Aleksander Willner – Wikipedia, wolna encyklopedia

Aleksander Willner
Pełne imię i nazwisko	Aleksander Józef Willner
Data urodzenia	19 października 1895
Data i miejsce śmierci	30 maja 1956 ; Zabrze
	Prezydent Sosnowca
Okres	od 14 stycznia 1930; do 29 września 1930
Poprzednik	Kazimierz Jarża
Następca	Wincenty Kuźniak
	Prezydent Katowic
Okres	od 12 grudnia 1946; do 23 marca 1950
Poprzednik	Zenon Tomaszewski
Następca	Stefan Krużel

Aleksander Willner (ur. 19 października 1895, zm. 30 maja 1956 w Zabrzu) – polski polityk, w 1930 prezydent Sosnowca i w okresie 1946–1950 prezydent Katowic.

Życiorys

Aleksander Willner urodził się 19 października 1895 roku^[1]^[2].

14 stycznia 1930 roku został prezydentem Sosnowca. Zastąpił on na tym stanowisku Kazimierza Jarżę, który popełnił samobójstwo. Aleksander Willner pełnił swoją funkcję do 29 września tego samego roku, po czym w mieście powołano zarząd komisaryczny – pierwszym komisarycznym prezydentem Sosnowca został Wincenty Kuźniak^[3]^[4].

Po zakończeniu II wojny światowej, po siedmiu latach tułaczki wrócił do Polski z Palestyny pierwszym transportem Polaków powracających z Bliskiego Wschodu^[5].

Aleksander Willner został wybrany na prezydenta Katowic 12 grudnia 1946 roku. Zastąpił on na tym stanowisku skompromitowanego Zenona Tomaszewskiego vel Sobotę, który złożył rezygnację 31 maja 1946 roku. Negocjacje dotyczące wyboru nowego włodarza miasta okazały się długotrwałe, a w tym czasie obowiązki prezydenta pełnił w pełni popierany przez Polską Partię Robotniczą Stanisław Garwiński^[6].

W trakcie swojej prezydentury 24 kwietnia 1949 roku dokonał uroczystego otwarcia budynku szkoły tzw. „jedenastolatki” – późniejszego X Liceum Ogólnokształcącego im. I.J. Paderewskiego w Katowicach^[7], oddano do użytku przedłużoną linię tramwajową do Brynowa, a także rozpoczęto budowę Pałacu Młodzieży i pierwszego w Polsce Powszechnego Domu Towarowego^[8]. Aleksander Willner jako prezydent Katowic publikował również teksty o charakterze propagandowym na łamach Trybuny Robotniczej^[9]. Funkcję prezydenta Katowic pełnił do 23 marca 1950 roku^[10].

Pełnił on także funkcję dyrektora budowy zbiornika Goczałkowickiego^[1].

Aleksander Willner zmarł 30 maja 1956 roku w Zabrzu^[1]^[2].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Lista haseł. W – Wiś, Warszawa: Zakład Polskiego Słownika Biograficznego Instytutu Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN, 2023, s. 197 [dostęp 2024-08-10] (pol.).
↑ ^a ^b Birgit SCHMIDT's Family Tree. Aleksander Willner. gw.geneanet.org. [dostęp 2024-08-10]. (ang.).
↑ Prezydenci Sosnowca: od Sofronowa do Chęcińskiego. sosnowiec.naszemiasto.pl, 2014-12-26. [dostęp 2024-08-10]. (pol.).
↑ Prezydenci Sosnowca. wikizaglebie.pl, 2022-06-13. [dostęp 2024-08-10]. (pol.).
↑ Specjalny reportaż radiowy, „Gazeta Robotnicza” (197), Katowice, Chorzów: Wojewódzki Komitet Robotniczy, 18 lipca 1946, s. 6 [dostęp 2024-08-10] (pol.).
↑ AdamA. Dziuba AdamA., W nowych realiach politycznych (do 1947 roku), [w:] AntoniA. Barciak, EwaE. Chojecka, SylwesterS. Fertacz (red.), Katowice. Środowisko, dzieje, kultura, język i społeczeństwo, t. 1, Katowice: Muzeum Historii Katowic, 2012, s. 425, ISBN 978-83-87727-24-6 (pol.).
↑ X Liceum Ogólnokształcące im. I.J. Paderewskiego Akademickie w Katowicach: Z historii szkoły. www.xlo.pl. [dostęp 2024-08-10]. (pol.).
↑ KamilK. Nowak KamilK., PrzemysławP. Stanios PrzemysławP., Złodziej, ksiądz i dobrzy gospodarze. Włodarze Katowic w ciągu 150 lat życia miasta, „Górnoślązak” (4-5(7)), Katowice: Związek Górnośląski, 2015, s. 9, ISSN 2391-5331 [dostęp 2024-08-10] (pol.).
↑ AdamA. Dziuba AdamA., Plan trzyletni w województwie śląskim. Przygotowania do „budowy fundamentów socjalizmu”, „Komunizm: system – ludzie – dokumentacja” (11), Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, Towarzystwo Nauki i Kultury „Libra”, 2022, s. 197, ISSN 2299-890X [dostęp 2024-08-10] (pol.).
↑ PrzemysławP. Nadolski PrzemysławP., JacekJ. Siebel JacekJ., JoannaJ. Tofilska JoannaJ., Sołtysi, wójtowie, burmistrzowie, przewodniczący rad, prezydenci, [w:] AntoniA. Barciak, EwaE. Chojecka, SylwesterS. Fertacz (red.), Katowice. Środowisko, dzieje, kultura, język i społeczeństwo, t. 2, Katowice: Muzeum Historii Katowic, 2012, s. 752, ISBN 978-83-87727-29-1 (pol.).

Linki zewnętrzne

Otwarcie PDT w Katowicach z udziałem prezydenta Katowic Aleksandra Willnera. repozytorium.fn.org.pl, 1948. [dostęp 2024-08-10]. (pol.).

[LH-1] Lista haseł. W – Wiś, Warszawa: Zakład Polskiego Słownika Biograficznego Instytutu Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN, 2023, s. 197 [dostęp 2024-08-10] (pol.).

[FT-2] Birgit SCHMIDT's Family Tree. Aleksander Willner. gw.geneanet.org. [dostęp 2024-08-10]. (ang.).

[SNM20141226-3] Prezydenci Sosnowca: od Sofronowa do Chęcińskiego. sosnowiec.naszemiasto.pl, 2014-12-26. [dostęp 2024-08-10]. (pol.).

[WZ-4] Prezydenci Sosnowca. wikizaglebie.pl, 2022-06-13. [dostęp 2024-08-10]. (pol.).

[GR-5] Specjalny reportaż radiowy, „Gazeta Robotnicza” (197), Katowice, Chorzów: Wojewódzki Komitet Robotniczy, 18 lipca 1946, s. 6 [dostęp 2024-08-10] (pol.).

[6] AdamA. Dziuba AdamA., W nowych realiach politycznych (do 1947 roku), [w:] AntoniA. Barciak, EwaE. Chojecka, SylwesterS. Fertacz (red.), Katowice. Środowisko, dzieje, kultura, język i społeczeństwo, t. 1, Katowice: Muzeum Historii Katowic, 2012, s. 425, ISBN 978-83-87727-24-6 (pol.).

[XLOhist-7] X Liceum Ogólnokształcące im. I.J. Paderewskiego Akademickie w Katowicach: Z historii szkoły. www.xlo.pl. [dostęp 2024-08-10]. (pol.).

[GS20154-5-8] KamilK. Nowak KamilK., PrzemysławP. Stanios PrzemysławP., Złodziej, ksiądz i dobrzy gospodarze. Włodarze Katowic w ciągu 150 lat życia miasta, „Górnoślązak” (4-5(7)), Katowice: Związek Górnośląski, 2015, s. 9, ISSN 2391-5331 [dostęp 2024-08-10] (pol.).

[9] AdamA. Dziuba AdamA., Plan trzyletni w województwie śląskim. Przygotowania do „budowy fundamentów socjalizmu”, „Komunizm: system – ludzie – dokumentacja” (11), Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, Towarzystwo Nauki i Kultury „Libra”, 2022, s. 197, ISSN 2299-890X [dostęp 2024-08-10] (pol.).

[10] PrzemysławP. Nadolski PrzemysławP., JacekJ. Siebel JacekJ., JoannaJ. Tofilska JoannaJ., Sołtysi, wójtowie, burmistrzowie, przewodniczący rad, prezydenci, [w:] AntoniA. Barciak, EwaE. Chojecka, SylwesterS. Fertacz (red.), Katowice. Środowisko, dzieje, kultura, język i społeczeństwo, t. 2, Katowice: Muzeum Historii Katowic, 2012, s. 752, ISBN 978-83-87727-29-1 (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

Burmistrzowie Katowic (1866–1920)	Louis Diebel (1866–1870) Oswald Kerner (1871–1873) Otto Rüppel (1874–1889) August Schneider (1890–1902) Alexander Pohlmann (1903–1919)
Prezydenci Katowic (1922–1939)	Alfons Górnik (1922–1928) Adam Kocur (1928–1939)
Nadburmistrzowie Katowic (1939–1945)	Hans Tießler (1940–1945)
Prezydenci Katowic (1945–1950)	Józef Wesołowski (1945) Zenon Tomaszewski (1945–1946) Aleksander Willner (1946–1950) Stefan Krużel (1950)
Przewodniczący Prezydium MRN w Katowicach (1950–1973)	Stefan Krużel (1950–1952) Antoni Wojda (1953–1971) Paweł Podbiał (1971–1973)
Prezydenci Katowic (od 1973)	Paweł Podbiał (1973–1975) Lucjan Gajda (1975–1978) Marian Wysocki (1978–1981) Edward Mecha (1981–1984) Jerzy Świrad (1984–1989) Krystyna Nesteruk (1989–1990) Jerzy Śmiałek (1990–1994) Henryk Dziewior (1994–1998) Piotr Uszok (1998–2014) Marcin Krupa (od 2014)