Bernard Baruch – Wikipedia, wolna encyklopedia

Bernard Baruch
Data i miejsce urodzenia	19 sierpnia 1870 ; Camden
Data i miejsce śmierci	20 czerwca 1965 ; Nowy Jork
	Przewodniczący Rady Przemysłu Wojennego USA
Okres	od 4 marca 1918; do 30 listopada 1918
Poprzednik	Frank Scott
Następca	Rada zakończyła prace
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Bernard Mannes Baruch (ur. 19 sierpnia 1870 w Camden w stanie Karolina Południowa, zm. 20 czerwca 1965 w Nowym Jorku) – amerykański finansista, spekulant giełdowy, przewodniczący Rady Przemysłu Wojennego USA (1918), doradca administracji prezydentów Wilsona, Hardinga, Hoovera, Roosevelta, Trumana i Winstona Churchilla, autor planu międzynarodowej kontroli energii atomowej – tzw. Planu Barucha oraz filantrop.

Życiorys

Bernard Mannes Baruch urodził się 19 sierpnia 1870 roku w Camden w stanie Karolina Południowa^[1], jako drugi z czterech synów Belle i Simona Baruchów^[2]. Simon Baruch (1840–1921) był lekarzem, który podczas wojny secesyjnej służył jako chirurg polowy w Armii Stanów Skonfederowanych^[2]. W 1880 roku jego rodzina przeniosła się do Nowego Jorku, gdzie jego ojciec założył praktykę lekarską^[1].

Baruch uczęszczał do szkół publicznych w Nowym Jorku i w 1889 roku ukończył City College of New York^[1]^[2]^[3]. W 1891 roku podjął pracę na Wall Street w firmie brokerskiej A.A. Housman & Company^[1]^[4], szybko odnosząc sukces jako inwestor^[1] – w 1896 roku został młodszym partnerem w firmie^[4]. W 1897 roku ożenił się z Annie Griffen, z którą miał troje dzieci^[2]^[4]. W 1903 roku kupił miejsce na New York Stock Exchange i otworzył własną firmę brokerską^[1]. Zajął się spekulacjami na rynkach siarczanu miedzi, złota, gumy, wolframu i cynku^[5]. Został milionerem przed ukończeniem 30. roku życia^[2]. W 1905 roku zakupił posiadłość Hobcaw Barony w Karolinie Południowej, gdzie podejmował polityków^[5].

Był członkiem Partii Demokratycznej^[2]. Wspierał Woodrowa Wilsona (1856–1924), z którym się przyjaźnił, m.in. poprzez finansowanie jego kampanii prezydenckiej^[1]^[5].

Podczas trwającej w Europie wojny, w 1915 roku zaangażował się w ruch przygotowań Stanów Zjednoczonych do wojny^[1]. Prezydent Wilson mianował go członkiem Komisji Doradczej Rady Obrony Narodowej (ang. Council of National Defense, CND)^[2]. Po nominacji Baruch zlikwidował wszystkie swoja aktywa, sprzedał swoje miejsce w New York Stock Exchange i zakupił Liberty Bonds za wielomilionową kwotę^[2].

28 lipca 1917 roku Rada Obrony Narodowej utworzyła za zgodą prezydenta Radę Przemysłu Wojennego USA^[6], a Baruch został jej członkiem^[1]. Rada początkowo doradzała gabinetowi prezydenta i, podobnie jak Rada Obrony Narodowej, nie miała uprawnień administracyjnych^[7]. Współpracowała z amerykańską Izbą Handlową i 267 komisjami przemysłu^[7]. 4 marca 1918 roku prezydent Wilson przeprowadził reorganizację Rady, którą uniezależnił od Rady Obrony Narodowej, przekształcając ją w samodzielną agencję podlegającą bezpośrednio prezydentowi^[6]^[7]. Przewodnictwo agencji zaproponował Bernardowi Baruchowi^[6]. Agencja otrzymała również szereg nowych funkcji i uprawnień, m.in. ustanawiania priorytetów dla produkcji przemysłowej, tworzenie nowych obiektów i przekształcanie istniejących zgodnie z potrzebami, doradzanie departamentom rządowym w zakresie cen zakupu i prowadzenie zakupów w imieniu aliantów^[6]. Rola przewodniczącego została wzmocniona^[6].

Baruch był również członkiem nieformalnego „Gabinetu Wojennego” Wilsona, w którym znaleźli się najważniejsi decydenci w sprawach prowadzenia wojny, m.in. sekretarz wojny Stanów Zjednoczonych Newton D. Baker (1871–1937) czy zarządzający zaopatrzeniem armii i rezerwami żywności Herbert Hoover (1874–1964)^[1]^[4]. Baruch nie tylko kierował sprawami przemysłu wojennego i surowców strategicznych, lecz wraz z Hooverem rozwijał strategię demobilizacji na okres po zakończeniu wojny^[1].

W 1919 roku jako ekonomiczny doradca amerykańskiej delegacji uczestniczył u boku prezydenta Wilsona w paryskiej konferencji pokojowej^[1].

Baruch doradzał później administracjom prezydentów Hardinga, Hoovera, Roosevelta i Trumana^[1].

We wczesnych latach 30. XX w. nawoływał do rozpoczęcia przygotowań na wypadek kolejnej wojny^[2]. W czasie II wojny światowej był współpracownikiem Jamesa Francisa Byrnesa w kierowaniu przemysłem zbrojeniowym USA^[5].

W 1946 roku opracował i przedstawił ONZ plan międzynarodowej kontroli energii atomowej, tzw. Plan Barucha, nieprzyjęty przez Radę Bezpieczeństwa wobec sprzeciwu ZSRR^[5].

Podczas wojny koreańskiej nawoływał do ekspansji rozgłośni Głos Ameryki na terenie Korei, by przeciwstawić się propagandzie wroga^[2].

Baruch znany był z działalności charytatywnej, wspierał Amerykański Czerwony Krzyż^[1] i dotował szkoły wyższe, m.in. wsparł wielomilionową kwotą Columbia University^[2], a w swojej alma mater ufundował Baruch School of Business and Public Administration^[1]. Przyjaźnił się z Winstonem Churchillem^[1].

Zmarł 20 czerwca 1965 roku w Nowym Jorku^[1].

Upamiętnienie

Na cześć Barucha nazwano jedną ze szkół City College of New York – Baruch College

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q Anne Cipriano Venzon: The United States in the First World War: An Encyclopedia. Routledge, 2013, s. 67–69. ISBN 978-1-135-68446-4. [dostęp 2018-11-02]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Bernard Baruch (1870–1965). [w:] Jewish Virtual Library (JVL) [on-line]. [dostęp 2018-11-02]. (ang.).
↑ The Baruchiana Collection. [w:] Baruch College [on-line]. [dostęp 2018-11-02]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Benjamin F. Shearer: Home Front Heroes: A Biographical Dictionary of Americans During Wartime, Volume 1. Greenwood Publishing Group, 2007, s. 58–60. ISBN 978-0-313-33421-4. [dostęp 2018-11-02]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Jan Onofrio: South Carolina Biographical Dictionary. Somerset Publishers, Inc., 2000, s. 34–42. ISBN 978-0-403-09307-6. [dostęp 2018-11-02]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e United States. War Industries Board.: American industry in the war. A report of the War industries board, by Bernard M. Baruch, chairman.. Govt. Print. Off., 1921, s. 17–29. [dostęp 2018-11-02]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Anne Cipriano Venzon: The United States in the First World War: An Encyclopedia. Routledge, 2013, s. 774–775. ISBN 978-1-135-68446-4. [dostęp 2018-11-02]. (ang.).

Bibliografia

Wielka Encyklopedia Powszechna PWN (1962-1969)

[:0-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q Anne Cipriano Venzon: The United States in the First World War: An Encyclopedia. Routledge, 2013, s. 67–69. ISBN 978-1-135-68446-4. [dostęp 2018-11-02]. (ang.).

[:1-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Bernard Baruch (1870–1965). [w:] Jewish Virtual Library (JVL) [on-line]. [dostęp 2018-11-02]. (ang.).

[:2-3] The Baruchiana Collection. [w:] Baruch College [on-line]. [dostęp 2018-11-02]. (ang.).

[:5-4] Benjamin F. Shearer: Home Front Heroes: A Biographical Dictionary of Americans During Wartime, Volume 1. Greenwood Publishing Group, 2007, s. 58–60. ISBN 978-0-313-33421-4. [dostęp 2018-11-02]. (ang.).

[:6-5] Jan Onofrio: South Carolina Biographical Dictionary. Somerset Publishers, Inc., 2000, s. 34–42. ISBN 978-0-403-09307-6. [dostęp 2018-11-02]. (ang.).

[:3-6] United States. War Industries Board.: American industry in the war. A report of the War industries board, by Bernard M. Baruch, chairman.. Govt. Print. Off., 1921, s. 17–29. [dostęp 2018-11-02]. (ang.).

[:4-7] Anne Cipriano Venzon: The United States in the First World War: An Encyclopedia. Routledge, 2013, s. 774–775. ISBN 978-1-135-68446-4. [dostęp 2018-11-02]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]