądecki”. Nr 2(7), s. 34–46, 1994. Nowy Sącz: Stowarzyszenie „Civitas Christiana”. [dostęp 2015-08-08].