Bad Ems – Wikipedia, wolna encyklopedia
Widok na Bad Ems ze wzgórza Concordia | |||||
| |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Kraj związkowy | |||||
Powiat | |||||
Prawa miejskie | 1324 | ||||
Powierzchnia | 15,36 km² | ||||
Wysokość | 82 m n.p.m. | ||||
Populacja (31 grudnia 2018) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
Nr kierunkowy | 02603 | ||||
Kod pocztowy | 56130 | ||||
Tablice rejestracyjne | EMS, DIZ, GOH | ||||
Położenie na mapie Nadrenii-Palatynatu | |||||
Położenie na mapie Niemiec | |||||
50°20′N 7°43′E/50,333333 7,716667 | |||||
Strona internetowa |
Bad Ems (do 1913 Ems) – powiatowe miasto uzdrowiskowe w Niemczech, w kraju związkowym Nadrenia-Palatynat, siedziba powiatu Rhein-Lahn oraz gminy związkowej Bad Ems-Nassau. Do 31 grudnia 2018 siedziba gminy związkowej Bad Ems[1]. Leży ok. 10 km na wschód od Koblencji i ok. 100 km na północny zachód od Frankfurtu nad Menem. W mieście znajduje się siedziba Krajowego Urzędu Statystycznego Nadrenii-Palatynatu (Statistisches Landesamt Rheinland-Pfalz).
Gospodarka
[edytuj | edytuj kod]W mieście rozwinął się przemysł włókienniczy oraz spożywczy[2].
Geografia
[edytuj | edytuj kod]Miasto leży nad rzeką Lahn, naturalną granicą pomiędzy pasmami górskimi Westerwald i Taunus należącymi do Reńskich Gór Łupkowych. Miasto i gmina związkowa leżą na terenie Parku Natury Nassau.
Klimat
[edytuj | edytuj kod]Suma rocznych opadów wynosi 798 mm (dla porównania w 63% stacji pomiarowych w Niemczech odnotowuje się mniejsze opady). Najbardziej suchym miesiącem jest luty, a najwięcej opadów przypada na czerwiec.
Historia
[edytuj | edytuj kod]W czasach Imperium rzymskiego na terenie dzisiejszego Bad Ems wybudowano warowny obóz jako część umocnień granicznych (tzw. Limes Górnogermańsko-Retycki). Z warowni niewiele zostało, jednak ślady obecności Rzymian można znaleźć w okolicznych lasach. Pierwsze udokumentowane wzmianki o wsi Ems pochodzą z 880, a nadanie praw miejskich miało miejsce w 1324, wtedy to w Bad Ems zaczęły powstawać uzdrowiska. W XVII i XVIII wieku Bad Ems było jednym z najbardziej znanych kurortów w Niemczech. Miasto było u szczytu w XIX wieku, kiedy do gości miejscowości należeli cesarz Wilhelm I, car Mikołaj I, car Aleksander II, Richard Wagner, Fiodor Dostojewski czy Wasilij Wierieszczagin.
W 1870 z miasta Wilhelm I wysłał do Bismarcka depeszę, znaną później jako depesza emska. Zmieniona przez Bismarcka treść, opublikowana w prasie, przyczyniła się do wybuchu wojny francusko-pruskiej, w wyniku której powstało Cesarstwo Niemieckie.
W 1876 car Aleksander II w Domu „Cztery Wieże” (niem. Haus „Vier Türme”) wydał ukaz emski, zabraniający używania języka ukraińskiego.
Polonika
[edytuj | edytuj kod]W Bad Ems w 1832 zmarła Stefania Radziwiłłówna, dziedziczka ogromnego majątku Radziwiłłów tzw. „schedy wittgensteinowskiej”.
Polityka
[edytuj | edytuj kod]Gmina związkowa Bad Ems liczy 16 670 mieszkańców (2009) i składa się z miasta Bad Ems oraz z miejscowości na prawach gmin: Arzbach, Becheln, Dausenau, Fachbach, Frücht, Kemmenau, Miellen i Nievern.
Miasto jest siedzibą Krajowego Urzędu Statystycznego Nadrenii-Palatynatu (Statistisches Landesamt Rheinland-Pfalz), Sztabu Kryzysowego Okręgu Rhein-Lahn.
Bad Ems jest rodzinnym miastem posła Bundestagu Josefa Winklera (Związek 90/Zieloni).
Rada miejska
[edytuj | edytuj kod]Rada miejska w Bad Ems składa się z 24 radnych, wybranych w wyborach samorządowych 27 września 2009 oraz burmistrza – przewodniczącego rady. Wcześniejsze wybory z 7 czerwca 2009 zostały przez Komisję Wyborczą Landu Nadrenia-Palatynat uznane za nieważne z powodu możliwego fałszerstwa przy głosowaniu korespondencyjnym.
Podział mandatów w radzie miejskiej[3]:
SPD | CDU | FDP | Zieloni | FWG | Razem | |
2009 | 8 | 7 | 1 | 2 | 6 | 24 mandaty |
2004 | 6 | 12 | 1 | 2 | 3 | 24 mandaty |
Religia
[edytuj | edytuj kod]- Rzymsko-Katolicka Parafia pw. św. Marcina (St. Martin)
- Parafia Ewangelicka
- Cerkiew św. Aleksandry, Rosyjski Kościół Prawosławny
Transport
[edytuj | edytuj kod]Transport drogowy
[edytuj | edytuj kod]Przechodząca przez miasto droga B260, zwana szlakiem zdrojowym (niem. Bäderstraße), biegnie wzdłuż rzeki Lahn od ujścia do Renu w Lahnstein, aż do Nassau i dalej do Wiesbaden. Od listopada 2006 tunel Malbergtunnel o długości 1,6 km przejął ruch na odcinku Fachbach/Bad Ems odciążając centrum miasta. Do Bad Ems dojechać można również autostradą A3 (zjazd Montabaur) lub A61 (zjazd Koblenz/Waldesch).
Transport kolejowy
[edytuj | edytuj kod]Bad Ems leży na szlaku kolejowym 625 (Koblencja – Wetzlar) (tzw. Lahntalbahn). Pasażerów obsługują stacje Bad Ems z najmniejszą halą peronową w Niemczech oraz Bad Ems West. Miasto posiada połączenia regionalne w kierunku Koblencji czy Limburga nad Lahn, skąd można się przesiąść w pociągi dalekobieżne.
Na terenie uzdrowiska funkcjonuje kolej linowo-torowa Kurwaldbahn[4]. Drugą, podobną, ale nieczynną linią jest Malbergbahn[5].
Transport wodny
[edytuj | edytuj kod]Miasto leży między 123. (kemping Bad Ems) a 127. km (śluza) rzeki Lahn. Posiada wiele miejsc do przycumowania, dźwig, stacje benzynową, marinę.
Turystyka
[edytuj | edytuj kod]Miasto położone nad rzeką Lahn z dużym założeniem parkowym wzdłuż wschodniego brzegu z promenadą. Posiada klasyczny hotel w starym stylu - Grand Hotel i piękny dom zdrojowy z najstarszym kasynem gry w Niemczech. Wiele starych budynków starannie odnowionych. Atrakcją turystyczną jest przejazd kolejką linowo-kołową (Kurwaldbahn) na wzgórze Bismarcka. Dużą atrakcją są termy (Emser Therme)[6]. Przez położenie nad rzeką Lahn umożliwia uprawianie sportów wodnych (kajaki, kanu, łodzie motorowe). Wzdłuż rzeki biegnie trasa rowerowa (Lahn-Radweg) o całkowitej długości 245 km, która w kierunku Koblencji kończy się wraz z ujściem Lahn do Renu.
Współpraca
[edytuj | edytuj kod]Miejscowości partnerskie[7]:
- Blankenfelde-Mahlow, Brandenburgia
- Cosne-Cours-sur-Loire, Francja
- Droitwich Spa, Wielka Brytania
- Lubin, Polska
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Galeria
[edytuj | edytuj kod]- Bad Ems - dom zdrojowy od strony południowo-zachodniej
- Bad Ems - oświetlenie sufitowe sali w domu zdrojowym
- Bad Ems - dom zdrojowy - sala marmurowa
- Bad Ems - widok na kasyno od strony północnej
- Bad Ems - Grand Hotel
- Bad Ems - wieża ciśnień (1907)
- Bad Ems - cerkiew ortodoksyjna (1876)
- Bad Ems - promenada z popiersiem cara Aleksandra II
- Tablica pamiątkowa na budynku „Vier Türme" w Bad Ems, w którym Aleksander II Romanow podpisał ukaz emski
- Bad Ems - promenada z pomnikiem Wilhelma I
- Bad Ems - Inhalatorium Heyersa
- Bad Ems - stary ratusz (1823) - od strony wschodniej
- Bad Ems - stary ratusz (1823) - od strony południowej z kurantami
- Bad Ems - Ulica Römer-Str.
- Bad Ems - Kurwaldbahn - kolejka linowo-kołowa na wzgórze Bismarcka (Bismarckhöhe)
- Bad Ems - budynek kąpieliska termalnego
- Bad Ems - kąpielisko termalne
- Bad Ems - Malbergtunnel
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Utworzenie gminy związkowej Bad Ems-Nassau
- ↑ Bad Ems, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-06-26] .
- ↑ Der Landeswahlleiter Rheinland-Pfalz: Kommunalwahl 2009, Endgültiges Ergebnis.
- ↑ Kurwaldbahn [online], www.daslahntal.de [dostęp 2021-01-26] .
- ↑ Malbergbahn [online], www.bergbahngeschichte.de [dostęp 2021-01-26] .
- ↑ Emser Therme.. www.emser-therme.de. [dostęp 2022-09-14].
- ↑ Współpraca.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Statistisches Landesamt Rheinland-Pfalz, Bad Ems