Alaksandr Czarwiakou – Wikipedia, wolna encyklopedia

Alaksandr Czarwiakou
Аляксандр Чарвякоў
Pełne imię i nazwisko	Alaksandr Ryhorawicz Czarwiakou
Data i miejsce urodzenia	8 marca 1892 ; Dukora, gubernia mińska, Imperium Rosyjskie
Data i miejsce śmierci	16 czerwca 1937 ; Mińsk, Białoruska SRR, ZSRR
	Przewodniczący Rady Komisarzy Ludowych Białoruskiej SRR
Okres	od 1920; do 1924
Przynależność polityczna	Komunistyczna Partia Białorusi
Poprzednik	Aleksandr Miasnikian
Następca	Jazep Adamowicz
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ten artykuł od 2010-10 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Alaksandr Ryhorawicz Czarwiakou, biał. Аляксандр Рыгоравіч Чарвякоў, Aleksandr Czerwiakow (ur. 25 lutego^?/8 marca 1892 w Dukorze, zm. 16 czerwca 1937 w Mińsku) – białoruski polityk i działacz narodowy, członek KP(b)B i WKP(b), premier Białorusi w latach 1920–1924, głowa państwa (1920–1937) i sekretarz partii komunistycznej.

Życiorys

W 1915 roku ukończył instytut nauczycielski w Wilnie. W czasie I wojny światowej walczył w armii rosyjskiej. W 1917 roku został delegatem na Wszechbiałoruski Zjazd w Mińsku, od 1917 do 1918 roku reprezentował narodowe władze białoruskie w Moskwie.

Po powołaniu Lit-Biełu wszedł w jego skład jako ludowy komisarz oświaty (styczeń 1919), w 1920 roku stał na czele Komitetu Rewolucyjnego w Mińsku.

Od 1920 do 1924 roku pełnił urząd przewodniczącego Rady Komisarzy Ludowych Białoruskiej SRR oraz przewodniczył jej Centralnemu Komitetowi Wykonawczemu (de facto głowa państwa). Należał do KC KP(b)B i WKP(b).

W 1920 roku brał udział w delegacji radzieckiej negocjującej traktat pokojowy z Polską, jednak ostatecznie BSRR nie była jego stroną (zrzekła się pełnomocnictw na rzecz RFSRR). Mimo deklaracji, że nie dopuści do rozbioru Białorusi między Polskę a Rosję, nie protestował przeciwko włączeniu do II RP ziem etnicznie białoruskich.

W latach 1922–1937 zasiadał z klucza w Centralnym Komitecie Wykonawczym ZSRR (kolegialnej głowie państwa) – jako przedstawiciel Białorusi.

W latach dwudziestych i trzydziestych jako I sekretarz KP(b)B starał się prowadzić politykę białorutenizacji – za jego rządów Białoruś radziecka osiągnęła znaczy postęp w dziedzinie oświaty i kultury, która przestała być wyłącznie rosyjsko- lub polskojęzyczna.

Nie będąc w stanie zapobiec narastającym represjom wobec białoruskich działaczy narodowych i obawiając się aresztowania popełnił samobójstwo w czerwcu 1937 roku.

Białoruska Republika Ludowa (1918–1920)	Jazep Waronka (1918) Roman Skirmunt (1918) Iwan Sierada (1918) Anton Łuckiewicz (1918–1919) Wacłau Łastouski (1919–1920)
Białoruska Socjalistyczna Republika Radziecka (1920–1991)	Alaksandr Czarwiakou (1920–1924) Jazep Adamowicz (1924–1927) Mikałaj Haładzied (1927–1937) Danił Wołkowicz (1937) Apanas Kawalou (1937–1938) Kuźma Kisialou (1938–1940) Iwan Bylinski (1940–1944) Pantielejmon Ponomarienko (1944–1948) Alaksiej Klaszczou (1948–1953) Kirył Mazurau (1953–1956) Mikałaj Auchimowicz (1956–1959) Cichan Kisialou (1959–1978) Alaksandr Aksionau (1978–1983) Uładzimir Browikau (1983–1986) Michaił Kawalou (1986–1990) Wiaczasłau Kiebicz (1990–1991)
Republika Białorusi (od 1991)	Wiaczasłau Kiebicz (1991–1994) Michaił Czyhir (1994–1996) Siarhiej Linh (p.o., 1996–1997) Siarhiej Linh (1997–2000) Uładzimir Jarmoszyn (p.o., 2000) Uładzimir Jarmoszyn (2000–2001) Hienadź Nawicki (p.o., 2001) Hienadź Nawicki (2001–2003) Siarhiej Sidorski (p.o., 2003) Siarhiej Sidorski (2003–2010) Michaił Miasnikowicz (2010–2014) Andriej Kobiakow (2014–2018) Siarhiej Rumas (2018–2020) Raman Hałouczenka (od 2020)