French
DeutschAlojzy Bąk – Wikipedia, wolna encyklopedia
 | |
 major lekarz weterynarii | |
| Data i miejsce urodzenia | 22 grudnia 1897 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | 1916–1940 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki | |
| Stanowiska | kierownik laboratorium |
| Główne wojny i bitwy | I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
       | |
Alojzy Bąk (ur. 22 grudnia 1897 w Kobylej Górze, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – major lekarz weterynarii Wojska Polskiego, doktor, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w Kobylej Górze, w rodzinie Augustyna i Marii z Czekałów. Ukończył gimnazjum w Kępnie. W latach 1916–1918 służył w armii niemieckiej[1].
W styczniu 1919 wstąpił do 8 pułku Strzelców Wielkopolskich (późniejszy 62 pp). Mianowany podporucznikiem, objął dowództwo kompanii. Brał udział w walkach pułku na Froncie Południowym powstania wielkopolskiego, był dwukrotnie ranny. Po powstaniu został przeniesiony do 16 DP i uczestniczył w formowaniu 64 pp w Grudziądzu. Następnie walczył w wojnie polsko-bolszewickiej.
Po przejściu do rezerwy wstąpił do Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie, którą ukończył w 1927 roku. W czasie studiów działał w Korporacji Studentów Akademii Medycyny Weterynaryjnej Lutyko-Venedya.
W 1927 pozostawał w dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr II. Z dniem 31 lipca tego roku został przeniesiony w stan nieczynny na okres siedmiu miesięcy z równoczesnym przeniesieniem do kadry oficerów służby weterynaryjnej[2]. Z dniem 31 lipca 1928 został mu przedłużony okres pozostawania w stanie nieczynnym o kolejnych sześć miesięcy[3]. Z dniem 1 lutego 1929 został powołany ze stanu nieczynnego z równoczesnym przeniesieniem służbowym do Wojskowej Pracowni Weterynaryjnej w Warszawie[4][5].
W 1929 obronił pracę doktorską pt. „Przyczynek do badań nad wpływem temperatury na zjawisko aglutynacji pałeczek grupy paratyfusowej”. Na stopień majora został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1939 i 5. lokatą w korpusie oficerów weterynarii[6]. W tym czasie pełnił służbę w Centrum Wyszkolenia i Badań Weterynaryjnych w Warszawie na stanowisku kierownika laboratorium[7].
W 1939 walczył w kampanii wrześniowej. Po agresji ZSRR na Polskę w nieznanych okolicznościach dostał się do niewoli sowieckiej. Przebywał w obozie w Starobielsku[1]. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany potajemnie w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach[1], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[8]. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD, pod poz. 198[1].
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień podpułkownika[9][10][11]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[12][13][14].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 1914
- Krzyż Niepodległości (20 lipca 1932)[15]
- Krzyż Walecznych (dwukrotnie)[16]
- Srebrny Krzyż Zasługi (19 marca 1937)[17]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[1]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[1]
- Odznaka za Rany i Kontuzje z dwiema gwiazdkami[18]
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- obozy NKWD dla jeńców polskich
- ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Charkowie
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 21.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 6 sierpnia 1927 roku, s. 240.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 377.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 14 lutego 1929 roku, s. 80.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 345, 828.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 363.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 490.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 10 [dostęp 2024-10-17] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
- ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
- ↑ M.P. z 1932 r. nr 167, poz. 198 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 345.
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 97 „za zasługi w służbie wojskowej”.
- ↑ na podstawie fotografii z infoboxa
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Włodzimierz A. Gibasiewicz: Lekarze weterynarii ofiary II wojny światowej. Wyd. Bellona, Warszawa 2011, s. 86–88. ISBN 978-83-11121-64-5.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Archiwum Korporacyjne K! Lutyko-Venedya - Członkowie rzeczywiści - Alojzy Tadeusz Bąk