Apatyt – Wikipedia, wolna encyklopedia

Apatyt
Ilustracja
Właściwości chemiczne i fizyczne
Skład chemiczny

Ca5[(F,Cl,OH)(PO4)3][1]:

Twardość w skali Mohsa

5

Przełam

nierówny, muszlowy

Łupliwość

wyraźna

Układ krystalograficzny

układ heksagonalny

Gęstość minerału

3,16–3,23 g/cm³

Właściwości optyczne
Barwa

bezbarwny[1], różnobarwny lub przezroczysty[1]

Rysa

biała

Apatyt (gr. apato = „oszukiwać, zwodzić, łudzić”, gdyż często bywa mylony z innymi minerałami) – minerał z gromady fosforanów. Należy do minerałów szeroko rozpowszechnionych występujących we wszystkich typach skał.

Charakterystyka

[edytuj | edytuj kod]

Właściwości

[edytuj | edytuj kod]

Tworzy kryształy sześcioboczne, o pokroju słupkowym, igiełkowym lub tabliczkowym. Często występuje w formie skupień zbitych, ziarnistych, nerkowatych. Jest kruchy, przezroczysty, wykazuje fluorescencję o bardzo różnych barwach. Jest izostrukturalny z mimetezytem, piromorfitem, wanadynitem.

Stosunkowo twardy, daje się zarysować szkłem, stalą zwykłą oraz stalą narzędziową.

Występowanie

[edytuj | edytuj kod]

Krystaliczny apatyt występuje prawie we wszystkich skałach magmowych. Duże koncentracje apatytu znajdują się w pewnych partiach rud magnetytowych. Apatyt jest częstym składnikiem pegmatytów. Najładniejsze okazy spotykane są w druzach jako szczotki krystaliczne oraz w pustkach skał wulkanicznych. Szczególnie duże okazy występują w Kanadzie (do 70 cm długości) i USA (do 25 cm). Największy oszlifowany apatyt ma masę 147 kg (pochodzi z Kenii, jest żółtozielony).

Miejsca występowania:

  • Na świecie: Niemcy, Szwajcaria, Meksyk, Kanada, Brazylia, Birma, Sri Lanka, Boliwia, Algieria, Kenia, Tanzania, Republika Południowej Afryki, Hiszpania, Finlandia, Portugalia, Rosja (Półwysep Kolski).

Zastosowanie

[edytuj | edytuj kod]
  • źródło otrzymywania fosforu (do produkcji nawozów sztucznych, zapałek, produkcji kwasu fosforowego)[1]
  • czyste i ładnie zabarwione kryształy stosowane są w jubilerstwie (nadaje się im szlif fasetkowy i kaboszonowy)
  • główny nieorganiczny składnik tkanek zębowych (szkliwa, zębiny i cementu) oraz kości.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d Podręczny słownik chemiczny, Romuald Hassa (red.), Janusz Mrzigod (red.), Janusz Nowakowski (red.), Katowice: Videograf II, 2004, s. 39, ISBN 83-7183-240-0.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Michał Sachanbiński: Vademecum zbieracza kamieni szlachetnych i ozdobnych. Warszawa: Wydawnictwo Geologiczne, 1984. ISBN 83-220-0199-1.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]