Arion – Wikipedia, wolna encyklopedia

Arion na hippokampie w artystycznej wizji Williama Bouguereau (1855)

Arion (stgr. Ἀρίων) – wpół mityczna postać greckiego poety i muzyka, uważanego za syna Posejdona i nimfy Onei[1].

Urodzony w Metymnie na Lesbos, tworzył ok. 625 p.n.e. na dworze tyrana Koryntu Periandra, a następnie na Sycylii i w południowej Italii[2]. Nazwany przez Herodota najlepszym śpiewakiem na świecie, swą sławę zyskał jako wykonawca pieśni (własnych i cudzych) przy wtórze kitary; nie zachowały się żadne jego utwory[3], przypisywano mu jedynie ocalały fragment hymnu ku czci Posejdona[2].

Uważany był za twórcę artystycznego układu dytyrambu, zapożyczonego z pieśni ludowej chóralnego utworu ku czci Dionizosa[4]. Innowację stanowiło występowanie chóru w kręgu oraz wprowadzenie tematycznego zakresu pieśni, co wywarło wpływ na powstanie greckiej tragedii scenicznej[3].

Jego niezwykłe ocalenie z rąk piratów znane jest z przekazu Herodota i Owidiusza[4]. Zgodnie z tym miał udać się na Sycylię dla uczestniczenia w zakończonym dla niego zwycięsko konkursie[1]. Kiedy ze zgromadzonym majątkiem i nagrodami powracał z Tarentu do Koryntu, statek jego został napadnięty przez piratów. Arion, który ratując się skoczył w morskie fale, w sposób cudowny został ocalony przez delfiny, które upodobały sobie jego śpiew. Herodot przytacza odmienną wersję tego wydarzenia – napadnięcia artysty przez załogę jego podróżnego statku, z zamiarem zamordowania go i ograbienia (Dzieje I, 24)[5].

Jest prawdopodobne, że legendę oparto na zaobserwowanym zjawisku wyjątkowego zainteresowania tych morskich stworzeń pływającymi rozbitkami[3]. Instrument muzyka wraz z ocalającym go delfinem zostali przemienieni w konstelację gwiezdną Liry[2].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Lucyna Stankiewicz: Ilustrowany słownik mitologii greckiej i rzymskiej. Wrocław: Ossolineum, 2008, s. 53-54, ISBN 978-83-04-04768-6.
  2. a b c Słownik mitów Greków i Rzymian. Warszawa: Warszawski Dom Wydawniczy, 1995, s. 27-28, ISBN 83-7140-108-6.
  3. a b c David Sacks: Encyklopedia świata starożytnych Greków. Warszawa: Książka i Wiedza, 2001, s. 56, ISBN 83-05-13169-6.
  4. a b Mała encyklopedia kultury antycznej A–Z (red. Z. Piszczek). Warszawa: PWN, 1983, s. 75, ISBN 83-010-3529-3.
  5. Pierre Grimal: Słownik mitologii greckiej i rzymskiej. Wrocław: Ossolineum, 1990, s. 41-41, ISBN 83-04-01069-0.