Beneluks – Wikipedia, wolna encyklopedia

Beneluks
Benelux Unie (nid.)
Union Benelux (fr.)
Logotyp / flaga
Mapa
     kraje Beneluksu
Język roboczy

niderlandzki, francuski

Siedziba

Bruksela

Członkowie

Belgia
Holandia
Luksemburg

Utworzenie

1944

Strona internetowa
Podział administracyjny państw Beneluksu
Mapa zasięgu poszczególnych języków i dialektów na terenie Beneluksu

Beneluks[1][2][3][4], Benelux[5][6] – region w Europie Zachodniej składający się z trzech sąsiadujących ze sobą monarchii: Belgii, Holandii i Luksemburga. Słowo Benelux to skrót powstały z połączenia pierwszych sylab nazw tych państw (francuska/niderlandzka, w nawiasach polska nazwa): Belgique/België (Belgia), Nederland (Holandia), Luxembourg/Luxemburg (Luksemburg).

Pierwotnie określenie Benelux oznaczało jedynie unię celną wspomnianych państw.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Unia gospodarcza i monetarna łącząca Belgię i Luksemburg (Beluks) została pierwotnie powołana w 1921[7]. W 1943 przez rządy Belgii, Holandii i Luksemburga na uchodźstwie, przebywające w tym czasie w Londynie, została zawarta umowa monetarna[7]. Traktat ustanawiający unię celną został podpisany 5 września 1944 i wszedł w życie w 1948[7]. Przestał obowiązywać w 1960, kiedy to unia celna została zastąpiona Unią Ekonomiczną Beneluksu.

Powołanie tej organizacji przyczyniło się do powstania w późniejszym czasie Unii Europejskiej, której założycielami były właśnie kraje Beneluksu, a także RFN, Francja i Włochy.

W 1955 została utworzona Międzyparlamentarna Rada Konsultacyjna Beneluksu[a], nazwana potem nieoficjalnie parlamentem Beneluksu. Zgromadzenie składa się z 21 członków parlamentu holenderskiego, 21 członków parlamentów narodowego i regionalnego Belgii i 7 członków parlamentu luksemburskiego.

Traktat powołujący Unię Ekonomiczną Beneluksu (nid. Benelux Economische Unie, fr. Union Économique Benelux) został podpisany w 1958, a wszedł w życie w 1960. Jego celem było umożliwienie wolnego przepływu pracowników, kapitału, usług i dóbr w regionie. W 1970 zniesiono kontrolę na wewnętrznych granicach Beneluksu[5].

17 czerwca 2008 podpisano w Hadze nowy traktat, zastępujący poprzedni, który miał wygasnąć w 2010. Na mocy nowego traktatu organizacja zmieniła nazwę na Unię Beneluksu (nid. Benelux Unie, fr. Union Benelux). Organami Unii Beneluksu są:

  • Komitet Ministrów – najwyższy organ w strukturze
  • Rada Beneluksu – główny organ wykonawczy
  • Międzyparlamentarna Rada Konsultacyjna Beneluksu (zwana także parlamentem Beneluksu)
  • Trybunał Sprawiedliwości Beneluksu
  • Sekretariat Generalny Beneluksu

Główna siedziba (sekretariat) organizacji znajduje się w Brukseli. Ostatnią instytucją wspomnianą w traktacie, niestanowiącą jednak części struktury Unii, jest Urząd Własności Intelektualnej Beneluksu.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]
  1. inaczej Międzyparlamentarna Rada Doradcza Beneluksu (nid. Raadgevende Interparlementaire Beneluxraad, fr. Conseil interparlementaire consultatif de Benelux)

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Beneluks. Wielki słownik ortograficzny PWN. [dostęp 2018-12-31].
  2. Andrzej Markowski (red.): Ortograficzny słownik języka polskiego. Warszawa: Wilga, 2000, s. 67.
  3. Izabela Michna: Generalizacja nazw geograficznych na mapach atlasowych. „Polski Przegląd Kartograficzny”, t. 40, 2008, nr 1, s. 28–45. [dostęp 2018-12-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-07-02)].
  4. Beneluks (Belgia, Holandia, Luksemburg). Mapa samochodowo-krajoznawcza. Polskie Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych. s. 93. [dostęp 2018-12-31].
  5. a b Benelux, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2018-12-30].
  6. Benelux, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2018-12-30].
  7. a b c Beneluks. zapytaj.onet.pl/encyklopedia. [dostęp 2018-12-31].

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]