Aleksandr Samsonow – Wikipedia, wolna encyklopedia

Aleksandr Samsonow
Александр Самсонов
Ilustracja
Gen. Samsonow
generał kawalerii generał kawalerii
Pełne imię i nazwisko

Aleksandr Wasiljewicz Samsonow

Data i miejsce urodzenia

2?/14 listopada 1859
Andrijiwka

Data i miejsce śmierci

17?/30 sierpnia 1914
Wielbark

Przebieg służby
Lata służby

1877–1914

Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego

Stanowiska

szef sztabu Warszawskiego Okręgu Wojskowego, rządcą w Turkmenistanie, d-ca II Armii

Główne wojny i bitwy

X wojna rosyjsko-turecka;
wojna rosyjsko-japońska;
I wojna światowa:

Odznaczenia
Order Świętego Aleksandra Newskiego (Imperium Rosyjskie) Cesarski i Królewski Order Orła Białego (Imperium Rosyjskie) Order św. Jerzego IV klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętej Anny I klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętej Anny II klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętej Anny III klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętej Anny IV klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętego Włodzimierza II klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętego Włodzimierza III klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętego Włodzimierza IV klasy (Imperium Rosyjskie) Cesarski i Królewski Order Świętego Stanisława I klasy (Imperium Rosyjskie) Cesarski i Królewski Order Świętego Stanisława II klasy (Imperium Rosyjskie) Cesarski i Królewski Order Świętego Stanisława III klasy (Imperium Rosyjskie) Broń Świętego Jerzego

Aleksandr Wasiljewicz Samsonow (ur. 2 lutego?/14 lutego 1859, zm. 17?/30 sierpnia 1914) – generał rosyjski, dowódca wojskowy w czasie I wojny światowej.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Mając 18 lat, zaciągnął się do armii i wziął udział w wojnie rosyjsko-tureckiej 1877–1878. Po wojnie rozpoczął edukację w akademii wojskowej w Petersburgu.

Dowodził jednostką kawalerii podczas tłumienia powstania bokserów w 1900 oraz w wojnie rosyjsko-japońskiej w latach 1904–1905. Zyskał wtedy reputację energicznego i dzielnego dowódcy. Byli jednak obserwatorzy, którzy wątpili w jego umiejętności strategiczne. Po bitwie pod Mukdenem w roku 1905 oskarżył generała Paula von Rennenkampfa o zaniechanie udzielenia mu pomocy w czasie walki. Między dowódcami doszło do rękoczynów. Po wojnie rosyjsko-japońskiej w roku 1906 Samsonow został szefem sztabu Warszawskiego Okręgu Wojskowego, a później rządcą w Turkmenistanie.

Na początku I wojny światowej Samsonow został dowódcą rosyjskiej II Armii atakującej Prusy Wschodnie. Realizując zamiar połączenia z wojskami generała Rennenkampfa, wojska Samsonowa przemieszczały się powoli w stronę południowo-zachodniej części Prus Wschodnich. Brak dobrej komunikacji, a przede wszystkim niechęć obu generałów do siebie (zarzucali sobie nawzajem niekompetencję i żywili urazy jeszcze z wojny rosyjsko-japońskiej), uniemożliwiły jednak koordynację i zniweczyły ten plan.

Wojska niemieckie, dowodzone przez przybyłych do Prus Wschodnich gen. Paula von Hindenburga i gen. Ericha Ludendorffa, związały walką siły Samsonowa. W ciągu sześciu dni walk od 22 sierpnia 1914 Rosjanie odnieśli kilka sukcesów dzięki przewadze liczebnej, jednak 29 sierpnia Niemcom udało się otoczyć siły Samsonowa w bitwie pod Tannenbergiem. Generał Samsonow próbował co prawda wyrwać się z kotła, lecz powiodło się to jedynie nieznacznej części (ok. 10 tys.) pierwotnie 150-tysięcznej armii.

W trakcie odwrotu został porzucony przez własnych oficerów sztabowych w pobliżu leśniczówki Karolinka pod Wielbarkiem w nocy z 29 na 30 sierpnia 1914 roku i popełnił samobójstwo[1]. Wycofujący się dalej oficerowie usłyszeli strzał, ale nie odnaleźli zwłok. Zostały one odnalezione przez Niemców i pogrzebane pod Wielbarkiem. Niemcy upamiętnili miejsce pochówku w tym miejscu: 53°22′00″N 20°51′45″E/53,366667 20,862500. Dzięki pomocy Międzynarodowego Czerwonego Krzyża w 1915 żona generała przeprowadziła ekshumację[2][3][4]. Samsonow był odznaczony Orderem Świętego Aleksandra Newskiego, Orderem Orła Białego, Orderem Świętego Jerzego IV klasy, Orderem Świętego Włodzimierza II, III i IV klasy, Orderem Świętej Anny wszystkich czterech klas, Orderem Świętego Stanisława I, II i III klasy.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Sławomir Ambroziak, Tajemnica generała Samsonowa. Dramat w lasach Nidzicy, Wielbarka i Szczytna, Mazurskie Stowarzyszenie Regionalne, Szczytno 2021, s. 237-361
  2. Barbara Wertheim Tuchman, Sierpniowe salwy, Maria Janina Michejda (tłum.), Andrzej Michejda (tłum.), Franciszek Ryszka, Warszawa: Bellona, 1995, s. 373-374, ISBN 83-11-08362-2, ISBN 83-07-02440-4, OCLC 750717206.
  3. E. Kułakowska, "Błędy przy pomniku", w: "Kurek Mazurski", nr 33, 20.08.2014 r., s. 16-17.
  4. S. Ambroziak, "Powrót na Ukrainę", w: Kurek Mazurski, nr 35, 03.09.2014 r., s. 18-19.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]