BN-600 – Wikipedia, wolna encyklopedia

Blok nr 3 EJ Biełojarsk z reaktorem BN-600

BN-600radziecki powielający reaktor jądrowy chłodzony ciekłym metalem o mocy elektrycznej 600 MW o charakterze badawczym; jedyny na świecie reaktor prędki wytwarzający długoterminowo energię elektryczną na skalę przemysłową[1]; następca reaktora BN-350 i poprzednik reaktora BN-800. Stanowi blok nr 3 rosyjskiej elektrowni jądrowej Biełojarsk. Zaprojektowany przez OKBM Afrikantow[1].

Budowa bloku nr 3 rozpoczęła się 1 stycznia 1969 roku. Reaktor osiągnął stan krytyczny 26 lutego 1980 a do sieci elektroenergetycznej ZSRR włączono go 4 sierpnia tego samego roku[2].

Reaktor przeszedł szereg prac modernizacyjnych, dzięki czemu 7 kwietnia 2010 roku rosyjski nadzór jądrowy (Rostekhnadzor) wydał licencję na pracę reaktora do 31 marca 2020 roku[3].

Do 2012 roku włącznie reaktor przepracował łącznie 233 631 godzin, generując 124 988,07 GWh energii elektrycznej. Łączna kolektywna dawka promieniowania wyniosła przez 32 lata 20,86 osobo-Siwertów. Przez ten czas do atmosfery wyemitowano substancje o łącznej aktywności 40 581 kiurów (większość w pierwszych 7 latach pracy). Był wyłączany nieplanowo (SCRAM) 23 razy, w tym 20 razy w ciągu pierwszych 5 lat pracy. Pozostałe nieplanowe wyłączenia miały miejsce w latach 1990, 1999 i 2000.[3]

Reaktor miał charakter badawczy w pierwszych kilku latach pracy obciążony był szeregiem niedoskonałości, które z czasem wyeliminowano, takie jak[3]:

  • wycieki sodu z obiegu pierwotnego i wtórnego (brak wycieków od 1993)
  • reakcje sód-woda w generatorach pary (nie wystąpiły od 1991)
  • wyłączenia pomp sodu z powodu uszkodzeń przekładni silnika i wibracji (rozwiązane w latach 80. XX wieku)
  • uszkodzenia koszulek paliwa standardowego (nie wystąpiły od 1999)
  • wyłączenia generatorów z powodu powstawania wodoru (rozwiązane w latach 90. XX wieku)

W reaktorze przebadano, między innymi, parametry pracy i zachowanie się ok. 500 różnych elementów paliwowych i 72 generatorów pary[3].

Pręt paliwowy reaktora BN-600.

Podstawowe dane i parametry pracy[3][4]:

  • Obieg pierwotny: typu basenowego
  • Paliwo: ditlenek uranu
  • Chłodziwo: ciekły sód
  • Moc elektryczna netto/brutto: 560 MW / 600 MW (obecnie: 610 MW; maksymalna osiągnięta wartość: 625 MW)
  • Moc termiczna: 1470 MW
  • Maks. strumień neutronów: 6,5 × 1015 n/cm²s
  • Pętle chłodzenia: 3
  • Generatory pary: jednoprzebiegowe
  • Temp. chłodziwa na wlocie/wylocie rdzenia: 377 °C/550 °C
  • Temp. chłodziwa na wlocie/wylocie generatorów pary: 518 °C/328 °C
  • Temp. pary wodnej na wlocie/wylocie generatorów pary: 241 °C/507 °C

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Fast Neutron Reactors. OKBM Afrikantow. [dostęp 2020-10-05]. (ang.).
  2. World Nucelar Association – Beloyarsk-3. [dostęp 2011-04-19]. (ang.).
  3. a b c d e O.A. Potapov: Operating experience from the BN-600 sodium fast reactor. IAEA. [dostęp 2019-03-10]. (ang.).
  4. Y. Аshurko: Status of the activities on SFR in Russia. Prospects of international collaboration on Monju. 2013-04. (ang.).