French
DeutschAnna Kopeć – Wikipedia, wolna encyklopedia
| Data i miejsce urodzenia | 15 czerwca 1920 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 25 marca 2018 |
| Miejsce spoczynku | Cmentarz Komunalny w Bieździedzy |
| Zawód, zajęcie | rolniczka |
| Narodowość | polska |
| Rodzice | Piotr Kulig i Emilia z d. Dziok |
| Małżeństwo | |
| Dzieci | 5 |
| Odznaczenia | |
  | |
Anna Stefania Kopeć z d. Kulig (ur. 15 czerwca 1920 w Bieździedzy, zm. 25 marca 2018 w Sowinie) – polska rolniczka, Sprawiedliwa wśród Narodów Świata, odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodziła się 15 czerwca 1920 roku w Bieździedzy na Pogórzu Strzyżowskim, jako najstarsza z siedmiorga dzieci Piotra Kuliga i Emilii z domu Dziok (ur. 1896, zm. 1970)[1].
W dniu 8 sierpnia 1938 roku, w Bieździedzy zawarła związek małżeński ze Stanisławem Kopciem (1912–1988), który brał udział w Obronie Lwowa podczas kampanii wrześniowej[2]. W 1939 r. wraz z niespełna roczną córką Jadwigą zamieszkali w Sowinie koło Kołaczyc (powiat jasielski)[3], gdzie jeszcze w trakcie okupacji niemieckiej przyszło na świat ich drugie z pięciorga dzieci. Podczas II wojny światowej Anna Kopeć wraz z mężem podjęli decyzję o pomocy[4] dziewięcioosobowej żydowskiej rodzinie swoich sąsiadów – Kruegerów[5], właścicieli sklepu w centrum wioski (od 1942 roku Abraham wraz z synem Henrym ukrywali się na strychu ich domu, pozostali członkowie rodziny często zmieniali miejsce zamieszkania)[6]. Pomoc małżeństwu Kopciom w ukrywaniu rodziny Abrahama udzielały także inne rodziny z Sowiny: Frączków, Stasiowskich i Hendzlów[7]. Pomimo wysiłku małżeństwa Kopeć: Abraham Krueger, jego żona Helena i ich syn Henry zostali zamordowani w 1945 roku[3]. Córki Kruegerów przeżyły wojnę i wyemigrowały do Stanów Zjednoczonych[8]. Wraz z mężem trudniła się rolnictwem[9].
Zmarła 25 marca 2018 roku w swoim domu, w wieku 98 lat. Uroczystości pogrzebowe odbyły się 27 marca. Rozpoczęła je msza święta w kościele Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Sowinie[10]. Spoczęła na Cmentarzu Komunalnym w Bieździedzy (nr grobu 558)[11].
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]14 listopada 2002 Anna i Stanisław Kopeć zostali desygnowani do uhonorowania medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata przyznanym przez Instytut Jad Waszem w Jerozolimie[12][13]. Uroczystej dekoracji dokonał w 2003 roku prof. Szewach Weiss, ówczesny ambasador Izraela w Polsce[2][14]. Również w Izraelu na terenie tegoż Instytutu zostało zasadzone drzewo upamiętniające rodzinę Kopciów[15]. Dnia 28 września 2017 prezydent RP Andrzej Duda odznaczył ją „za bohaterską postawę i niezwykłą odwagę w ratowaniu życia Żydom podczas II wojny światowej oraz za wybitne zasługi w obronie godności, człowieczeństwa i praw ludzkich”[16][17] – Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski[18]. Odznaczenie z rąk wojewody podkarpackiego Ewy Leniart odebrała 13 lutego 2018 w Rzeszowie[19] jej córka – Teresa Frączek[20].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Krueger z Sowiny (woj. podkarpackie). genealodzy.pl. [dostęp 2018-03-28].
- ↑ a b Historia pomocy – Rodzina Kopciów [online], sprawiedliwi.org.pl [dostęp 2018-03-28] (pol.).
- ↑ a b Groziła im śmierć, ale nigdy nie odmówili pomocy [online], www.jaslo4u.pl [dostęp 2018-03-28].
- ↑ Kopeć Anna – Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej [online], muzeumulmow.pl [dostęp 2018-03-28] (pol.).
- ↑ Marzena Miśkiewicz: Podarowali życie. twojejaslo.pl. [dostęp 2018-03-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-03-28)]. (pol.).
- ↑ The Righteous Among The Nations [online], db.yadvashem.org [dostęp 2018-03-28].
- ↑ The New York Times - wspomina czas holokaustu w Polsce- historia z Sowiny [online], www.kolaczyce.pl [dostęp 2018-04-05] (pol.).
- ↑ Grupa Wirtualna Polska, Anna Kopeć, „historiasowiny.bloog.pl” [dostęp 2018-03-28] [zarchiwizowane z adresu 2018-03-28] (pol.).
- ↑ Marzena Miśkiewicz, Podarowali życie [online], twojejaslo.pl [dostęp 2018-03-28] [zarchiwizowane z adresu 2018-03-28] (pol.).
- ↑ Ostatnie pożegnanie Anny Kopeć z Sowiny [online], www.jaslo4u.pl [dostęp 2018-03-28].
- ↑ GROBONET 2.5 – wyszukiwarka osób pochowanych – Cmentarze Komunalne [online], kolaczyce.artlookgallery.com [dostęp 2018-03-30] (pol.).
- ↑ Lista Jad Waszem [online], sprawiedliwi.org.pl [dostęp 2018-03-28] (pol.).
- ↑ Muzeum Polaków Ratujących Żydów/ Museum of Poles Saving Jews [online], www.facebook.com [dostęp 2018-03-28] (pol.).
- ↑ Parafia pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Sowinie – Gmina Kołaczyce [online], www.kolaczyce.pl [dostęp 2018-03-28] (pol.).
- ↑ G. Musiał, „Wspólna historia Polaków i Żydów z Sowiny na Podkarpaciu” wywiad z Anną Kopeć – VIII edycja konkursu Kamienie Pamięci – „Życie za życie”, 16 listopada 2016.
- ↑ Prezydent.pl, Prezydent: 17 marca narodowym dniem pamięci Polaków ratujących Żydów [online], www.prezydent.pl [dostęp 2018-03-28] (pol.).
- ↑ M.P. z 2017 r. poz. 1106
- ↑ MONITOR POLSKI [online], webcache.googleusercontent.com [dostęp 2018-03-28].
- ↑ Prestiżowe wyróżnienie dla Oddziału Udarowego Kliniki Neurologii [online], rzeszow.tvp.pl [dostęp 2018-03-28].
- ↑ Anna Kopeć odznaczona za niezwykłą odwagę w ratowaniu Żydów. jaslo4u.pl. [dostęp 2018-03-28].