Bobrkowate – Wikipedia, wolna encyklopedia

Bobrkowate
	; Bobrek trójlistkowy
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	astrowce
Rodzina	bobrkowate
	Nazwa systematyczna
	Menyanthaceae (Dumort.) Dumort.; Anal. Fam. Pl.: 20, 25. 1829
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Bobrkowate (Menyanthaceae) – rodzina roślin należąca do rzędu astrowców (Asterales). Należy tu 6^[3] rodzajów z ok. 60 gatunkami roślin wodnych i bagiennych rozprzestrzenionych na całym świecie z wyjątkiem okolic okołobiegunowych^[2]. W Polsce występują dziko dwa gatunki – bobrek trójlistkowy (Menyanthes trifoliata) i grzybieńczyk wodny (Nymphoides peltata).

Niektóre gatunki uprawiane są jako ozdobne. Rośliny z rodzaju grzybieńczyk bywają chwastami w uprawach ryżu i kanałach nawadniających^[4].

Morfologia

Pokrój: Zielne rośliny wieloletnie z tęgim korzeniem palowym lub płożącym się pędem^[5], rzadko jednoroczne^[6]^[4]. Rośliny nagie^[4].
Liście: Skrętoległe, często w rozecie przyziemnej^[4], rzadko naprzeciwległe^[6], ogonkowe (ogonki zwykle są długie, u niektórych gatunków oskrzydlone), z pochwiastą, błoniastą nasadą^[5]^[4], bez przylistków^[6]^[4]. Blaszka liści zanurzona, pływająca lub wynurzona, trójlistkowa (Menyanthes) lub pojedyncza i wówczas okrągła, nerkowata do równowąskiej^[5]. Blaszka zwykle jest całobrzega, czasem falista, rzadko drobno ząbkowana albo karbowana^[4].
Kwiaty: Promieniste i obupłciowe, zebrane są różnych kwiatostanach – gronach i wierzchotkach, pojedynczych lub złożonych, czasem gęsto skupione, w tym w główkach. Działek kielicha jest 5, złączonych u nasady, u części przedstawicieli przyrastają do dolnej części zalążni. Działki są trwałe. Płatków korony także jest 5, zrośnięte są one w dolnej części, odpadają po przekwitnieniu. Czasem od wewnątrz są silnie frędzlowate^[5]. Płatki mają barwę białą, żółtą lub różową^[4]. Pręcików jest 5 (rzadko więcej lub 4), międzyległych łatkom korony^[7]. Występuje różnosłupkowość. Zalążnia jest górna lub wpół dolna, powstaje z dwóch owocolistków, ale jest jednokomorowa^[5]^[4], z dwoma łożyskami ściennymi i licznymi zalążkami. Znamię jest dwudzielne^[4]^[7].
Owoce: Torebki, pękające lub nie^[6]^[4], u niektórych przedstawicieli mniej lub bardziej mięsiste^[5] (też określane jako jagody)^[4]. Nasion jest od kilku do wielu, u niektórych przedstawicieli są one oskrzydlone^[4].

Systematyka

Rodzina tradycyjnie sytuowana była blisko goryczkowatych Gentianaceae, czasem nawet rodzaje tu zaliczane włączano do tej rodziny. Badania molekularne ujawniły, że jej pozycja jest bardziej izolowana, a najbliżej spokrewniona jest z rodzinami Goodeniaceae, astrowatych Asteraceae i Calyceraceae (jest siostrzana dla obejmującego je kladu)^[8].

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)^[2]

astrowce

	Rousseaceae

	Campanulaceae dzwonkowate

Pentaphragmataceae

Alseuosmiaceae

	Phellinaceae

	Argophyllaceae

Stylidiaceae

Menyanthaceae bobrkowate

Goodeniaceae

	Asteraceae astrowate

	Calyceraceae

Pozycja w systemie Reveala (1993–1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa astrowe (Asteridae Takht.), nadrząd Campanulanae Takht. ex Reveal, rząd bobrkowce (Menyanthales T. Yamaz. ex Takht.), rodzina bobrkowate (Menyanthaceae (Dumort.) Dumort.)^[9].

Wykaz rodzajów^[3]

Liparophyllum Hook. f.
Menyanthes L. – bobrek
Nephrophyllidium Gilg.
Nymphoides Seg. – grzybieńczyk
Ornduffia Tippery & Les
Villarsia Vent.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-02-20] (ang.).
↑ ^a ^b Menyanthaceae Dumort.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-11-11].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m G.G. Kadereit G.G., Menyanthaceae, [w:] J.W.J.W. Kadereit, C.C. Jeffrey (red.), The Families and Genera of Vascular Plants. Vol. VIII. Flowering Plants Dicotyledons. Asterales, Berlin, Heidelberg, New York: Springer, 2007, s. 599-602, ISBN 3-540-31050-9 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Christopher D.K. Cook i in.: Water plants of the world. Hague: Dr. W. Junk b,v, Publishers, 1974, s. 326.
↑ ^a ^b ^c ^d Ting-nung Ho, Robert Ornduff: Menyanthaceae (Dumortier) Dumortier. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2022-09-22].
↑ ^a ^b B. Pawłowski (red.): Flora Polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych. T. XI. PAN, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1967, s. 258.
↑ Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 335. ISBN 0-333-74890-5.
↑ Crescent Bloom: Menyanthaceae. The Compleat Botanica. [dostęp 2010-04-15]. (ang.).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-02-20] (ang.).

[powo-3] Menyanthaceae Dumort.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-11-11].

[kubitzki-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m G.G. Kadereit G.G., Menyanthaceae, [w:] J.W.J.W. Kadereit, C.C. Jeffrey (red.), The Families and Genera of Vascular Plants. Vol. VIII. Flowering Plants Dicotyledons. Asterales, Berlin, Heidelberg, New York: Springer, 2007, s. 599-602, ISBN 3-540-31050-9 .

[cook-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Christopher D.K. Cook i in.: Water plants of the world. Hague: Dr. W. Junk b,v, Publishers, 1974, s. 326.

[china-6] Ting-nung Ho, Robert Ornduff: Menyanthaceae (Dumortier) Dumortier. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2022-09-22].

[pawlowski-7] B. Pawłowski (red.): Flora Polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych. T. XI. PAN, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1967, s. 258.

[philips-8] Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 335. ISBN 0-333-74890-5.

[9] Crescent Bloom: Menyanthaceae. The Compleat Botanica. [dostęp 2010-04-15]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]