Batuta – Wikipedia, wolna encyklopedia

Witold Lutosławski dyrygujący batutą

Batuta (z włoskiego „uderzenie”, „takt) – cienka, wydłużona pałeczka używana przez dyrygenta w celu precyzyjniejszego, wyraźniejszego i sugestywniejszego wyrażania tempa, metrum i dynamiki utworu.

Ma długość od 25 do 50 cm.[1] Może być wykonana z drewna, bambusa, włókna szklanego, włókna węglowego lub innych lekkich materiałów; często zakończona korkowym lub drewnianym uchwytem w kształcie kulki lub innej, mniej lub bardziej wydłużonej elipsoidy. Pierwotnie - w naturalnej barwie drewna, jednak współcześnie zazwyczaj spotyka się batuty w kolorze białym, który kontrastuje z otoczeniem i jest łatwo zauważalny przez muzyków orkiestry - jest to szczególnie istotne podczas dyrygowania w kanale orkiestrowym, gdzie do ruchów dyrygenta odnoszą się orkiestranci, a także wokaliści na scenie.[2]

W dzisiejszym kształcie została wprowadzona przez Louisa Spohra ok. 1810, jej użycie upowszechnił Felix Mendelssohn-Bartholdy[3]. Wcześniej do utrzymania zespołu w tempie używany był rodzaj laski uderzanej o podłogę lub zwitek nut.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Najczęściej spotykana długość batuty mieści się w granicy 25–35 cm.
  2. Gustav Meier (red.), The score, the orchestra, and the conductor, Oxford New York: Oxford University Press, 2009, ISBN 978-0-19-532636-9 [dostęp 2024-12-06].
  3. Bartłomiej Kaczorowski, Sławomir Żurawski, Muzyka : kompozytorzy i wykonawcy, prądy i kierunki, dzieła, Warszawa: Wydawn. Naukowe PWN, 2007, s. 466, ISBN 978-83-01-15229-1, OCLC 237083654 [dostęp 2020-02-06].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Gwizdalanka Danuta, Historia Muzyki, t. 2
  • Chomiński Józef, Historia Muzyki, t. 1, 2
  • Jaworski Lucjan, Podstawy techniki dyrygowania

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]