Bitwa pod Leszczawą Górną – Wikipedia, wolna encyklopedia

Bitwa pod Leszczawą Górną

II wojna światowa, front wschodni
Czas	28 października 1944
Miejsce	Leszczawa Górna
Terytorium	Polska
Wynik	klęska NKWD
Strony konfliktu
Ukraińska Powstańcza Armia NKWD
Siły
500 żołnierzy 1400 żołnierzy
Straty
17 zabitych, 8 rannych, 3 zmarłych z ran, 3 spalonych żywcem 207 zabitych, 2 spalone samochody pancerne, 13 wojskowych ciężarówek i limuzyna zabitego generała NKWD
Położenie na mapie Polski w 1939 miejsce bitwy
49°37′46″N 22°27′46″E/49,629444 22,462778

Bitwa pod Leszczawą Górną – bitwa stoczona 28 października 1944 roku w rejonie wsi Leszczawa Górna, pomiędzy czarnoleskim kureniem UPA, a sowieckim oddziałem NKWD.

Niektóre źródła podają również datę bitwy na 22 lub 24 października 1944^[1].

W lecie 1944, przed nadejściem frontu, oddziały UPA na terenie Generalnego Gubernatorstwa wycofały się w wyższe partie Karpat Wschodnich, aby przeczekać przejście frontu. We wrześniu 1944, po przejściu frontu sotnie „Chomy” (NN), oraz „Czornoho” (NN), wchodzące w skład czarnoleskiego kurenia UPA „Smertonosci”, dowodzonego przez „Kulię”, powracając na swoje tereny, zatrzymały się na terenie Pogórza Przemyskiego, w rejonie Turnicy. W październiku zostały one wzmocnione przez 7 spadochroniarzy ukraińskich, zrzuconych przez Niemców^[2], oraz zmobilizowanych członków SKW. 18 października obie sotnie z rejonu Turnicy przez Jamnę i Grąziową przeszły w rejon Trzciańca i Leszczawy Górnej, a 20 października zakwaterowały się w Leszczawie Górnej.

W tym czasie na zapleczu frontu działały silne oddziały NKWD.

28 października 1944 o godzinie 5 rano oddział NKWD, liczący 300 żołnierzy zaatakował zgrupowanie około 500 żołnierzy UPA, uzbrojonych w 70–80 karabinów maszynowych. Zaraz po rozpoczęciu bitwy dotarły posiłki NKWD w sile 800 żołnierzy, wsparte przez kilka samochodów pancernych, a w południe jeszcze 300 żołnierzy. Bitwa trwała około 15 godzin, po których oddziały sowieckie wycofały się.

Oddział UPA stracił 17 zabitych (w tym sotennego „Chomę”), 8 rannych, 3 zmarłych z ran i 3 spalonych żywcem. W bitwie tej brał udział sotenny „Chrin” (jeszcze jako dowódca czoty w sotni „Chomy”). Wsławił się odwagą, niszcząc jeden samochód pancerny, został przy tym ciężko ranny w obie ręce.

Straty oddziału NKWD to rzekomo 207 zabitych (w tym 1 generał i kilkunastu wyższych oficerów), spalone 2 samochody pancerne, 13 wojskowych ciężarówek i limuzyna w której jechał wzmiankowany generał^[3].

Po tej bitwie część oddziałów UPA została rozformowana, zasilając oddziały SKW, część natomiast powróciła w Karpaty Wschodnie, na teren Odcinka Taktycznego „Czornyj Lis”.

Była to największa w Polsce bitwa pomiędzy UPA a wojskami sowieckimi.

• Omelian Płeczeń: 9 lat w bunkrze, Lublin 1991.
• Stepan Stebelski „Chrin”: Przez śmiech żelaza, Oficyna Wydawnicza Mireki 2012, ISBN 978-83-89533-93-7.
• Йосип Михайлович Свинко: Ямна - Знищене Село Перемишлького Краю, ISBN 966-07-0459-3